بیماری های قلبی

بررسی های جدید پزشکی، نشان می دهد تا سال 2020 میلادی، 70 درصد از موارد مرگ و میر بین نوجوانان کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، ناشی از مصرف تنباکو، چاقی و فشارهای عصبی خواهد بود. افزایش بی رویه مصرف سیگار، بی تحرکی و تغذیه نامناسب از دلایل عمده تزاید بیماری های قلبی و عروقی است.  
به طوری که مدیرعامل سازمان بهشت زهرا با اشاره به فوت 4479 شهروند تهرانی در آذر 85، همچنان از ایست قلبی به عنوان شایع ترین علت فوت پایتخت نشینان یاد می کند.
براساس آمار سازمان بهشت زهرا(س)، ایست قلبی با فراوانی 10/69 درصد همچنان شایع ترین بیماری های منجر به فوت شهروندان تهرانی در آذر 85 بوده است.علت عمده بیشتر مرگ و میرها در جهان بیماری های قلبی عروقی است و براساس آمار سازمان بهداشت جهانی در سال 2000، بیش از 59 درصد مرگ ها ناشی از بیماری های غیرواگیر بوده است.
بررسی های جدید و گسترده پزشکی در ایران که تحت عنوان مطالعات کاسپین منتشر می شود، نشان می دهد که در 14 سال آینده 3 عامل مصرف تنباکو، چاقی و فشارهای عصبی، منجر به بروز ضایعات عروقی خواهند شد و بزرگسالان در کشورهای توسعه نیافته، با نارسایی های قلبی - عروقی دست به گریبان می شوند.
در این مطالعه که با همکاری سازمان بهداشت جهانی صورت گرفته، فشار خون بیش از 21 هزار دانش آموز ایرانی از 23 استان مختلف در یک دوره2 ساله مورد آزمایش قرار گرفته است. مهم ترین شاخص های مرتبط با فشار خون نظیر شیوه زندگی شهری یا روستایی، باورهای اجتماعی، وضعیت اقتصادی خانواده و بالاخره خصوصی یا دولتی بودن محل تحصیل نیز در این مطالعه ثبت شده اند.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد گرچه پسران و دختران به یکسان در معرض ابتلا به بیماری های قلبی عروقی هستند، اما نسبت بروز فشار خون بالا در میان پسران ایرانی بیشتر از دختران است. ازجمله نکات حایزاهمیتی که در این گزارش آمده است، وجود رابطه مستقیم میان کم تحرکی و بلندقد بودن با افزایش فشار خون است. به عبارت دیگر نوجوانان بلندقامتی که فعالیت بدنی کمتری دارند، نسبت به همسالان خود که کوتاه قد و کم تحرک هستند، زمینه بیشتری برای ابتلا به فشار خون دارند.
● 80 درصد بیماری های قلبی، قابل پیشگیری
براساس آنچه که کارشناسان بهداشت اعلام کرده اند80 ; درصد بیماری های قلبی، با تغییر شیوه زندگی قابل پیشگیری است. افزایش قند خون در سن بالای 40 سالگی را دیابت نوع دوم می گویند که فقط به دلیل شیوه بد زندگی از جمله تغذیه نامناسب، تحرک ناکافی و چاقی اتفاق می افتد.
دیابت نوع اول معمولا بر اثر مشکلات غدد پانکراس و کاهش ترشح انسولین رخ می دهد که می تواند در کودکی یا در سنین جوانی اتفاق بیفتد.بیش از 30 درصد سرطان ها با خوردن غذاهای سالم و طبیعی و نگاه داشتن وزن در حد طبیعی و تحرک بدنی قابل پیشگیری است.
بررسی های میدانی که در چین، آمریکا و فنلاند انجام شده، نشان می دهد که افراد در معرض خطر این بیماری ها با رعایت رژیم غذایی و فعالیت بدنی تا 60 درصد توانسته اند از بیماری غیرواگیر دیابت نوع دوم و بیماری های قلبی عروقی، جلوگیری کنند. این افراد اگر علاوه بر رعایت مسایل یاد شده، داروهای پیشگیری از بیماری نیز مصرف کنند، شانس زندگی آنان به 2 برابر افزایش می یابد.
به عنوان نمونه، فنلاند طی یک برنامه 25 ساله آموزشی برای کاهش مصرف روغن های جامد یا چربی های اشباع شده و دارای ایزومر ترانس، توانسته است بیماری های قلبی عروقی را در این کشور کاهش دهد.
62 درصد تمام بیماری های عروقی و قلبی و 49 درصد حمله های قلبی در دنیا به دلیل فشار خون بالاست. 18 درصد بیماری های عروقی (قلب و مغز) و 56 درصد حمله های قلبی به دلیل کلسترول بالا اتفاق می افتد.
بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، سالانه در جهان 7/1 میلیون مرگ به دلیل فشار خون بالا رخ می دهد. کلسترول نیز هر ساله 4/4 میلیون مرگ را در جهان به دنبال دارد که حدود 8 درصد مرگ و میرها در دنیاست و 21 درصد بیماری های قلبی بر اثر چاقی رخ می دهد.
● زمستان فصل سکته
بررسی ها نشان می دهند که در هوای سرد زمستان احتمال بروز سکته های قلبی افزایش می یابد.
در فصل زمستان و از آغاز دی تا پایان بهمن ماه که سردترین ماه های سال هستند احتمال بروز سکته های قلبی به بیشترین حد خود می رسد. بنابر همین گزارش، این دوره خطرناک ترین دوره برای بیماران قلبی به شمار می رود به همین دلیل بهتر است مبتلایان به بیماری ها و نارسایی های قلبی در این ماه های سال بیشتر مراقب سلامت خود باشند.
محققان معتقدند در فصل زمستان به دلیل سردی بیشتر هوا، فشار بیشتری به قلب وارد می شود; زیرا باید با پمپاژ قوی تر خون بتواند از طریق رگ ها گرمای کل بدن را تامین کند. در ضمن به دلیل این که در زمستان احتمال بروز بیماری های تنفسی مانند تنگی نفس، آسم و آنفلوآنزا بیشتر است به دلیل افزایش فشار خون باز هم کار قلب سخت تر می شود.
به همین دلیل متخصصان به بیماران قلبی توصیه می کنند در زمستان از قرار گرفتن طولانی مدت در فضای باز و سرد خودداری کنند و حتی الامکان بدن خود را گرم نمایند تا فشار کمتری به قلب وارد آید.

دانیال تارمست
علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند

• بیماری های قلبی
• بیماری های قلبی چیست؟
• بیماری های قلبی چگونه است؟