آخرین وضعیت بیماری در جهان

مشاهدات و تجربیات اینجانب از بیماری آنفلوآنزای خوکی در کشور غنا در غرب آفریقا و کشور کنیا در شرق آفریقا طی هفته های اخیر، به خصوص مشاهده مستقیم خانواده یی مبتلا به این بیماری که از کشور هند وارد کنیا شده بودند، اینجانب را بر آن کرد تا تجربیات عملی کسب شده از این بیماری را به همراه آخرین اطلاعات علمی از بزرگ ترین مرکز مبارزه بیماری های واگیردار در جهان (CDC یا Center for Disease Control and Prevention) پس از ترجمه در اختیار هموطنان عزیز که این ایام ممکن است میزبان توریست هایی از کشورهای خارجی باشند، قرار دهم. لازم است خدمت هموطنان عزیز عرض کنم مطالب و دستورات ارایه شده ذیل مطابق با رهنمودها و دستورات مرکز جهانی مبارزه با بیماری ها (CDC) در مناطق با شیوع بالا است و این بشارت و اطمینان که این بیماری مانند هر بیماری ویروسی آنفلوآنزایی دیگر قابل علاج است. اما رسالت پزشکی ما آموزش و انتقال همه نکات از یک بیماری به مردم عزیزمان است ولو اینکه هرگز با آن مواجه نشویم زیرا دانستن خوب است و توانستن بهتر است.  
● ویروس H1N1 چیست
این ویروس از آنفلوآنزای نوع A است که اولین بار در سال 1918 میلادی در امریکا شناخته شد و پس از یک دوره طولانی در آوریل سال جاری (2009) دوباره این بیماری به نام Swine flu یا آنفلوآنزای خوکی با شکل، قدرت و توانایی بیماری زایی متفاوت از گذشته در ایالت کالیفرنیای جنوبی از کشور امریکا گزارش شد و پس از آن به سرعت کشورهای مکزیک، کانادا و کشورهای اروپایی نیز مواردی از ابتلا به این بیماری را گزارش کردند. اگرچه Swine flu آنفلوآنزای خوکی نام گرفته، اما این به آن معنی نیست که این بیماری از خوک به انسان انتقال می یابد بلکه در آزمایش های به عمل آمده از این ویروس مشخص شده تعدادی از ژن های آن شبیه به آنفلوآنزای ویروسی است که در خوک های شمال امریکا یافته اند. در عین حال به دلیل شباهت بروز این آنفلوآنزا در خوک های اروپا و آسیا و مرغان و انسان ها، دانشمندان آن را یک آنفلوآنزای ویروسی چهارگانه نام نهاده اند. قدرت بیماری زایی این ویروس سه برابر ویروس آنفلوآنزای معمولی بوده و بیشترین شیوع آن در فصل سرد است. انتقال آن از انسان به انسان است (نه حیوان به انسان)، معمولاً; قسمت فوقانی سیستم تنفسی را درگیر می کند و تنها در 1 تا 2 درصد می تواند منجر به مرگ شود که دلایل آن ذکر خواهد شد.
● آخرین وضعیت بیماری در جهان
بنا بر گزارش سازمان بهداشت جهانی و CDC این بیماری در مرحله پاندمیک یعنی همه گیری جهانی است و بیماری در فاز 6 است. این به آن معنی است که جهان و تمام قاره ها در راه این بیماری طی ماه های آینده هستند و این بیماری همه کشورها را طی خواهد کرد و هیچ کشوری از این بیماری در امان نخواهد بود. در حال حاضر 90 کشور جهان و هفت کشور همسایه ایران و همچنین کشور ما که از یک نوجوان 16ساله ایرانی الاصل مقیم امریکا که وارد ایران شده، این بیماری را گزارش کرده اند. خوشبختانه 72 نقطه از کشور ایران به عنوان مراکز مبارزه با این بیماری با امکانات کامل و مناسب جهت تشخیص و درمان آماده و مهیا برای خدمات رسانی هستند که به واسطه فعالیت همه مراکز بهداشتی و درمانی هیچ نگرانی از این موضوع در کشور وجود ندارد. اما در مبارزه با این ویروس نوظهور آشنایی و آگاهی از این بیماری فرصت بیشتری به ما در حفظ سلامتی فردی، خانوادگی و اجتماعی خواهد داد و باید بدانیم شرط لازم پیشگیری، دانستن و عمل کردن به دانستنی هاست و به همین دلیل با هم از این بیماری می خوانیم تا سالم، مطمین و شاد زندگی کنیم.
