کمی با آن مدارا کن

افزایش دفعات اجابت مزاج در طول روز اصطلاحاً; "اسهال" نامیده می شود که علت آن عدم عملکرد طبیعی روده و اختلال در جذب و دفع روده هاست. این حالت ممکن است در اثر ویروس ها، باکتری ها، انگل ها یا سموم بعضی از میکروب ها ایجاد شود.  
در اکثر موارد، اسهال بدون دارو یا آنتی بیوتیک در عرض 3 یا 4 روز خود به خود خوب می شود، اما نباید به آسانی هم از کنار آن گذشت.
اسهال علامت مهمی است، چون باعث از دست دادن آب بدن کودک، سوء تغذیه و حتی در بعضی موارد منجر به مرگ می شود.
کم آب شدن بدن کودکان نسبت به افراد بالغ شایع تر است، چون کودکان کمتر از بالغین احساس تشنگی و گرسنگی می کنند. اسهال با از دست دادن مایعات بدن کودک می تواند منجر به مرگ شود، بنابراین ضروری است بلافاصله پس از اسهال به کودک مایعات کافی و غذا داده شود.
زمانی که کودکی در روز سه یا چهار بار یا بیشتر مدفوع آبکی داشته باشد، دچار اسهال شده است. هر چه تعداد دفعات دفع مدفوع آبکی کودک بیشتر باشد، خطرناک تر است.
بعضی از والدین فکر می کنند که نوشیدن مایعات، اسهال را بدتر می کند، اما این تفکر درستی نیست.باید به کودک مبتلا به اسهال، مایعات فراوانی بدهیم تا اسهال او قطع شود. نوشیدن مایعات کافی موجب می شود مایعاتی که با اسهال از دست رفته اند، دوباره جایگزین شوند.
● نکات بهداشتی مهم که از بروز اسهال جلوگیری می کند
▪ مادران باید به خاطر داشته باشند که دست خود را حتماً; با آب و صابون یا مواد ضدعفونی کننده کاملاً; بشویند. بعد از تعویض و تمیز کردن کودک و قبل از غذا دادن به او، بلافاصله دست های خود را بشویند.
▪ کودکان کوچک عادت دارند که دست های خود را در دهان می برند، بنابراین مهم است وسایل خانه و اسباب بازی های آنها کاملاً; تمیز باشد.
▪ حتماً; قبل از خوردن غذا، دست های کودکان را هم با آب و صابون بشویید.
▪ غذا باید قبل از مصرف و قبل از خوردن برای کودکان آماده شود، نه از چند روز پیش. غذایی که بدون سرپوش و از چند روز پیش برای کودک آماده می شود، می تواند موجب تجمع میکروب شود که عامل اسهال است.
▪ دو ساعت بعد از پختن غذا، در صورتی که دریخچال یا در درجه حرارت زیاد نگهداری نشود، آن غذا برای سلامت کودکان ضرر دارد و می تواند سبب اسهال در کودک شود.
▪ همه مواد غذایی کودک و ظروف غذای او باید در مکانی تمیز نگهداری شود تا مگس و حشرات روی این ظروف ننشیند و موجب پراکنده شدن آلودگی نشود.
شیر مادر از تعداد دفعات و شدت اسهال در کودکان کم می کند
شیر مادر منبع بسیار خوبی از مایعات و غذا برای کودکان کوچک مبتلا به اسهال است. شیر مادر بسیار مغذی و پاکیزه و در از بین بردن بیماری و عفونت بسیار موثر است.
کودکی که با شیر مادر تغذیه می شود کمتر به اسهال مبتلا می شود.
شیر مادر هم از کم آبی و هم از سوء تغذیه در کودکان پیشگیری و به جایگزین شدن مایعات از دست رفته کمک می کند. این تصور غلط است که به کودکانی که دچار اسهال شده اند کمتر باید شیر داد. برعکس اتفاقاً; در مواقعی که کودک اسهال گرفته باید بیشتر به او شیر داد.
● مرا زود بشویید
برای پیشگیری از اسهال باید مدفوع کودک هر چه زودتر از پاهای او شسته و پوشک های آلوده او هرچه سریع تر دور ریخته شود.
در صورتی که دست های مادر کودک به مدفوع اسهالی کودک آلوده شود یا دستان خود کودک به مدفوعش آلوده شود، می تواند سبب بروز بیماری در مادر و خود کودک شود. اگر این آلودگی به آب خوراکی، غذاها، دست، دستگیره ی در دستشویی و توالت یا مواد غذایی در حال تهیه منتقل شود، می تواند موجب انتشار بیماری به سایر اعضای خانواده شود.
حشرات و مخصوصاً; مگس در صورتی که روی مدفوع آلوده بنشیند و سپس روی مواد غذایی، لیوان و یا قاشق قرار گیرد، می تواند منتقل کننده بسیاری از آلودگی ها باشد. بنابراین باید حتماً; ظروف مخصوص و لیوان کودک را کاملاً; با دستمالی نازک و تمیز بپوشانید و توصیه های بهداشتی را کاملاً; رعایت کنید.
بلافاصله پس از دفع اسهال، کودک را با آب کاملاً; تمیز بشویید و پوشک او را تعویض کنید و در صورتی که دست او آلوده شده، دستان او را با آب و صابون بشویید.
حتماً; پس از دفع، توالت کودک را هم تمیز بشویید.
در صورتی که در جایی بودید که از توالت و دستشویی دور بودید، کودک را در محلی دورتر از خانه و محل زندگی ببرید و مدفوع اسهال کودک را با خاک بپوشانید.
در صورتی که دفعات اسهال بیش از چهار بار در روز بود یا در مدفوع کودک خون وجود داشت، زندگی کودک در خطر است و حتماً; باید او را نزد پزشک ببرید.
● والدین باید در صورت مشاهده ی موارد زیر در کودک، او را نزد پزشک ببرند:
▪ در یک تا دو ساعت، کودک دفعات زیادی مدفوع آبکی داشته باشد.
▪ در مدفوع او خون وجود داشته باشد.
▪ مدام استفراغ کند.
▪ تب داشته باشد.
▪ احساس تشنگی شدید کند.
▪ بی میل و بی اشتها باشد و از خوردن مایعات خودداری کند.
▪ بی حال شده و حالت خواب آلودگی داشته باشد.
▪ بیش از یک هفته اسهال داشته باشد.

دانیال تارمست
علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند

• اجابت مزاج
• کمی با آن مدارا کن
• اسهال
• اسهال چیست؟