یبوست، بیماری یا بی توجهی؟

بیشتر مردم دست کم یک بار در زندگی خود یبوست را تجربه کرده اند. یبوست معمولاً; مسیله مهمی نیست، اما برای این که از بسیاری از دردسرهای آن رهایی یابیم، بهتر است به جای خندیدن، درباره آن بیشتر بدانیم. یبوست یک بیماری به شمار نمی آید، بلکه نشانه ی بیماری ها و مشکلات دیگری است. اگر در رژیم غذایی روزانه، فیبرهای غذایی کمی موجود باشد به راحتی دچار یبوست می شویم. افراد مسن تر نسبت به جوانان یبوست را بیشتر تجربه می کنند. یبوست به معنی توقف بیش از حد مواد دفعی در روده است.  
زمان عمل دفع در افراد مختلف بسیار متفاوت است. برای بعضی افراد 2 بار در روز طبیعی و برای بعضی دیگر 2 بار در هفته طبیعی است. اما معمولاً; هر 12 ساعت و گاهی هر 72 ساعت یک بار انجام می شود.
یبوست علت های متفاوتی دارد، اما برای آن که به آن گرفتار نشوید، چند راه بسیار آسان وجود دارد:
● سبزی و میوه بخورید
فیبرها حرکات روده را تسهیل می کنند و یبوست را از بین می برند. سبزی ها و میوه های تازه، کاهو، کلم ، حبوبات، نخود، هویج، سویا، نان سبوس دار ، برنج، انجیر، آلو و زردآلو دارای فیبر زیادی هستند.
وقتی از این غذاها استفاده می کنیم، مجبوریم مدت زمان بیشتری آن ها را در دهان بجویم. همچنین وقتی وارد معده می شوند، معده را پر می کنند و معده حالت کشیدگی پیدا می کند و احساس سیری می کنیم. همچنین این غذاها تخلیه مواد از روده را آسان تر می کنند.
مصرف زیاد غذاهای بسیار چرب، فرآورده های لبنی و تخم مرغ در ایجاد یبوست موثرند.
● تنها زندگی نکنید
انسان هایی که به تنهایی زندگی می کنند، بیشتر دچار یبوست می شوند. زندگی در کنار اعضای خانواده و جمع شدن کنار سفره، میل و شوق غذا خوردن را در انسان افزایش می دهد. اما معمولاً; افرادی که به تنهایی زندگی می کنند، علاقه خود را به آشپزی و غذاخوردن از دست می دهند و احساس بی اشتهایی می کنند. این افراد به استفاده از غذاهای آماده و کنسرو شده روی می آورند که این محصولات غذایی فیبرهای کمی دارند. همچنین مادربزرگ ها و پدربزرگ هایی که دندان هایشان را از دست داده اند و دندان مصنوعی آن ها در جویدن غذاها کارآیی لازم را ندارند، معمولاً; از غذاهای نرم که فاقد فیبر هستند، استفاده می کنند که موجب یبوست می شود.
● آب بنوشید
اگر در طول روز، به میزان لازم آب یا سایر مایعات را ننوشید، ممکن است دچار یبوست شوید. این مشکل در افرادی دیده می شود که وعده های غذایی روزانه خود را در زمان های مشخصی در طول روز میل نمی کنند. آب و سایر مایعات به حرکت مواد غذایی در روده کمک می کنند و از انبار شدن مواد در روده پیشگیری می کنند.
صبح که از خواب بیدار می شوید، یک لیوان آب ولرم بنوشید و در طول روز هم 6 تا 7 لیوان آب و سایر مایعات میل کنید.
● به داروهای ضد یبوست عادت نکنید
مصرف داروهای ضد یبوست برای مدت کوتاهی مناسب است، اما خود را به مصرف آن ها عادت ندهید، چون روده شما به این مواد عادت می کند و به اصطلاح تنبل می شود و فعالیت های طبیعی خود را که موجب حرکت و دفع مواد می شود، فراموش خواهد کرد.
● ورزش کنید
زندگی ماشینی امروزی علت دیگر یبوست است. اگر شغل شما به گونه ای است که مجبورید ساعت ها پشت میز بنشینید، ممکن است دچار یبوست شوید. برای رهایی از این مشکل، باید در بین ساعات کاری خود کمی قدم بزنید و یا ورزش های سبکی انجام دهید.
بیمارانی که به علت تصادف یا جراحی یا بیماری مجبورند روزها بدون تحرک در بستر دراز بکشند، یبوست را تجربه می کنند، گرچه پزشک برای این افراد داروی ضد یبوست تجویز کند، ولی به هر حال مقدار کمی تحرک، می تواند بسیار مفید باشد.
● در بیرون از منزل خود هم به دستشویی بروید
بعضی افراد به دلایل بهداشتی یا اجتماعی در محل کار خود و یا منزل اقوام و آشنایان از رفتن به دستشویی اجتناب می کنند. این کار درست نمی باشد. اگر این زمان تأ;خیر در دفع، طولانی شود، موجب یبوست می شود.
● آلو بخورید
شب، قبل از خواب، تعدادی آلوی خشک را در آب خیس کنید و صبح پس از بیدار شدن از خواب، نوش جان کنید. آلو اثرات سحرآمیزی در از بین بردن یبوست دارد.
● یک داروی گیاهی: پسیلیوم
پسیلیوم یک داروی گیاهی است که به شکل پودر در داروخانه ها وجود دارد.
یک قاشق غذاخوری از این دانه های ریز را در یک لیوان آب مخلوط کنید و اجازه دهید چند دقیقه بماند، سپس آن را میل کنید.
● یک داروی جدید برای درمان یبوست
اخیرا سازمان غذا و داروی آمریکا، استفاده از داروی جدیدی را برای درمان یبوست مزمن در بزرگسالانی که علت خاصی برای این عارضه در آن ها پیدا نمی شود، مورد تایید قرار داده است. این دارو به نام "لوبی پروستون" با نام تجارتی Amitizia اولین دارو از گروه جدیدی از داروهاست که به آن ها ترکیبات اسید چرب کارکردی می گویند و برای درمان یبوست، سندروم روده تحریک پذیر، با علامت غالب یبوست و فلج موقتی روده پس از عمل جراحی ساخته شده اند.
یبوست مزمن یکی از شایع ترین بیماری های گوارشی است و زنان بیشتر از مردان به آن گرفتار می شوند. تجویز این دارو، تنها برای افرادی صورت می گیرد که سایر شیوه های معالجه یبوست مانند افزایش مصرف مایعات و فیبرهای غذایی و ورزش منظم در آن ها موثر نبوده است.

علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند