اسکلرودرمی چیست؟-مجله مادر و کودک گوپی
اسکلرودرمی یک بیماری نادر و پیشرونده است که باعث سفت شدن و سختی پوست و بافت های همبند -رشته هایی که چارچوب و تکیه گاهی برای بدن ایجاد می کنند - می شود.
اسکلرودرمی یک بیماری نادر و پیشرونده است که باعث سفت شدن و سختی پوست و بافت های همبند -رشته هایی که چارچوب و تکیه گاهی برای بدن ایجاد می کنند - می شود. اسکلرودرمی اغلب با بروز چندین لکه خشکی بر روی پوست دست ها یا صورت آغاز می شود و به تدریج ضخیم تر و سخت تر می شود. در واقع نام این بیماری در لغت به معنای پوست سخت است. این بیماری می تواند پوست، مفاصل، دستگاه گوارش و به خصوص مری، قلب، کلیه ها، ریه ها، عروق خونی و انگشتان دست و پا را مبتلا کند.
اسکلرودرمی در سنین بزرگسالی هم در مردان و هم در زنان مشاهده می شود اما در زنان در سنین بین 30 تا 50 سالگی شایعتر است. همچنین این بیماری در بین افراد بزرگسال شایعتر از کودکان است. اسکلرودرمی یکی از زیر گروه های بیماری آرتروز است که اختلالات بافت همبند نامیده می شود. محققان تا کنون علت تعریف شده و مشخصی برای این بیماری بیان نکرده اند. این بیماری ممکن است در بین افراد خانواده شایع شود اما در اکثر موارد بدون هیچ سابقه شناخته شده در بین اعضای خانواده برای ابتلا به این بیماری بروز می کند. اسکلرودرمی یک اختلال واگیردار یا سرطان زا نیست اما به میزان قابل توجهی موجب کاهش اعتماد به نفس و ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه در فرد بیمار می شود.
● علایم بیماری اسکلرودرمی کدامند؟
شایعترین علایم این بیماری عبارت از
▪ سفت و ضخیم شدن پوست
▪ خشکی و کرختی پوست
▪ اختلال در گردش خون
▪ زخم شدن نوک انگشتان
▪ دشواری در بلع
▪ اختلال در جذب غذا
▪ نفخ پس از غذا خوردن
▪ کاهش وزن
▪ سوزش سردل
▪ احساس ماندن غذا در پشت جناغ
▪ سفت و ضخیم شدن پوست به خصوص در ناحیه صورت که باعث از دست رفتن نرمی و انعطاف پذیری آن می شود
▪ درد عضلانی
▪ ضعف و خستگی
▪ درد
▪ خشکی و تورم مفاصل
▪ کم خونی هستند.
در این بیماری علاوه بر سفت و سخت شدن پوست، این بافت حالت انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و به دلیل کشیدگی در روی استخوان های مهم پوست براق می شود.
● علل بروز اسکلرودرمی کدامند؟
علت این اختلال ناشناخته است اما ممکن است یک بیماری خود ایمنی باشد. در این حالت بافت همبند که چارچوب و تکیه گاهی برای بافت ها و عروق خونی است، ضخیم، سفت و غیرقابل انعطاف می شوند. به علاوه عوامل تشدید کننده این بیماری نیز ناشناخته هستند. گفتنی است که این بیماری در حال حاضر قابل پیشگیری نیست.
به علاوه عوارض احتمالی این بیماری شامل
▪ اختلال در ترمیم زخم ها
▪ افزایش خونریزی
▪ اختلال در ریتم قلب
▪ نارسایی احتقانی قلب
▪ نارسایی کلیه
▪ فشارخون بالا
▪ تخریب بافت های ریوی است.
برای تشخیص این بیماری اغلب از
▪ انجام آزمایش خون جهت شناسایی کم خونی و اندازه گیری پادتن ها
▪ آزمایش ادرار برای شناسایی گلبول های قرمز در ادرار
▪ تهیه نوار قلب
▪ رادیوگرافی از دست ها و مری و قفسه سینه
▪ آزمایش از عملکرد ریه
▪ نمونه برداری از پوست است.
مراقبت از این بیماران معمولا در منزل صورت می گیرد و به ندرت نیاز به بستری شدن در بیمارستان به علت عوارض قلبی، ریوی یا کلیوی و یا جراحی مانند جراحی مری ضرورت پیدا می کند.
اسکلرودرمی روش درمانی شناخته شده ای ندارد. در واقع هیچ راه معالجه ای برای متوقف کردن تولید افراطی کلاژن وجود ندارد. در عین حال پزشک ممکن است داروهای خاصی را برای بهبود زندگی فرد مبتلا به اسکلرودرمی که این بیماری را تا پایان عمر به همراه خواهد داشت و نیز برای تسکین علایم بیماری تجویز کند.
پزشک همچنین ممکن است روش های درمانی و دارویی را برای جلوگیری از بروز مشکلات ناشی از این بیماری که اعضای مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، توصیه کند.
برای کاهش میزان نفخ، سوزش سردل و ناراحتی های گوارشی توصیه می شود که بیمار از وعده های غذایی کم حجم اما به دفعات بیشتر استفاده کند.
بیمار می تواند برای کمک به بلع غذا همراه با آن مایعات بنوشد و برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب به متخصص تغذیه مراجعه کند.
خود بیمار نیز می تواند با انجام برخی کارها علایم بیماری خود را کنترل کند.
بیمار باید به فعالیت و تحرک بدنی خود ادامه دهد. ورزش کردن بدن را انعطاف پذیر می کند، گردش خون را بهبود بخشیده و سفتی بافت ها را بهبود می دهد.
ورزش کردن همچنین می تواند پوست و مفاصل را در حالت ارتجاعی و انعطاف پذیر نگه دارد.
بیمار مبتلا به اسکلرودرمی باید از کشیدن سیگار پرهیز کند. نیکوتین موجود در سیگار باعث گرفتگی و انقباض رگ های خونی می شود. به علاوه سیگار موجب تنگ شدن دایمی عروق خونی می شود. از آنجا که ترک سیگار مشکل است بیمار می تواند از پزشک کمک بگیرد.
بیمار باید سعی کند سوزش سردل را در خود کنترل کند. از مصرف مواد غذایی که موجب سوزش سردل می شوند و یا تولید گاز می کنند، خودداری کند. همچنین از خوردن شام در ساعات آخر شب و بسیار دیروقت خودداری کند.
به علاوه بهتر است به هنگام خواب سر خود را بالاتر نگه دارد تا اسید معده به هنگام خواب به مجاری گوارشی فوقانی و حلق بازنگردد. همچنین برای بهبود مشکلات ناشی از بازگشت اسید معده می تواند از داروهای ضد اسیدی که بدون نیاز به نسخه ارایه می شوند، مصرف کند.
بیمار باید بدن خود را در برابر سرما حفاظت کند. در صورت سرد شدن دست ها باید آنها را با پوشیدن دستکش، گرم کند و سر صورت و بدن را با پوشش و البسه گرم بپوشاند.
پزشکان بدون مرز