● نشانه ها و علایم بیماری آنفلوآنزای خوکی
علایم این بیماری مشابه آنفلوآنزای فصلی همانند تب، سرفه، گلودرد، آب ریزش بینی، کوفتگی و درد بدن، سردرد، لرز و خستگی و در موارد مشخص اسهال، تهوع و استفراغ است و در مواردی ممکن است این بیماری ویروسی پیشرفت کرده و ایجاد عفونت های شدید ریوی، گوشی و سینوسی کند.
● چه افرادی بیشتر در خطر معرض این بیماری هستند
چهار گروه از مردم در گروه خطر هستند. افراد مسن 64 سال و بالاتر، کودکان با سن کمتر از پنج سال، خانم های حامله، افراد با بیماری های مزمن و طولانی مدت مانند آسم، دیابت، برونشیت مزمن، بیماری های قلبی و ریوی و کسانی که به عللی همانند جراحی وسیع و شیمی درمانی مکانیسم دفاعی سیستم ایمنی بدن آنان در شرایط مساعدی نیست. در عین حال وجود آنتی بادی ضد این ویروس در بدن افراد میانسال، جوان و سالم و حتی در یک سوم از افراد مسن بالای 60 سال بدن آنها را در مقابل این ویروس محافظت می کند. بنابراین لازم است بدانیم بسیاری از افراد در ابتلا به این بیماری به درمان ویژه به استثنای استراحت و اقامت هفت روزه در منزل و استفاده از داروهای معمولی جهت تسکین درد و علایم نیاز ندارند، زیرا مکانیسم دفاعی مناسب بدن ویروس را سرکوب و نابود می کند.
● چگونه این ویروس انتقال می یابد
آخرین اطلاعات اظهار می کند انتقال این بیماری از انسان به انسان از طریق سرفه، عطسه، تخلیه ترشحات بینی و دهان است. ویروس می تواند حداکثر تا فاصله5/1 متری از طریق سرفه یا عطسه منتقل شود. اما راه دیگر انتقال تماس دست ها، با محیط آلوده به ویروس است. مانند دستگیره درها یا وسایلی که به طور عمومی و مشترک استفاده می شود. دست تماس یافته با محیط آلوده به ویروس موجب انتقال آن از طریق دست آلوده شده به بینی و دهان یا چشم می شود.
● چه علایمی در کودکان و بزرگسالان بسیار جدی است
بیشتر مبتلایان به غیر از چهار گروه در خطر (کودکان زیر پنج سال، سالمندان بالای 64 سال، خانم های باردار و افراد با بیماری زمینه یی) با استراحت در منزل و دوری در تماس با افراد و استفاده از داروهای ضدویروس به راحتی درمان می شوند. اما اگر علایم زیر در کودکان بروز کرد حتماً; نیازمند انتقال به بیمارستان هستند.
1) تنفس سریع و غیرعادی (نفس نفس زدن)
2) تغییر رنگ پوست به آبی یا خاکستری به خصوص در لب ها
3) بی اشتهایی شدید
4) تهوع و استفراغ مقاوم و مداوم
5) عدم هوشیاری، تشنج و بی توجهی به محیط
6) بی قراری و اضطراب شدید
7 تب بالا و سرفه مقاوم
8) اسهال به همراه علایم فوق
و در بزرگسالان
1) تنفس کوتاه که به سختی انجام می شود
2) احساس درد و فشار در قفسه سینه و شکم
3) سرگیجه ناگهانی و استفراغ شدید و مداوم و اسهال
4) کاهش سطح هوشیاری
5) تب و سرفه شدید.
● دوره این بیماری چه مدت یا چند روز است
اطلاعات بر این باور است که شخص یک روز پس از ابتلا به این ویروس دچار علایم می شود یعنی این ویروس پس از ابتلای شخص در روز اول هیچ گونه علایمی ندارد و اصطلاحاً; دوره نهفته آن یک روز است، اما دوره بیماری در افراد با مکانیسم دفاعی نرمال و طبیعی هفت روز است. ولی این دوره در کودکان، افراد مسن و خانم های باردار و افراد با بیماری های دیگر متفاوت و طولانی تر است. بنابراین طی این مدت (هفت روز) شخص بیمار منبع انتقال بیماری به افراد دیگر نیز هست.

دکتر سیدناصر عمادی متخصص پوست در شرق آفریقا کنیا نایروبی
روزنامه اعتماد www etemaad ir