غربالگری سرطان کولورکتال

کارگروه خدمات پیشگیری ایالات متحده به طور اکید توصیه می کند که پزشکان، مردان و زنان 50 ساله یا مسن تر را از نظر سرطان کولورکتال غربالگری کنند.  
● ملاحظات بالینی
ـ ▪ ، سیگموییدوسکوپی انعطاف پذیر، ترکیب FOBT و سیگموییدوسکوپی انعطاف پذیر، کولونوسکوپی و باریم انما با کنتراست دو گانه می باشند. هر گزینه مزایا و زیانهایی دارد که ممکن است در بیماران منحصر به فرد و مراکز انجام دهنده ی این کارها تغییر بنمایند. انتخاب استراتژی اختصاصی غربالگری باید بر پایه ی ترجیحات و اولویت های بیمار، کنتراندیکاسیون های طبی، تبعیت بیمار، و منابع در دسترس موجود برای آزمایش کردن و انجام پیگیری باشد. پزشکان قبل ازانتخاب استراتژی غربالگری باید به بیماران خود درباره ی مزایا و زیانهای بالقوه ی همراه با هر گزینه، آگاهی و اطلاعات کافی بدهند.
▪ فاصله ی زمانی ایده آل برای انجام غربالگری به نوع آزمایش وابسته است. FOBT سالیانه نسبت به انجام غربالگری هر دو سال یکبار، باعث کاهش بیشتری در میزان مرگ و میرمی شود. اما همچنین نتایج مثبت کاذب بیشتری نیز دارد. مبتنی برشواهدی که در خصوص سابقه ی طبیعی پولیپ های آدنوماتوز وجود دارد، فاصله یی 10 ساله برای انجام کولونوسکوپی توصیه شده است. در مورد سیگموییدوسکوپی انعطاف پذیر و باریم انمای باکنتراست دوگانه، به علت حساسیت پایین ترشان، فاصله های زمانی کوتاهتری برای انجام غربالگری (5 ساله) توصیه می شود اما هیچ دلیل و شاهد مستقیمی برای تعیین فاصله ی زمانی ایده آل برای آزمایش ها به غیر از FOBT وجود ندارد. نتایج بررسی های مورد-شاهدی نشان داده اند که انجام دادن سیگموییدوسکوپی هر 10 سال یک بار ممکن است به اندازه ی سیگموییدوسکوپی های انجام گرفته در فاصله های زمانی کوتاه تر، مؤ;ثر باشند.
▪ کارگروه خدمات پیشگیری ایالات متحده انجام غربالگری ابتدایی در 50 سالگی را در مردان و زنانی که در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان کولورکتال می باشند، (بر پایه ی میزان بروز این سرطان در این گروه سنی در جمعیت عمومی) توصیه می نمایند. در افراد در معرض خطر بالاتر (برای مثال، افرادی که یک خویشاوند درجه ی اول با تشخیص سرطان کولورکتال قبل از 60 سالگی داشته اند) انجام غربالگری ابتدایی در یک سن پایین تر منطقی است.
▪ رهنمودهای کارشناسی شده برای غربالگری بیماران خیلی پرخطر، شامل افرادی که یک سابقه ی اشاره کننده به پولیپوزهای خانوادگی یا سرطان کولورکتال غیر پولیپوزی ارثی دارند یا یک سابقه ی شخصی از کولیت اولسراتیو دارند، وجود دارند. در بیمارانی که سندرم های ژنتیکی دارند، ممکن است انجام غربالگری زودرس با استفاده از کولونوسکوپی که مناسب باشد و ممکن است انجام مشاوره یا آزمایش ژنتیکی در این بیماران اندیکاسیون داشته باشد.
▪ سن ایده آلی که درآن سن باید انجام غربالگری ازنظر ابتلا به سرطان کولورکتال متوقف شود، نامشخص است. به طور کلی بررسی های غربالگری به بیماران کم تر از 80 سال محدود می باشد که درآن بررسی ها میزان مرگ و میر به علت سرطان کولورکتال در فاصله ی 5 سال از آغاز انجام غربالگری ابتدایی، شروع به کاهش نموده اند.
