خونریزی داخلی-مجله مادر و کودک گوپی
گاه پس از ایجاد خونریزی، خون بدرون حفره های داخلی بدن ریخته و سپس در اثر نشانه های بعدی که ظاهر می گردد، مشخص شود، خونریزی را داخلی می نامند....
گاه پس از ایجاد خونریزی، خون بدرون حفره های داخلی بدن ریخته و سپس در اثر نشانه های بعدی که ظاهر می گردد، مشخص شود، خونریزی را داخلی می نامند. در پاره ای موارد خونریزی داخلی بعلت وجود بیماری های مختلف است و در بعضی مواقع بعلت وارد شدن ضربه یا شستگی است. خونریزی داخلی ممکن است قابل رویت یا غیر قابل رویت باشد. ولی در صورت قابل رویت بودن نیز ، خیلی کمتر از آن چیزی که هست، دیده می شود.
● علایم
با مشاهده مکانیسم جراحت ، وجود صدمات و جراحتهایی که باعث خونریزی داخلی می شوند و علایم مشخص شوک ، خونریزی داخلی قابل تشخیص است.جراحت های خارجی حاد بعضی مواقع نشان دهنده خونریزی داخلی هستند. با وجود این ، نشانه های خارجی خونریزی داخلی اغلب جزیی بوده یا اصلاً; دیده نمی شوند. ممکن است تنها ، خونریزی خارجی خفیفی دیده شود.در مواردی که ضربه غیر نافذ است، کبودی جزیی در پوست می تواند نشانه وجود جراحت و خونریزی در یکی از اعضای داخلی بدن باشد.
در حین بررسی دقیق تمام بدن ممکن است با نشانه های زیر برخورد کنید که در این صورت باید خونریزی داخلی را حتمی بدانید:
▪ کبودی یا ضربه های نافذ در گردن.
▪ جراحتهایی که در ناحیه سر شکاف ایجاد کرده اند.
▪ خونریزی از گوشها و بینی.
▪ خون مردگی در ناحیه قفسه سینه و یا نشانه های شکستگی احتمالی دنده ها.
▪ جراحتهایی که در ناحیه قفسه سینه و یا شکم ایجاد پارگی کنند.
▪ تورم و کبودی قسمتهایی از شکم.
▪ سفت شدن و یا اسپاسم شکم( بیمار بر روی شکم خم می شود).
▪ وجود خون در ادرار .
▪ شکستگی استخوان ، خصوصاً; شکستگی لگن خاصره و استخوانهای بلند بازو و ران.
گیجی ، ضعف شدید مخصوصا وقتیکه فرد ایستاده است، پریدگی رنگ صورت و لب ، پوست سرد و مرطوب ، تشنگی ، بیقراری ، ضعیف و تند شدن ضربان قلب (ممکن است نبض های انتهایی قابل لمس نباشند) پایین افتادن فشار خون ، تنفس سریع و سطحی و بالاخره کاهش سطح هوشیاری و بی هوشی علایم خونریزی داخلی و در واقع شوک ناشی از خونریزی داخلی هستند. که در این موارد بایستی بیمار سریعا به بیمارستان منتقل گردد.
اگر علایم زیر مشاهده شدند ، خونریزی داخلی خطرناک است :
▪ سخت شدن و اسپاسم ماهیچه های دیواره شکم .
▪ ضربه نافذ قفسه سینه و یا شکم.
▪ شکستگی استخوان ران و یا لگن خاصره ( که در این صورت احتمال خونریزی به میزان 1 لیتر و یا بیشتر می باشد ).
▪ خونمردگی های حاد در پوست بدن.
▪ وجود علایم و نشانه های شوک.
● نشانه های شوک در خونریزی داخلی
اگر خونریزی داخلی خیلی شدید باشد، شوک ایجاد می کند و باعث از کار افتادن قلب و شش نهایتاً; مرگ می شود.
نشانه های شوک که به خونریزی داخلی مربوط می شود عبارتند از :
▪ اضطراب و بیقراری(که از علایم اولیه و قطعی شوک است) و پرخاشگری و آشفتگی.
تشنگی.
▪ رنگ پریدگی، مرطوب شدن و سردی پوست که اغلب با عرق شدید همراه است( معمولاً; ابتدا دستها و پاها چنین می شوند)و احساس سرما.
▪ تند شدن و ضعیف شدن نبض.
▪ کاهش فشار خون ، معمولاً; تا 60/90 میلی متر جیوه و یا پایین تر ، از علایم نهایی شوک است .
▪ تنفس سریع و احتمالاً; سطحی.
▪ تغییر در سطح هشیاری.
▪ گشادی مردمک چشمها.
▪ و در موارد نادر ، لرزش بدن.
● دلایل خونریزی داخلی
جراحت های عمیق ، پارگی و جراحت اعضای مختلف بدن( مثلاً; پارگی یا لهیدگی کبد و طحال )، پارگی رگهای خونی، زخمهایی خونریزی دهنده و بافتهایی که شدیداً; متورم شده اند، خونریزی داخلی ایجاد می کنند.قطع رگهای خونی قفسه سینه و یا شکم در عرض چند دقیقه و یا حتی چند ثانیه موجب مرگ می شود.
