خال

خال یا melanocytic nevus لکه ها یا زایده های رنگی در اندازه و شکل های مختلف هستند و معمولاً; به رنگ قهوه ای ، قهوه ای تیره و یا مشکی دیده می شوند . رنگ خال به دلیل وجود سلولهای مخصوصی است که با تولید رنگ دانه ، رنگ ویژه ی خال را به وجود می آورند . خال ها در هر جایی از بدن و به شکل ها و اندازه های مختلف ، گروهی یا منفرد می توانند دیده شوند . یکی از انواع خال که شایعتر می باشد ، خال های ملانوسیتی است در واقع یک تومور خوش خیم حاصل از تکثیر سلولهای رنگ دانه ساز ملانوسیتی است که در واقع یک تومور خوش خیم حاصل از تکثیر سلولهای رنگ دانه ساز ( ملانوسیت ) محسوب می شود .  
● زمان بروز خال :
خال ها اغلب در طول 20 سال اول زندگی به وجود می آیند ؛; ولی ممکن است تا 40 سالگی ویا بیشتر هم ظاهرشدنشان ادامه یابد . به این نوع خال ها ، خال های اکتسابی می گویند و بیشتر اشخاص تعدای از این خال ها را روی بدن خود دارند ( گاهی اوقات 40 عدد یا بیشتر ) . در موارد نادری نیز خال ها از زمان تولد وجود دارند که به آن ها ، خال های مادرزادی گفته می شود و در حدود یک درصد نوزادان هنگام تولد به این خال ها مبتلا هستند .
● تغییرات خال ها :
خال ها مسطح ، پهن و نرم و همان گونه که گفته شد به رنگ قهوه ای و یا سیاه هستند ( شبیه کک و مک ) ؛; اما به مرور زمان بزرگ تر شده و روی بعضی از آنها ممکن است مو ظاهر شود . تغییر شکل خال کاملاً; تدریجی و کند است و خال هایی که زمانی مسطح و تیره رنگ بوده اند ، به تدریج گوشتی ، گنبدی شکل و کم رنگ می شوند ؛; ولی ، بعضی از آن ها به هیچ وجه تغییر نمی کنند ( مثل خال های کف دست و پا که مسطح و تیره باقی می مانند و در نهایت بسیاری از انها به تدریج از بین می روند ) و یا برخی برجسته و گوشتی شده و به وسیله ی پایه ای باریک ، مانند زایده ای گوشتی آویزان می مانند ، سیر تغییرات گفته شده در مورد خال بسیار کند است و شاید حدود 50 سال طول بکشد .
● چه نوع خالی احتمال بدخیمی دارد ؟
شانس سرطانی شدن خال های معمولی بسیار اندک است ؛; اما این خطر در مورد بعضی از خال ها بیشتر است . خال های مادرزادی : این خال ها شانس بیشتری برای تبدیل شدن به سرطان بدخیم نوع ملانوما را دارند . بیشترین خطر سرطانی مربوط به خال های مادرزای بزرگ با قطر بیشتر از 20 سانتیمتر است .
▪ خال های دیس پلاستیک :
این خال ها معمولاً; بزرگ تر از خال های معمولی هستند و از نظر ظاهری نامنظم و رنگ غیریکنواخت دارند . ( مثلاً; قسمتی از خال قهوه ای تیره و اطراف آن روشن است ) که معمولاً; زمینه ی خانوادگی و ارثی دارند . کسانی که از این نوع خال دارند 10 برابر بیشتر دچار سرطان نوع ملانومای بدخیم می شوند . اگر فکر می کنید خال شما از نوع دیس پلاستیک و غیرعادی است با متخصص مشورت کنید .
▪ خال های آبی :
به شکل یک برجستگی آبی رنگ با سطح صاف و کمی برجسته هستند ، که معمولاً; قطری کم تر از یک سانتیمتر دارند . شایع ترین مناطق درگیری ، اندام ها ، باسن و صورت است . اگر چه رشد پیش رونده و سرطانی این خال نادر است ، ولی احتمال آن کمی بیشتر از خال های معمولی است .
