منظور از سکته مغزی چیست؟

▪ آقای دکتر لطفاً; بفرمایید که منظور از سکته مغزی چیست؟  
ـ سکته مغزی یعنی بسته شدن یا پاره شدن یک شریان مغزی که به دنبال آن اختلال در گردش خون آن ناحیه از مغز ایجاد شده و موجب تظاهرات عصبی زیاد مثل فلج نیمه بدن، اختلال تکلم و اختلال در راه رفتن می شود.
معمولاً; علل شایع سکته های مغزی در ایران فشار خون بالا، چربی بالا، دیابت، چاقی و کشیدن سیگار می باشد.
▪ علل ایجادکننده سکته مغزی چیست و در کشور ما علل شایع سکته مغزی کدام ها می باشند؟
ـ علل ایجاد کننده سکته مغزی عبارتند از:
سن بالا؛; بزرگ ترین عامل خطر برای سکته مغزی سن بالاست. همان طور که می دانید بیش تر افراد پیر مبتلا به سکته مغزی می شوند.
علاوه بر عامل سن، تعدادی از بیماری ها نیز می توانند خطر سکته را افزایش دهند. در بیش تر بیماران دچار سکته مغزی، یک یا چند تا از این بیماری ها وجود دارد. مهم ترین آنها عبارتند از:
دیابت کنترل نشده، ضایعه دریچه ای قلب، بیماری های دریچه ای قلب به خصوص در جوانان که از مهم ترین علل بروز سکته های مغزی است.
معمولاً; علل شایع سکته های مغزی در ایران فشار خون بالا، چربی بالا، دیابت، چاقی و کشیدن سیگار می باشد.
▪ به هنگام بروز سکته های مغزی، شخص دچار چه علامتی می شود و در این حالت اطرافیان بیمار چه کارهایی را باید انجام بدهند؟
ـ در هنگام سکته مغزی ممکن است بیمار اختلال در صحبت کردن پیدا کند، صورت او کج شود، در راه رفتن نیمه بدن خود را بکشد یا فلج کامل پیدا کند یا به اغما برود. اختلال ناگهانی در بینایی یک یا هر دو چشم، عدم تعادل و سرگیجه، تهوع و استفراغ، از دست رفتن هوشیاری از سایر علایم است. وظیفه اطرافیان، بردن بیمار نزد متخصص مغز و اعصاب یا رساندن او به اورژانس بیمارستان می باشد. لازم به ذکر است که علایم ذکر شده مخصوص سکته نیست و می تواند در بیماری های دیگر هم ایجاد شود. ولی وقتی علت آن سکته باشد، به طور ناگهانی و سریع ایجاد می شود. باید این باور غلط که بیمار سکته ای را نباید حرکت داد از میان برود.
▪ عوامل مهم ایجاد کننده سکته مغزی کدام است یا این عوامل قابل درمان هستند؟
ـ برای پیش گیری از سکته مغزی باید از عوامل ایجاد کننده آن پرهیز نمود؛; مثل سیگار، رژیم پرچربی، دیابت، رژیم پر نمک و در افراد دارای فشارخون بالا، کنترل فشار و کنترل دیابت ضروری است. بهتر است این بیماران روزی یک عدد قرص آسپرین جهت پیش گیری استفاده کنند.
▪ چگونه می توان از بروز سکته مغزی پیش گیری کرد؟
ـ پیش گیری از سکته مغزی به طرق مختلفی امکان پذیر است. یکی از این راه ها می تواند مصرف روزی یک عدد قرص آسپرین باشد. مهم ترین اقدام لازم برای پیش گیری از بروز سکته مغزی حذف یا کاهش عوامل خطر و زمینه ساز بیماری است. رژیم غذایی مناسب، کنترل و درمان بیماری های قلبی و ترک سیگار از مهم ترین کارها برای پیش گیری از سکته مغزی هستند.
بهتر است بیماران دچار سکته مغزی، روزی یک عدد قرص آسپرین جهت پیش گیری استفاده کنند.
▪ از چه روش هایی برای درمان عوارض سکته مغزی استفاده می شود؟ فیزیوتراپی چقدر تأ;ثیر دارد؟
ـ برای درمان عوارض سکته مغزی باید از پزشک متخصص مغز و اعصاب کمک گرفت و فیزیوتراپی می تواند نقش عمده ای در راه اندازی بیمار داشته باشد. درمان هایی که در مرحله حاد انجام می شود، بیش تر متوجه کاهش قدرت انعقاد خون (در مواردی که سکته به علت بسته شدن رگ باشد)، کاهش ورم مغز، کنترل فشارخون و قندخون و علایم حیاتی بیمار است.
اخیراً; داروی جدیدی یافت شده که در صورتی که بیمار قبل از 3ساعت از شروع علایم به بیمارستان برسد ممکن است با این دارو بتوان لخته ای که رگ را مسدود کرده است حل نمود و علایم را به طور کامل از بین برد. البته این روش هنوز امتحان خود را پس نداده است. پس از این که بیمار وضعیت ثابتی پیدا کرد، فیزیوتراپی معمولاً; شروع می شود. انجام فیزیوتراپی خصوصاً; در ماه اول پس از سکته مغزی بسیار مهم است.

دکتر اکبر سلطان زاده متخصص بیماری های داخلی مغز و اعصاب
پاراسات