▪ اصولاً; بازده غربالگری در اشخاص مسن تر (به علت میزان بروز بالاتر سرطان کولورکتال) افزایش می یابد، اما در نتیجه ی وجود تعداد زیادی از علت های مرگ در این گروه سنی که با هم رقابت می کنند ممکن است فواید انجام غربالگری محدود باشد. بنابراین متوقف کردن انجام غربالگری در افرادی که سن بالای آنها یا وضعیت های بیماری همراه مربوطه، امید زندگی را محدود می کنند، معقول می باشد.
▪ روش های غربالگری FOBT، از کارت های آزمایش گایاک که در خانه توسط بیماران از 3 نمونه مدفوع متوالی تهیه شده و به پزشک ارایه می شود، استفاده می نمایند. این مورد که آیا باید بیماران قبل از انجام آزمایش FOBT از داروهای مشخصی پرهیز نموده ویا غذای خود را محدود نمایند، مشخص نشده است.
▪ رهیدراسیون این نمونه ها قبل از انجام آزمایش، حساسیت FOBT را افزایش می دهد ولی باید در نظر داشت که این کار اصولاً; تعداد نتایج مثبت کاذب آزمایش را نیز زیاد می کند. معاینه ی انگشتی رکتال (DRE) و یا آزمایش نمونه ی منفرد مدفوع که در طی DRE به دست آمده است، به عنوان یک استراتژی مناسب غربالگری برای سرطان کولورکتال،توصیه نشده است.
▪ ترکیب FOBT و سیگموییدوسکوپی ممکن است که سرطان ها و پولیپ های بزرگ بیشتری را نسبت به انجام دادن هر آزمایش به تنهایی، پیدا کنند، اما فواید اضافی و زیان های بالقوه ی ترکیب کردن 2 آزمایش با هم، هنوز مشخص نشده است. به طور کلی FOBT باید مقدم بر سیگموییدوسکوپی انجام پذیرد چرا که نتایج مثبت آزمایش FOBT یک اندیکاسیون برای انجام دادن کولونوسکوپی می باشد که دراین صورت نیاز به انجام سیگموییدوسکوپی را خود به خود مرتفع می سازد.
▪ کولونوسکوپی حساسترین و اختصاصی ترین آزمایش برای کشف سرطان و پولیپ های بزرگ است اما همچنین با خطرات بیشتری نسبت به دیگر آزمایش های غربالگری سرطان کولورکتال همراهی دارد.
▪ این موارد شامل احتمال یک خطر اندک برای خونروی و نیز خطر پرفوراسیون می باشد که به صورت اولیه با برداشتن پولیپ ها یا با انجام دادن بیوپسی ها درطی غربالگری همراهی دارند. کولونوسکوپی هم چنین نیاز به پرسنلی با آموزش بهتر، آماده سازی روده در طول شب و تسکین دادن بیمار دارد و همچنین زمان بهبودی طولانی تری دارد که این موارد باید به بیمار منتقل شود. این موردهنوز مشخص نشده است که آیا فواید بالقوه ی اضافی کولونوسکوپی نسبت به غربالگری های جانشین به اندازه ی کافی زیاد می باشند که انجام آن را که همراه با خطرات و ناراحتی های زیادتری می باشد، در همه ی بیماران توجیه بنماید.
▪ هزینه های ابتدایی کولونوسکوپی نسبت به دیگر آزمایش ها بیشتر است. از منظر اجتماعی، تخمین ها و برآوردهای هزینه ی سودمندی، نشان می دهد که همه ی روش های غربالگری در مقایسه با انجام ندادن غربالگری، احتمالاً; به اندازه ی دیگر خدمات پیشگیری بالینی که کمتر از 30.0000 دلار زندگی افزوده شده در سال را به دست می آورند، هزینه - سودمند می باشند.

منابع در دفتر نشریه می باشد دکتر بهروز نبیی دکتر اکبر نیک پژوه طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی
هفته نامه پزشکی امروز www pezeshkyemrooz ir