آب مروارید و خشکی چشم

خشکی چشم در محاسبه ی شماره ی لنز داخل چشمی موثر بوده و خشکی چشم بعد از عمل آب مروارید عوارض بینایی به همراه دارد.  
بیماری خشکی چشم بیش از 7 میلیون نفر را در ایالات متحده گرفتار کرده و شیوع نسبی آن با افزایش سن بالا می رود به علاوه جراحی کاتاراکت پیش زمینه ی چشم خشک را تشدید نموده و سبب خشکی چشم در قرنیه ی سالم می گردد. این خشکی بعد از عمل اثر معکوس برنتایج بینایی و زمان بهبودی بیمار دارد.چون اکثریت بیماران جراحی شده از افراد مسن هستند لذا معمولا بعد از عمل این خشکی تشدید می شود مضاف بر این که بیماران به مراتب نسبت به داروهای مصرفی حین عمل حساس بوده و خصوصا نسبت به داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی که باعث صدمه به سطح خارجی چشم می گردند حساس می باشند. در این گروه میزان خشکی شایع تر است.در واقع 20% از بیمارانی که تحت عمل جراحی آب مروارید قرار می گیرند خشکی چشم مخفی دارند.
● مرحله ی قبل از عمل:
بیمار مبتلا به آب مروارید که برای عمل جراحی آماده شده به جراح مراجعه و معمولاً; علایم خشکی چشم نادیده انگاشته می شود از منظر جراحی، آب مروارید، با موفقیت انجام شده است اما با کمال تعجب بیمار ناراضی به نظر می رسد. بسیاری از بیماران از سوزش و تیرکشیدن شاکی اند.
مهم است که قبل از عمل بیمار از لحاظ مشکلات همراه، به خصوص خشکی چشم بررسی گردد.
اگر چنانچه خشکی چشم متوسط تا شدید بود باید قبل از عمل تست شود.
استفاده از قطره ی سیکلوسپورین پنج صدم درصد امولسیونه Restasis و پلاک مجرای اشکی قبل از انجام عمل یعنی 1 تا 2 هفته بسیار مفید است.
بسیار مهم است که قبل از جراحی چشم خشک کنترل شود چرا که در محاسبه لنز داخل چشمی اثر گذار است.
چه خوبست که به طور روتین بیمار قبل از عمل امتحان شود.
با استفاده از فلورسیین، لیزامین سبز و روزبنگال، می توان موارد مشکوک یا شناسایی کرد.
اگر هر گونه شکی در تشخیص باشد تست شیرمر مفید است و میزان درمان بستگی به شدت خشکی چشم دارد.
برای موارد متوسط تا شدید استفاده از اشک مصنوعی بدون نگهدارنده، سیکلوسپورین موضعی و گاهگاهی استرویید موضعی برای اصلاح اپی تلیوم قرنیه پس از جراحی ضرورت دارد.
برای خشکی چشم ملایم استفاده از قطره های نرم کننده کافی است.
درمان بیماری زمینه ای مانند اختلال عمل غدد میبومین و بلفاریت با استفاده از کمپرس گرم، رعایت بهداشت پلک ها و مکمل های غذایی مانند روغن ماهی مفید است.
در بیماران چشم خشکی ناشی از کمبود زلالیه قطره ی اشک مصنوعی 4 بار در روز همراه با Restasis برای مدت 2 تا4 هفته کافی است. این درمان را بعد از عمل تا خوب شدن سطح چشم ادامه می دهیم. پلاک مجرای اشکی موثر بوده گاهی هم درمان تهاجمی مانند دوکسی سیکلین خوراکی مفید است.
● نشانه های بعد از عمل:
حتی بیماران بدون هیچگونه سابقه ی خشکی چشم بعد از عمل معمولاً; خشکی چشم را تجربه می کنند. 30 نفر خانم با میانگین سنی 7/72 (61 تا 86 سال) مورد بررسی قرار گرفتند: 15 نفر سیکلوسپورین موضعی 2 بار در روز به مدت یک ماه قبل از عمل و یک ماه بعد از عمل دریافت داشتند. 15 نفر باقیمانده با سایر موارد درمان شدند.
بیماران بعد از یک هفته و یک ماه مورد معاینه قرار گرفتند. زمان شکست اشک BUT بعد از چکانیدن قطره ی فلورسیین اندازه گیری شد. 6 مورد از آنها علایم خشکی چشم را در تمام موارد نشان دادند.
یک ماه بعد از جراحی، بیمارانی که با سایر مواد درمان شده بودند 87% آنها نیاز به اشک مصنوعی یک بار در روز داشتند. 80% گاهگاهی خشکی چشم داشتند، 73% احساس جسم خارجی گاهگاهی، 53% احساس سوزش گاهگاهی. 53% چسبندگی پلک ها در صبح گاهگاهی و 47% تاری دید حداقل یک بار در روز داشتند.
نسبت بیمارانی که با سایر مواد روغنی درمان شده بودند بعد از عمل آب مروارید بیشتر بود، در مقایسه درمان با سیکلوسپورین به نظر می رسد سبب افزایش نسبت بیمارانی که هرگز چشم خشک را بخصوص پس از جراحی تجربه نکرده اند، می گردد.
53% بیماران که با سیکلوسپورین درمان شده اند تا یک ماه بعد از جراحی نیاز به اشک مصنوعی نداشتند مضاف بر آن که عده ی زیادی از آنها که با سیکلوسپورین درمان شده بودند هرگز خشکی چشم، سوزش، چسبندگی صبحگاهی و تاری دید در مقایسه با سایرین نداشتند. سیکلوسپورین شدت علایم را نیز کاهش می دهد.
BUT در هر 2 گروه بیمار در یک ماه اول پس از جراحی بهبود می یابد. نشانه های خشکی چشم بعد از جراحی اثر منفی روی بهبود دید دارد.
بهبودی دید در قرنیه ی صاف و سالم سریعتر از قرنیه ی خشک ناشی از سطح اپی تلیالی نامنظم و گرفتاری لایه ی اشکی است. بسیاری از بیماران عمل شده در طول روز از مواج بودن دید خود شاکی اند و این مواج بودن دید یکی از مهمترین نشانه های تشخیص بیماری سطح چشم است و لذا در برخورد با یک چنین بیماری بررسی لایه ی اشکی مهمتر از جراحی آب مروارید است.
● لنز داخل چشمی اصلاح کننده پیرچشمی:
نشانه های خشکی چشم بخشی از مشکلات بیمارانی است که از لنز های داخل چشمی چند کانونی استفاده می کنند. این بیماران چون هزینه ی بیشتری را پرداخت می کنند توقع بیشتری از نظر بهبودی کیفیت دید دارند و در مقایسه با چنین بیماری معمولاً; پزشک گناه را به گردن نوع لنز می اندازد که به نظر می رسد علت در جایی دیگر است.
چشمانی که سیکلوسپورین دریافت داشته اند حساسیت کنتراست فتوپیک و مزوپیک آنها نسبت به آنهایی که این دارو را دریافت نکرده اند بیشتر است و توصیه می شود که Restasis در بیماران بالای 60 سال که از لنز داخل چشمی مولتی فوکال استفاده کرده اند تجویز شود.

دکتر محمدحسین کوچک زاده چشم
هفته نامه پزشکی امروز www pezeshkyemrooz ir