چگونگی برخورد با بیماری آسم
آگاهی نسبت به بیماری و درمان آن کلید اصلی کنترل آسم است. در این باره لازم است از پزشک و افراد مرتبط اطلاعات لازم را کسب کنید و بایدها و نبایدها را بیاموزید، داروهای توصیه شده را بشناسید و به ویژه در مورد کودکان از مصرف درست و به موقع آنها مطمین شوید که خود بهترین کمک به بیمار مبتلا به آسم است.
● آنچه باید درباره آسم بدانید
جهت آگاهی هر چه بیشتر خانواده ها از چگونگی برخورد با بیماری آسم، در گفت وگویی با پزشکان متخصص، سوالاتی که بیماران مبتلا راجع به این بیماری را داشتند با آنان مطرح کرد، که در ذیل به صورت پرسش و پاسخ درج می شود:
● برای کمک به بیمار مبتلا به آسم چه می توان انجام داد؟
آگاهی نسبت به بیماری و درمان آن کلید اصلی کنترل آسم است. در این باره لازم است از پزشک و افراد مرتبط اطلاعات لازم را کسب کنید و بایدها و نبایدها را بیاموزید، داروهای توصیه شده را بشناسید و به ویژه در مورد کودکان از مصرف درست و به موقع آنها مطمین شوید که خود بهترین کمک به بیمار مبتلا به آسم است.
● چه اقداماتی برای بهبود محیط زندگی بیماران مبتلا به آسم می توان انجام داد؟
تهویه مناسب و کافی محیط زندگی این بیماران اهمیت فراوان دارد. رعایت نظافت و پاکیزگی به ویژه در قسمت کف اتاقها بسیار مهم است. در این رابطه کف پوش های چوبی، سرامیک و مشابه آن مناسب تر از فرش و موکت هستند چون پوشش و کرک فرشها سبب تجمع گرد وخاک، هیره ها و سایر آلرژنها می شوند. اجتناب از نگهداری حیوانات مودار مانند سگ، گربه، خرگوش، موش و مشابه آنها در محیط خانه توصیه می شود، حتی اگر تست پوستی بیمار نسبت به آنها منفی باشد. نگهداری این حیوانات در خانه سبب افزایش سایر آلرژنها از جمله هیره ها نیز می شود. به عبارت دیگر نگهداری حیوانات در محیط خانه افراد مبتلا به آسم علمی و منطقی نیست. اجتناب از مواد خوشبو کننده و عطریات تند و تیز، عدم نگهداری گلهای معطر از توصیه های بهداشتی در مورد بیماران مبتلا به آسم است چون این مواد غالبا از محرکهای آسم به شمار می روند.
استعمال سیگار در محیط های سربسته اکیداً; ممنوع و از حضور افراد مبتلا به آسم به ویژه کودکان در محیط های آلوده به دود سیگار اجتناب شود. در این رابطه بهترست حتی المقدور بستگان و دوستان نزدیک با بیماری آسم و عوامل محرک آن آشنا شوند تا با استفاده از مواد محرک و یا استعمال سیگار سبب تشدید علایم بیمار نشوند.
● آیا برای آسم کودکان علاج واقعی وجود دارد؟
علل بیماری آسم کاملاً; شناخته شده نیستند. گاهی کودکان مبتلا به آسم برای همیشه بدون علامت می شوند و گاهی این امر به کمک داروها رخ می دهد. در هر حال این بیماری در هر زمان ممکن است عود کرده و علایم خود را نشان دهد.
آسم همیشه در یک وضعیت و شدت باقی نمی ماند و بیمار مبتلا به آن می تواند روزهای خوب یا بدی را تجربه کند. ممکن است به واسطه خاموشی طولانی علایم آسم، این تصور ایجاد شود که بیماری کاملا برطرف شده است ولی همواره باید به خاطر داشت که تماس با مواد محرک و حساسیت زا می تواند سبب عود بیماری و تکرار علایم شود.
● آیا خطر بدتر شدن آسم کودکان همراه با افزایش سن وجود دارد؟
بلی این احتمال به ویژه در کودکانی که درمان صحیح و مناسب آسم برای آنها انجام نمی شود، وجود دارد. آزمایش ها نشان می دهد که عملکرد ریوی در کودکان مبتلا به آسم درست درمان شده به طور قابل توجهی بهتر از دیگران است. همچنین بسیاری از بررسیها و تجارب پزشکی نشان می دهد که استفاده به موقع از داروهای مناسب برای کنترل آسم کودکان سبب پیش آگهی خوب و در بسیاری موارد عملکرد طبیعی ریوی این کودکان خواهد شد.