جراحت هایی که عمقشان زیاد است، باعث پارگی سرخرگها و سیاهرگهای اصلی و در نتیجه خونریزی داخلی می شود. جراحت های عمیق در ناحیه قفسه سینه و شکم نیز رگهای خونی زیادی را قطع می کند و باعث حرکت آزادانه خون به حفره بدن می شود.هرگونه جراحت در ماهیچه و یا شکستگی استخوان نیز میتواند سبب خونریزی داخلی شود.
● انواع خونریزی داخلی
▪ خونریزی نای و شش ها
چنانچه در این مراکز خونریزی ایجاد گردد، خون به منزله جسم خارجی عمل کرده و باعث تحریک مخاط شش ها شده و ایجاد سرفه می کند. در این موارد خون با سرفه از دهان بیمار خارج می شود که به رنگ قرمز روشن بوده و کف آلود است.
▪ خونریزی جمجمه
در صورتی که ضربه ای به جمجمه وارد شده و باعث خونریزی شود، داخل سفیدی چشم ، قرمز رنگ شده و از بینی خونابه خارج خواهد شد. و یا ممکن است از گوشها و بینی خون خارج شود. در صورتیکه شکستگی ضعیف باشد و خون بیرون راه پیدا نکند تجمع خون در داخل جمجمه باعث فشار به مغز شده و فقط با سردرد و استفراغ مکرر و یا کاهش هوشیاری ممکن است خودش را نشان دهد. در صورت ضربه به سر- استفراغ مکرر و سردرد زنگ خطر بزرگی جهت اعلام خونریزی داخل مغزی می باشد که می تواند باعث مرگ مصدوم گردد.
▪ خونریزی دستگاه گوارش
هرگاه در مری و معده خونریزی ایجاد شود، بیمار خون روشن یا مواد قهوه ای رنگ استفراغ می کند. در صورت خونریزی از روده ها (بسته به محل) دفع خون روشن یا مدفوع قیری رنگ اتفاق می افتد.
در صورت ضربه به شکم- دل درد شدید زنگ خطر بزرگی جهت اعلام خونریزی داخلی می باشد که می تواند باعث مرگ مصدوم گردد.
▪ خونریزی از دستگاه ادراری و کلیه ها
خونریزی از دستگاه ادراری و کلیه ها با تغییر رنگ ادرار، کدر شدن ادرار و یا ادرار خونی مشخص می شود.
▪ خونریزی غیر قابل رویت
خونریزی داخلی نسج در شکستگیها ، خونریزی کبد و طحال ، خونریزی داخل حفره شکم ، خونریزی داخل قفسه سینه که خون دیده نمی شود بسیار خطرناک است و باید در تمام موارد تصادفات یا ضربه ها مخصوصا به نواحی کبد و طحال در جستجوی علایم خونریزی داخلی بود.
● کمکهای اولیه در خونریزی داخلی
بیمار را به حالت راحت و بدون حرکت بخوابانید. مجروحینی که از ناحیه ستون فقرات و گردن آسیب دیده اند باید تحت مراقبت بیشتری قرار گیرند تا صدمات این نواحی تشدید نشوند.
▪ کنترل علایم حیاتی: هر5 دقیقه ، علایم حیاتی را کنترل کنید( نبض- تنفس- فشار خون )
▪ کنترل راههای هوایی: مسیر تنفسی آزاد تمیزی برای مجروح فراهم کنید و مراقب علایم حیاتی باشید.
قرار دادن بیمار در مناسبترین وضعیت: مثلا اگر بیمار دچار تهوع و استفراغ مکرر است او را به پهلو بخوابانید.
از راه دهان هیچ چیز به مصدوم نخورانید. زیرا ممکن است مجروح استفراغ کند و با وارد شدن محتویات استفراغ به ریه ، مشکلات تنفسی جدیدی برای وی ایجاد شود.
▪ هرگونه خونریزی خارجی را مهار کنید.
▪ لباسهایی را که در ناحیه گردن و کمر ایجاد فشار می کنند، آزاد کنید.
▪ مراقبتها و کمکهای اولیه لازم را در مورد شکستگیها انجام دهید.مصدوم را به آرامی و با احتیاط جابه جا کنید.
▪ چنانچه احساس سرما می کند، او را گرم نگهدارید.
▪ هرچه سریعترمصدوم را به بیمارستان برسانید.در مورد خونریزی داخلی مهمترین کار رساندن بیمار به بیمارستان است. زیرا در این قبیل موارد در منزل نمی توان برای بیمار کار موثری انجام داد.
▪ به یاد داشته باشید مصدومینی که دچار خونریزی در نواحی قفسه سینه و یا شکم شده اند در اولویت درمان و انتقال قرار دارند.
کاربرد آتل برای شکستگی های دست ویا پای جراحت دیده، کمک می کند که خونریزی داخلی مهار شود. در این موارد، آتل های بادی نیز مفید هستند.خونریزی هایی که در اثر جراحت یا بیماری در حفره قفسه سینه و یا شکم ایجاد می شوند، در صحنه حادثه قابل کنترل نیستند، حتی اگر از لباسهای بادی ضد شوک استفاده شود.
پایگاه اینترنتی امدادگران ایران