زگیل ، بیماری واگیردار است
گفت و گو با امیر هوشنگ احسانی ، متخصص پوست
شاید تصویر ذهنی شما از زگیل، محدود به همان دانه های گوشتی درشتی باشد که در کودکی، گاه و بی گاه روی بینی شخصیت های کارتونی دیده اید.
شاید هم کمی واقعی تر، برجستگی های پوستی که روی دست و صورت اطرافیان تان دیده اید و یا حتی خودتان در دوره ای با این بیماری درگیر بوده اید ولی شاید شما هم مثل خیلی ها ندانید که زگیل یک بیماری مسری و واگیردار است و به همین خاطر باید زود درمان شود. برای دانستن همه چیز درباره این بیماری، گفت وگوی ما را با دکتر امیرهوشنگ احسانی، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران بخوانید:
▪ برای ما توضیح دهید اصلاً; زگیل چه جور بیماری است و چطور ایجاد می شود؟
ـ زگیل یک بیماری ویروسی است، یعنی زمانی که ویروس آن به نام HPV وارد پوست می شود، امکان ظهور این بیماری به وجود می آید. این ویروس محدود به سطح پوست باقی می ماند و به تدریج رشد می کند و علایم بالینی مشخصی را ایجاد می کند که به صورت برجستگی هایی با سطح مخملی شکل نمایان می شود. این ضایعه پوستی می تواند یک دانه یا بیشتر باشد.
▪ زگیل بیشتر در کدام قسمت های بدن مشاهده می شود؟
ـ در نواحی از بدن که تماس شان با محیط بیرون بیشتر است، مثل دست ها، صورت و کف پاها. می توان گفت زگیل یک بیماری مسری است.
البته مسری به این معنا نیست که هر کس با شخص مبتلا تماس داشته باشد، مبتلا می شود اما بعضی افراد که استعداد و حساسیت ذاتی لازم را برای ابتلا به این بیماری دارند، در صورت تماس با فرد بیمار مبتلا می شوند. البته ممکن است ویروس وارد بدن خیلی ها شود اما هیچ وقت دچار این بیماری نشود. مثلاً; یک پزشک ممکن است روزی 10 بار با فرد مبتلا به زگیل تماس داشته باشد ولی به علت قوی بودن سیستم ایمنی بدنش دچار این بیماری نشود یا دیده شده که اعضای خانواده یک فرد مبتلا با وجود اینکه با او در یک محیط زندگی می کنند، بیمار نشده اند.
▪ تماس با بیمار حتماً; باید به شکل مستقیم باشد، مثلا تماس با خود زگیل یا لمس کردن پوست فرد تا سرایت انجام بگیرد؟
ـ نه، لازم نیست همیشه تماس مستقیم باشد. مثلا ممکن است فردی که کف پایش زگیل دارد، توی خانه راه برود و ویروس به اصطلاح ریزش پیدا کند و فرد دیگری که بدون جوراب در همان نواحی راه می رود، به ویروس آلوده شود. حالا اگر بدنش مستعد بیماری باشد، ممکن است در عرض چند هفته علایم بیماری را بروز دهد.
▪ دوره نهفتگی بیماری چند وقت است؟
ـ از چند هفته شروع می شود و تا چند ماه ادامه پیدا می کند. گاهی اوقات حتی ممکن است تا یکی دو سال هم نهفته بماند و ناگهان ظاهر شود.
▪ با این وصف، چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
ـ افرادی که در محیط های پررفت و آمد یا اماکن عمومی کار می کنند، مثل استخرها، آرایشگاه ها و مهدکودک ها. در این اماکن اگر یک نفر مبتلا باشد، ممکن است اطرافیان و باقی افراد را هم آلوده کند، مثلاً; در استخرهای عمومی تماس کف پا با محوطه اطراف استخر یا تماس پوست با آب آلوده امکان سرایت را به وجود می آورد.
▪ و در میان چه گروه سنی شایع تر است؟
ـ زگیل بیشتر در کودکان و جوان ها دیده می شود و شیوع آن در سنین بالاتر کمتر است. در واقع فرد با افزایش سن ایمنی لازم را در مقابل ویروس پیدا می کند و علایم بیماری به تدریج محو می شوند.
▪ اندازه طبیعی زگیل چقدر است؟
ـ معمولاً; بین 4 تا 5 میلیمتر است و بزرگ تر نمی شود اما اگر در درمان غفلت کنیم، ممکن است بین 3 تا 4 سانتیمتر شود. این زگیل های بزرگ معمولاً; کف پای افراد دیده می شود فرد برای درمان زگیل در ناحیه دست یا صورت چون در معرض دید قرار دارد، زودتر اقدام می کند اما برای درمان زگیل کف پا ممکن است کوتاهی کند.
▪ درمان زگیل به چه ترتیب انجام می شود و آیا اصلاً; قابل درمان است؟
ـ زگیل بعضی مواقع خود به خود خوب می شود، خصوصاً; در بچه ها این اتفاق زیاد می افتد که بدون انجام اقدام درمانی خاصی، وقتی ایمنی بدن بالا می رود، بهبود خود به خودی انجام می شود ولی در غیر این صورت متاسفانه برای درمان قطعی زگیل هنوز هیچ دارویی وجود ندارد. البته درمان های مقطعی انجام می شود که ضایعه زگیل را تخریب می کنند. مثلاً; ما زگیل را می سوزانیم، منجمد می کنیم و با یکسری داروها باعث تخریب زگیل می شویم اما ویروس بیماری زیر پوست می ماند.
اگر فرد در طول زمان ایمنی کافی را در مقابل ویروس به دست آورده باشد، ویروس تخریب می شود و نمی تواند دوباره رشد کند اما اگر ایمنی کافی نداشته باشد، ممکن است بارها و بارها عود کند اما در هر حال لازم است که افراد برای درمان زگیل اقدام کنند چون هم جنبه زیبایی دارد و هم احتمال سرایت برای دیگران را فراهم می کند. درواقع زگیل نباید به حال خودش گذاشته شود چون گاهی اوقات دردناک می شود که هم خود فرد را ناراحت می کند و هم اطرافیانش را نگران که مبادا آنها هم مبتلا شوند.
روزنامه تهران امروز