● بهترین آب و هوا برای مبتلایان به آسم کدام است؟
هیچ آب و هوای ویژه ای برای مبتلایان به آسم ایده آل نیست، زیرا عوامل محرک و حساسیت زا در بیماری آسم بسیار متنوع و فراوانند و از بیماری به بیمار دیگر تفاوت دارند. در صورت مهاجرت به مناطق جدید ممکن است عوامل محرک و حسایت زا کمتر یا بیشتر شوند که این امر قابل پیش بینی نیست. البته سطوح برخی از آلرژن ها مانند گرده گیاهان و هیره ها در ارتفاعات و مناطق کوهستانی کمتر است که در افراد حساس به آنها ممکن است سبب کاهش علایم آسم شود.
● آیا ورزشهای آرامش بخش ممکن است برای آسم مفیدند؟
اصولا یادگیری تکنیکهای آرامش بخش مانند یوگا برای کاهش اضطراب مولد یا ناشی از بیماری ها از جمله آسم و حملات آن مفید هستند.
● آیا خاموشی همیشگی بیماری آسم کودکان ممکن است؟
خاموشی کامل و همیشگی آسم کودکان بستگی به سن شروع علایم و شدت آنها در کودک دارد. تقریباً; نیمی از کودکان مبتلا به آسم در سنین بلوغ بدون علامت هستند، اگر چه احتمال بروز مجدد علایم در سنین بزرگسالی از بین نمی رود. البته احتمال خاموشی کامل علایم در کودکان مبتلا به آسم شدید کمتر است.
● آیا آسم یک بیماری دایمی است ؟
حقیقتاً; آسم یک بیماری مزمن و همیشگی است، ولی این امر به معنای وجود دایمی علایم آن نیست. چه بسا بیمارانی که سالهای متمادی هیچگونه علایمی از آن را تجربه نکنند به عبارت دیگر بیماری ایشان تحت کنترل و یا خاموش باشد و این امر می تواند با کمک دارو و یا بدون آن باشد که خود مربوط به شدت بیماری و نوع آسم است .
● آیا داروها می توانند محرکی برای بیماری آسم باشند؟
تعداد کمی از داروها شامل آسپرین و ضد التهاب های دیگری از خانواده مشابه آن (NSAIDS) و داروهای مهار کننده گیرنده بتا (بتابلوکرها مانند پروپرانولول) می توانند سبب تحریک بیماری آسم و علایم آن شوند، که خوشبختانه این داروها در کودکان کمتر استفاده می شوند. در صورت بدتر شدن علایم بیماری آسم پس از شروع مصرف یک داروی خاص، بهتر است بلافاصله با پزشک معالج تماس گرفته شود.
● آیا تغییرات هوا می تواند سبب تحریک آسم شود؟
بلی، تغییرات ناگهانی هوا(مانند توفان، بادهای سرد و افزایش رطوبت) می تواند سبب تحریک علایم آسم و تشدید آنها به ویژه در کودکان شود. برخی از این تغییرات با سایر محرک ها مانند افزایش غلظت گرده گیاهان همراه می شوند. برخی از عوامل دیگر مانند هوای سرد مستقیماً; سبب تحریک مجاری هوایی ملتهب می شوند.
● آیا عفونتها می توانند سبب تحریک آسم شوند؟
بلی. عفونت های تنفسی ویروسی، مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا می توانند سبب تحریک علایم آسم، به ویژه در کودکان شوند. لذا توصیه می شود که بیماران مبتلا به آسم حتی المقدور از تماس با افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی و سرماخوردگی اجتناب کنند. همچنین استفاده از واکسن سرماخوردگی برای این بیماران می تواند مفید باشد.
● آیا آسم یک بیماری روحی ـ روانی است ؟
نه، آسم یک بیماری روانی نیست، بلکه بیماری مزمن و التهابی است که منجر به افزایش تحریک پذیری و حساسیت مجاری هوایی، به ویژه در صورت عدم درمان صحیح می شود. اگرچه آسم یک بیماری روانی نیست، خنده های شدید، گریه، عصبانیت و ترس می توانند سبب بروز یا تشدید علایم آن شوند.
● آیا تصفیه کننده های هوا برای آسم مفید هستند؟
پاسخ به این سؤ;ال کاملا روشن نیست. در صورت نداشتن امکانات دیگر برای کاهش عوامل محرک و آلرژی زا، امتحان دستگاههای تصفیه کننده هوا ممکن است مفید باشد در این صورت بسته نگه داشتن در و پنجره های اتاق هایی که این دستگاهها در آن قرار می گیرند، توصیه می شود.
● بهترین وضعیت بیمار برای تنفس در هنگام وقوع حملات آسم کدام است؟
اصولاً; بیمار در هنگام بروز مشکل تنفسی از جمله حمله آسم، خود بهترین وضعیت را برای راحت تر نفس کشیدن انتخاب کند. معمولاً; وضعیت خوابیده در اینگونه موارد تنفس را برای اغلب بیماران مشکل تر می کند و حالت لمیده یا نشسته با تکیه بر صندلی راحتی، تنفس را برای ایشان آسانتر می کند.
گردآوری داود مختاری منبع ایسنا 1384
سازمان آموزش و پرورش استان خراسان