تغذیه از پوست بدن انسان
مقابله با حساسیت ناشی از آلودگی مایت در خانه
از دسته مهم ترین آلودگی هایی که ممکن است در خانه باعث بروز حساسیت شود، آلودگی ناشی از مایت است. مایت موجودی میکروسکوپی، جانوری شبه حشره و از خانواده ساس و عنکبوت است. مایت ها از پوست بدن انسان تغذیه می کنند و بیشتر در مناطقی که به طور عادی انسان در آنجا ساکن است، یافت می شوند.
● آلرژی یا حساسیت چیست
سیستم ایمنی بدن برای مقابله با مواردی مثل باکتری ها و ویروس ها، سلول های سرطانی و... که برای بدن مضر هستند، مجهز شده است تا با آنها بجنگد. بعضی موادی که داخل بدن می گردند، بی ضرر هستند بنابراین بدن، آنها را نادیده می گیرد.
● آلرژن ها یا مواد حساسیت زا
بیشتر مواد بی ضرری هستند، اما می توانند در برخی از افراد واکنش های حساسیتی ایجاد کنند. دانه، گرده، غبار، مایت در خانه، قارچ انگلی، گیاهان و پشم حیوانات مثال هایی از عوامل حساسیت زا هستند. در یک شخص مبتلا به حساسیت (آلرژی) بدن، آلرژن ها را با مواد مضر اشتباه می گیرد. این امر باعث می شود سلول ها موادی مانند هیستامین از خود آزاد کنند. آزاد شدن هیستامین و دیگر مواد شیمیایی باعث ایجاد واکنش های آلرژیک در بدن می شود. واکنش آلرژیک ممکن است باعث آبریزش بینی، عطسه، خارش، تورم ملتحمه یا آسم شود. دلیل اینکه چرا بعضی از مردم حساسیت دارند و برخی ندارند، کاملاً; مشخص نیست. به نظر می رسد عوامل ارثی در این زمینه موثر باشد.
● حساسیت ناشی از مایت چیست
هم اجزای بدن و هم پروتیین موجود در مدفوع مایت سبب حساسیت می شود. میزان بالای مایت در تشک، بالش، ملحفه های تختخواب، فرش و پارچه های پشمی موجود است. مایت سریع تولیدمثل می کند، تولید یک نسل جدید حدود سه هفته طول می کشد.
راه رفتن، استفاده از جاروبرقی، تمیز کردن و عوض کردن ملحفه ها به راحتی آلودگی مایت را در فضا پخش می کند. این موجودات ممکن است تا 20 الی 30 دقیقه بعد از این اعمال نیز در هوا معلق بمانند. زمانی که مواد آلرژن استنشاق می شود، بیمار حساس شده و علایم حساسیت مثل گرفتگی بینی یا آسم در او پدیدار می شود. مایت برای ادامه زندگی به رطوبت هوا و پوست بدن انسان نیازمند است. جایی که خشک و خنک باشد مایت کمی در آنجا وجود دارد.
● توصیه هایی برای کنترل آلودگی مایت خانگی
کنترل قدم به قدم محیط داخل منزل به کاهش آشکار مواد آلرژن کمک می کند و ممکن است علایم حساسیت را کاهش دهد. بیشترین میزان آلرژن مایت در منزل، در اتاق خواب و خصوصاً; در رختخواب به دست آمده است، بنابراین مهم ترین قدم، کاهش مواد آلرژی زا در اتاق خواب است؛;
1) تشک و بالش را در یک پوشش غیرقابل نفوذ (مثل روکش نایلونی) قرار دهید. مواد نفوذناپذیر نسبت به آلرژن ها موادی هستند که از پلاستیک یا مصنوعات مخصوص ریزبافت ساخته شده اند و لذا از ورود آلرژن به سیستم تنفسی جلوگیری می کند. بنابراین از آنها می توان در پوشش پتوهای پشمی و متکا استفاده کرد.
2) پتو و ملحفه و روتختی را هر هفته در آب داغ بشویید. برای کشتن مایت ها درجه حرارت 130 درجه یا بالاتر لازم است.