● علایم هشدار دهنده در مورد خال ها :
اگر در خال های صورت و یا بدن به یکی از علایم زیر برخورد کردید به متخصص مراجعه کنید .
1) عدم تقارن :
خال های غیرسرطانی معمولاً; شکل مدور ، گرد و یا بیضی شکل دارند ، اما ، نامتقارن بودن در خال های سرطانی شایع تر است .
2) نامنظم بودن لبه ی خال :
مضرس و دندانه دار بودن لبه ی خال نیز یکی دیگر از علایم مطرح کننده ی سرطان است .
3) غیریکنواخت بودن رنگ خال :
وجود سایه روشن های رنگ در یک خال به شکلی که مثلاً; قسمتی از خال قهوه ای تیره ، سیاه و قسمت های دیگر قهوه ای روشن ، قرمز ، یا رنگ های دیگر باشد نیر ، نیازمند توجه است .
4) اندازه خال :
خال های سرطانی معمولاً; بزرگ تر از خال های معمولی هستند . ابعاد بالاتر از 6 میلی متر یکی دیگر از علایم مطرح کننده ی سرطانی بودن خال است .
5) پیدایش تغییرات :
تغییرات کاملاً; مشخص و سریع در اندازه ، شکل و رنگ خال ها و پیدایش علایمی مانند خارش ، سوزش ، برجسته شدن ( سریع ) سفت شدن یا نرم شدن خال ، رنگ آبی مایل به سیاه ، تورم ، دلمه ، ترشح ، خون ریزی و زخم مطرح کننده ی سرطان پوست از نوع ملانوم است . که باید هر چه سریع تر درمان شود .
هر شخصی باید نسبت به خال های بدن خود آشنایی کامل داشته باشد تا در صورت پیدایش تغییرات ذکر شده به سرعت متوجه شود و اقدام به درمان کند . این نکته به خصوص در افرادی که مبتلا به خال های دیس پلاستیک ( غیرعادی ) هستند و آنهایی که خالهای مادرزادی با قطر بزرگ تر از 20 سانتی متر دارند ، و هم چنین آن هایی که خود یا عضوی از اعضای خانواده شان مبتلا به سرطان پوست بوده اند ، اهمیت بیشتری دارد .
▪ نکته :
وجود خال در مناطقی که مرتب تحریک می شوند ، منجر به سرطانی شدن خال نمی شود . مثلاً; تراشیدن مکرر صورت و تحریک خال در مردانی که در ناحیه ی صورت خال دارند ، باعث سرطانی شدن خال نمی شود .
ظاهر شدن مو روی خال به هیچ وجه نشانه ای از سرطانی شدن خال نیست .
پیدایش خال های جدید ، تعدد آنها و محل بروز خال ها، تحت کنترل ژن های فرد بوده و قابل پیشگیری نیست . زاد و ولد و تکثیر در مورد خال ها معنی ندارد ، بنابراین خال های بزرگتر و قدیمی تر نمی توانند خال های جدید ایجاد کنند و اصطلاح خال دختر و خال مادر بی معنی است .
جراحی کردن خال های معمولی هیچ وقت باعث سرطانی شدن خال نمی شود .
● درمان خال ها از نظر زیبایی یا پیشگیری از سرطانی شدن آنها چه موقع ضرورت می یابد ؟
در اصل درمان خال ها جراحی است و چون جراحی خال معمولاً; با به جا ماندن جای زخم همراه است ؛; لذا باید در مورد برداشتن خال زمانی تصمیم گرفت که جای زخم جراحی آن از خود خال کم تر جلب توجه کند . روش های دیگری هم برای برداشتن خال نظیر سوزاندن ، تراشیدن ، لیزر و مالیدن اسیدهای سوزاننده بر روی خال مرسوم است که از نظر علمی خالی از اشکال نیستند.

میکرو فارس