راه های مقابله با وبا- مجله مادر و کودک گوپی
گفتگو با دکتر عمادی
نقش زن به عنوان عنصر اصلی خانواده در تربیت و پرورش فرزندان و رسیدگی به همسر، تأ;مین بهداشت و سلامت اعضای خانواده و پیشگیری از هرگونه آسیب جسمی، روانی، اجتماعی، عاطفی و معنوی آنها بر کسی پوشیده نیست، به همین دلیل ارتقای سطح آگاهی و افزایش دانش علمی زنان در زمینه بهبود کیفیت و شرایط اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی خانواده ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
بررسی ها نشان می دهد، در خانواده هایی که زنان سواد بیشتری دارند و اهل مطالعه و پیگیری اخبار و رویدادهای روز می باشند افراد خانواده علاوه بر برخورداری از رفاه و آرامش بهتر و موقعیت اجتماعی مطلوبتر از سلامت بیشتری نیز برخوردارند، چون دانش و آگاهی خانم خانه به عنوان عنصر اصلی خانواده در تهیه و طبخ غذا رعایت بهداشت منزل، آموزش کودکان، اصلاح شیوه زندگی و .... به بالا رفتن سطح سلامت تمامی اعضای خانواده منجر می شود.
به عنوان مثال در ارتباط با شیوع بیماریها، چنانچه خانم خانه راه های انتقال بیماری و روشهای پیشگیری از آن را بداند به طور حتم با تمهیداتی که به کار می گیرد و آموزشهایی که به فرزندان خود می دهد از ابتلای به بیماری همسر و فرزندان پیشگیری می کند و یا با اقدام فوری به بهبود بیماری کمک کرده و زمان طلایی درمان بیمار که ممکن است خود یا همسر و فرزندان باشند را از دست نمی دهد.
در هر صورت آنچه برای مقابله با بیماریهای خطرناک و پیشگیری از ابتلا به آنها برای همه لازم و ضروری است ارتقای سطح آگاهی و دستیابی به اطلاعات در خصوص بیماریهاست.
به عنوان مثال، اکنون که بیماری وبا شیوع پیدا کرده افزون بر 100 نفر از هموطنان ما را مبتلا ساخته و بیش از 5 مرگ در اثر این بیماری گزارش شده است. تنها چیزی که می تواند سلامت خانواده را حفظ کند و در برابر این بیماری مصون سازد آشنایی با بیماری وبا ، راه های انتقال، روشهای پیشگیری و اهمیت درمان است.
سرویس بانوان با توجه به مسؤ;ولیتی که در قبال ارتقای سطح آگاهی خوانندگان گرامی دارد، طی گفتگویی با دکتر عمادی، فوق تخصص بیماریهای عفونی و عضو هیأ;ت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران اطلاعات لازم را درباره بیماری و راه های پیشگیری از آن در اختیارتان قرار می دهد.
● وبا چیست؟
دکتر عمادی در این باره می گوید: التور یک بیماری اسهالی واگیردار است که توسط میکروبی به نام ویبریوکلرا ایجاد می شود.این بیماری در 90 درصد موارد می تواند خفیف و بدون علامت باشد، اما 10 درصد موارد بیماری به صورت شدید و خطرناک ظاهر می شود و بیمار را با خطر مرگ مواجه می سازد.
● علایم بیماری
وی به علایم بیماری اشاره کرده، اضافه می کند:
▪ بیماری با اسهال حاد آبکی و دفعات مکرر اجابت مزاج ظاهر می شود
▪ دل درد و دل پیچه مثل مسمومیت غذایی ندارد
▪ با استفراغ همراه است، اما تهوع قبلی ندارد
▪ عضلات پشت پا حالت اسپاسم و گرفتگی پیدا می کند
▪ بیمار عطش فراوان دارد، زیرا دفع فراوان سبب کاهش شدید آب و الکترولیت بدن می شود.
● راه های انتقال بیماری
عضو هیأ;ت علمی دانشگاه میافزاید: بیماری از دو طریق مستقیم و غیرمستقیم به فرد منتقل می شود.
▪ تماس مستقیم از طریق دستهای آلوده، تماس با مواد دفعی و استفراغ بیماران و یا لوازم آلوده بیمار است.
▪ تماس غیرمستقیم از طریق: آشامیدن آب آلوده به میکروب وبا (آبی که به مدفوع بیمار به علت دفع غیربهداشتی فاضلاب و نشت آن به منابع آب آشامیدنی آلوده شده باشد.)
شستشوی میوه و سبزی با آب آلوده
▪ تهیه غذای سرد با آب آلوده
▪ آلودگی غذاهای پخته شده پس از تهیه با دست آلوده و یا مگس
▪ استحمام و شستشوی لباسها با آب آلوده
▪ مصرف یخهای قالبی و غیر بسته بندی که در مسیر تهیه و توزیع آلوده شده باشند (میکروب وبا می تواند مدتی در یخ زنده بماند)
▪ تغذیه کودکان و نوزادان با بطری به جای شیر مادر می تواند عامل انتقال بیماری باشد.
● پیشگیری بهتر از درمان
دکتر عمادی با تأ;کید بر رعایت نکات بهداشتی و به منظور پیشگیری از ابتلا به وبا تصریح می کند: برای پیشگیری باید از آب آشامیدنی سالم برای نوشیدن، شستشو و پخت و پز استفاده کرد.از مصرف آب غیرمطمین مانند چشمه، رودخانه، چاه آب و یا آبی که به منظور آبیاری فضای سبز به کار می رود بپرهیزید.قبل از مصرف سبزی و کاهو و کلم و ... آن را ضدعفونی کرده و به طور کامل شستشو دهید.نه تنها برای آشامیدن، بلکه برای تهیه غذای سرد و گرم، استحمام و شستشوی ظروف و البسه از آب سالم و مطمین استفاده کنید. نکات بهداشتی را در زندگی روزمره بویژه در سفر که امکانات بهداشتی کافی وجود ندارد جدی بگیرید و آن را رعایت کنید.از مصرف یخهای غیربسته بندی، سالاد، سبزی و نوشیدنیهایی که به سلامت آن مطمین نیستید (آب میوه های غیر بسته بندی، شیرموز، معجون و ...) در اغذیه فروشیها و رستورانهای غیربهداشتی پرهیز کنید.
از فروشندگان دوره گرد خرید نکنید و مواد غذایی مصرفی را از فروشگاه های معتبر خریداری کنید.
در صورتی که مجبورید به کودک با بطری شیر بدهید بی درنگ پس از خوردن شیر، باقی مانده آن را دور ریخته و بطری را به دقت بشویید.
به منظور پیشگیری از نفوذ فاضلاب به آبهای سطحی هنگام مسافرت و گردشهای خارج از شهر اصول دفع بهداشتی فضولات انسانی را رعایت کنید و مواد غذایی و آشامیدنی را دور از دسترس حشرات نگه دارید.
قبل از تهیه و خوردن غذا و پس از اجابت مزاج دستهای خود را حتماً; با آب و صابون به دقت بشویید.
همیشه ناخن های خود را کوتاه نگه دارید.
● سالم سازی آب
چنانچه آب سالم در اختیار ندارید می توانید آن را به مدت یک دقیقه بجوشانید و سپس مصرف کنید.
* ضد عفونی میوه و سبزی
این فوق متخصص بیماریهای عفونی، سبزی را مهمترین عامل انتقال بیماری دانسته و به ضدعفونی و شستشوی آن تأ;کید می کند.وی مراحل شستشو و ضدعفونی سبزی را توضیح داده، می گوید: مرحله اول پاکسازی و شستشوی گل و لای سبزی است.
مرحله دوم مرحل انگل زدایی است که به ازای هر لیتر آب باید 3 تا 5 قطره مایع ظرفشویی ریخته و سبزی را به مدت 5 دقیقه در آن قرار دهید. سپس با آب سالم کاملاً; بشویید تا تخم انگلها از سبزی جدا شود.
مرحله سوم مرحله ضدعفونی است که یک گرم پودر پرکلرین را در 5 لیتر آب حل کرده و سبزی را به مدت 5 دقیقه در محلول قرار می دهید.
سپس با آب سالم شسته و آن را مصرف کنید
البته از محلولهای ضدعفونی آماده در داروخانه ها نیز که به همین منظور به فروش می رسد می توانید به جای پرکلرین استفاده کنید.
● چگونگی درمان
این پزشک متخصص یادآور می شود:
وبا بیماری خطرناکی است که در صورت غفلت و تأ;خیر در درمان جان بیمار را می گیرد، زیرا کاهش آب و الکترولیت بدن بسیار شدید است و بیمار به علت کم آبی بدن جان خود را از دست می دهد.
بنابراین، به محض مشاهده علایم بیماری بهتر است به اولین مرکز درمانی مراجعه شود تا مایع درمانی بیمار آغاز گردد. قبل از آن نیز بیمار چنانچه می تواند مایعات بنوشد باید از محلول ORS و هر چیز دیگری نظیر آب، چای، دوغ و ... استفاده کند تا به پزشک برسد.
بیمارانی که به موقع مایع درمانی برای آنها انجام شود بهبود می یابند در غیر این صورت بیماری می تواند کشنده باشد.
● توصیه به خانمها
دکتر عمادی خانمها را مسؤ;ول سلامت خانواده می داند و می گوید: مادرانی که به کودکان خود آموزش می دهند تا دستهای خود را بشویند، از فروشندگان دوره گرد خرید نکنند، نظافت و بهداشت را رعایت کنند،در تهیه مواد غذایی نکات بهداشتی را رعایت می کنند و سفره خانواده را با مواد بهداشتی کامل می کنند، در نگهداری مواد غذایی دقت لازم را دارند که مواد غذایی پخته شده در یخچال نگهداری شود، معمولاً; غذا را برای یک نوبت مصرف طبخ می کنند، گوشت، مرغ و ماهی را از فروشگاه های مطمین خریداری می کنند، سبزی را ضدعفونی کرده سپس مصرف می نمایند، برای گرم کردن غذا مدت زمان کافی صرف می کنند تا تمام قسمتهای غذا به نقطه جوش برسد، در مصرف یخ دقت می کنند تا روی زمین و محل آلوده قرار نگیرد چون میکروب به داخل یخ نفوذ می کند و ... بدون تردید خود و خانواده را در برابر بیماری وبا مصون و ایمن ساخته و به این بیماری مبتلا نمی شوند، اما چنانچه کوچکترین بی احتیاطی از جانب خانمها صورت بگیرد نه تنها خودشان، بلکه اعضای خانواده نیز در معرض ابتلا به وبا قرار می گیرند.
پروین محمدی
روزنامه قدس