3) خشکشویی روش دیگری است که به کنترل مایت در خانه کمک می کند. اگرچه شست وشو در آب گرم مایت موجود در خانه را از بین می برد، اما به زودی خانه مجدداً; با مایت آلوده می شود. بنابراین شست وشوی منظم ضروری است. اگر نمی توانید همه چیز را در آب داغ بشویید، شستن هفتگی در آب گرم مواد حساسیت زا را به طور موقتی از بین می برد.
4) مبلمان و اثاث خانه را در صورت امکان روکش چرمی کرده یا آنها را از اتاق خواب به دیگر اتاق ها منتقل کنید.
5) سطوح اتاق خواب را تمیز و مرتب کنید. اشیای کوچک باید در داخل کشو (دراور) یا در درون کابینت قرار گیرند تا گرد و غبار را به خود جذب نکنند.
6) پارچه های پشمی و دیگر موادی را که گرد و غبار را به خود می گیرند، از اتاق خواب خارج کنید.
7) لباس ها باید در داخل دراور یا در گنجه یی که در آن بسته است، نگهداری شود.
8) در مواردی که اتاق خواب با سیستم های تهویه مرکزی گرم و خنک می شود، برای جلوگیری از ورود هوای آلوده به اتاق خواب از فیلترهای مخصوص استفاده کنید یا در صورت عدم امکان دریچه آن را بسته و از سایر وسایل مشابه استفاده کنید.
9- حتی الامکان اسباب بازی های پشمی یا مویی را بالای سر خود در اتاق خواب قرار ندهید یا آنها را هر هفته در آب گرم بشویید.
10) تا حد ممکن از مفروش کردن کف اتاق اجتناب کنید. در جاهای مرطوب از چسباندن موکت خودداری کنید زیرا رطوبت شرایط رشد مایت و قارچ را فراهم می کند. برای بیمارانی که حساسیت دارند بهتر است از پارکت جهت پوشاندن کف اتاق استفاده کنید.
دیگر راه هایی که میزان مایت خانه را کاهش می دهد، عبارتند از؛;
1) کاهش رطوبت خانه به کمتر از 50 درصد و حفظ درجه حرارت تا زیر 20 درجه سانتیگراد.
2) از دراز کشیدن و خوابیدن روی مبلمان خودداری کنید.
3) فرش ها باید به طور منظم با جاروبرقی تمیز شوند. استفاده از جاروبرقی هایی که دارای فیلتر مخصوص یا دارای کیسه های دوجداره هستند، میزان مایت خانگی را کاهش می دهد. بیماران دچار حساسیت درمی یابند که در صورت استفاده از ماسک در زمان جارو کردن میزان حساسیت آنها به طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
4) شوینده های مخصوص برای کشتن مایت ها و از بین بردن آنتی ژن های آن تولید شده اند. به هر حال این اثرات دایمی و ماندگار نیست. بنابراین استفاده از این عوامل، در خانه برای افرادی که به مایت حساسیت دارند، توصیه نمی شود.
● درمان دارویی حساسیت
داروهای مختلفی برای درمان علایم آلرژی ناشی از مایت در دسترس است. مهم ترین اقدام، اجتناب از عوامل حساسیت زا از طریق ایجاد تغییرات فوق الذکر در محیط خانه است. در صورت عدم دریافت پاسخ مناسب از این تغییرات، استفاده از درمان های دارویی موجود یا استفاده از ایمونوتراپی (واکسن ضد آلرژی) موثر خواهد بود.
● خلاصه
مایت در محیط خانه مخصوصاً; در محیط گرم و مرطوب یافت می شود. برای افرادی که به مایت حساسیت دارند بهترین درمان تغییر و تبدیل محیط خانه، مخصوصاً; اتاق خواب است. بهتر است در صورت وجود آلرژی، درک بهتری از حساسیت ناشی از مایت پیدا کرده و با استفاده از راهکارهای تجویز شده حساسیت تان را کنترل و نیاز به مصرف دارو را کمتر کنید.
افسانه طاعتی کارشناس مامایی دکتر رامین علاسوند متخصص اطفال و نوزادان
روزنامه اعتماد