گربه ها و اگزما

شما هم از آن دسته افرادی هستید که عاشق گربه هستند و از بی وفایی گربه ها درس نگرفته و باز هم دوست دارند در منزلشان گربه نگه دارند؟  
بی وفایی گربه ها به فرارکردن با گربه همسایه ختم نمی شود! این موجود ملوس حتی به سلامت شما و خانواده تان هم وفا ندارد.
کمترین بلایی که ممکن است سرتان بیاید این است که حساسیت شما تحریک شده و دچار اگزمای پوستی بشوید. این را مطالعات جدید نشان می دهند. غیراز این که سال هاست گربه ها به عنوان ناقلان یک بیماری عفونی جدی به نام توکسوپلاسما شناخته شده اند.
به تازگی دانشمندان متوجه شده اند ژن جهش یافته موسوم به اف. ال. جی احتمال ابتلا به اگزما در کودکان یکساله را 2 برابر افزایش می دهد. البته این افراد اگر با گربه ها حشر و نشر داشته باشند، احتمال ابتلا به این بیماری در آنان به 4 برابر هم می رسد. لازم است بدانید اگزما نوعی التهاب پوست است که اغلب با خشکی، قرمزی و خارش همراه بوده و در سال های اخیر به خصوص در انگلستان میزان بروز آن زیاد تر شده است.
عامل دقیق این بیماری هنوز کاملا مشخص نشده اما نقش مواد شیمیایی که موجب شعله ورشدن و عود این واکنش های حساسیتی می شوند، آشکار شده است. دانشمندان معتقدند تاثیر متقابل این مواد شیمیایی و ژن های بدن ما می تواند کلیدی برای پیشرفت این وضعیت باشد. محققان دانشگاه داندی نقش بالقوه ژن اف. ال.جی( فیلا گرین) را بررسی کرده و متوجه شده اند که نقش تعیین کننده ای در حفظ سد طبیعی پوست دارد. برخی رمز های جایگزین این ژن می توانند موجب کار کرد نامناسب آن شوند اما این قضیه به تنهایی نمی تواند اگزما را توجیه کند چرا که برخی افراد با وجود دارا بودن چنین ژنی هیچگاه درگیر این مشکل نمی شوند.
جالب است بدانید این مطالعه که در 892 کودک متولد انگلستان و دانمارک توسط محققان دانشگاه داندی انجام شده، در مورد سگ ها چنین تفاوتی را نشان نداد.
● خیانت گربه های خانه زاد
محققان به دنبال ارتباطی بین عوامل محیطی و نقش آن در فعال کردن این ژن در کودکان بودند که گروهی از همکارانشان در دانشگاه منچستر و کپنهاک دریافتند مواجهه با آلرژن ها در کودکان می تواند بر میزان ابتلایشان به اگزما تاثیر داشته باشد. در خانواده هایی که در زمان تولد کودک گربه داشتند، ابتلا به اگزما در12 ماه اول زندگی شان 4برابر افرادی بود که گربه نداشتند. البته دکتر میشل کورک متخصص پوست از دانشگاه شفیلد معتقد است به دلیل کوچک بودن جمعیت مورد مطالعه هنوز باید آن را با احتیاط تفسیر کرد. بد نیست بدانید پیش از این، قرار گرفتن در معرض گربه به عنوان عامل حفاظت کننده در برابر اگزما مطرح شده بود!
● باغبانی خطرناک!
شاید شما هم شنیده باشید که بهتر است خانم های حامله از گربه دوری کنند وگرنه ممکن است دچار نوعی عفونت شوند که باعث نقص تکاملی یا سقط جنین آنها می شود. البته این بیماری برخلاف اگزما یک بیماری واگیر دار است که عامل آن نوعی انگل میکروسکوپی به نام توکسوپلاسموگوندی است و گربه ناقل این انگل است.
تماس با گربه به تنهایی برای ابتلا به این بیماری کافی نیست مگر اینکه دست خود را که به مدفوع گربه آلوده شده به دهان ببرید. ممکن است بگویید آنقدر هم بی مبالات نیستید که دست به مدفوع گربه بزنید اما این تماس ممکن است غیرمستقیم باشد، مثلا وقتی که باغبانی می کنید یا خاک گلدان باغچه را عوض می کنید ممکن است دستتان ناخواسته با مدفوع گربه ها تماس پیدا کند بنابر این بهتر است دست نشسته را به دهان نبرید.
حالا باز هم متوجه اهمیت شستن مکرر دست هایتان شدید؟! البته این تنها راه انتقال بیماری به انسان نیست. خوردن گوشت آلوده ای که خوب پخته نشده هم می تواند موجب ابتلای انسان شود.(اغلب پستانداران ممکن است آلوده به این انگل شده باشند) بنابر این در پختن گوشت دقت داشته باشید که تمام قسمت های آن خوب پخته باشد.
خوشبختانه در اغلب موارد بیماری علایم خفیفی مثل تب، سردرد، بی حالی و درد عضله همراه با تورم غدد لنفی دیده شده و به همین علت با یک سرماخوردگی ساده اشتباه گرفته می شود اما در کسانی که سیستم ایمنی شان ضعیف است، در زنان حامله و جنینشان احتمال عفونت شدیدتر هم وجود دارد.
متأ;سفانه این حالت ممکن است موجب تخریب مغز و حتی مرگ شود. جنین هایی که از مرگ نجات پیدا می کنند ممکن است دچارعوارضی مثل کوری، فلج مغزی و عقب افتادگی ذهنی شوند و این اتفاق وقتی رخ می دهد که در سه ماه اول بارداری، بیماری به جنین منتقل شود. اگر چه 90درصد نوزادانی که با این بیماری متولد می شوند در زمان تولد سالم اند، 55 تا 85 درصدشان در سال های پس از تولد دچار عفونت چشم، افت شنوایی و اختلالات یادگیری خواهند شد.
● پیشگیری از توکسو
برای پیشگیری از توکسوپلاسموز چه باید کرد؟ طبیعتا توصیه اول این است که در معاشرت با گربه ها محتاط تر باشید! اما اگر جایی زندگی می کنید که در آن، گریزی از گربه ها نیست، به این نکات بهداشتی عمل کنید:
به مدفوع گربه دست نزنید و اگر خاک گلدان عوض کرده و باغبانی می کنید، این کار را با دستکش انجام دهید و پس از تمام شدن کارتان حتما دست ها را با آب گرم و صابون بشویید.
اگر در منزلتان گربه دارید گوشت خام به او ندهید و نگذارید که به هر مکان آلوده ای رفت وآمد کند.
توصیه می شود محلی که گربه در آن مدفوع کرده را بلافاصله تمیز کنید چون این عفونت بین یک تا 5 روز بعد از دفع آلودگی دارد. بهتر است خانم های حامله از فرد دیگری برای این کار کمک بگیرند تا ناخواسته دچار بیماری نشوند. قبل از خوردن، سیگارکشیدن و هر کاری که احتمال تماس دست با دهان وجود دارد حتما دست های خود را با آب گرم و صابون بشوید.
گوشت را همیشه طوری بپزید که وسط آن هم کاملا پخته شود.
● باز هم از خطرات گربه
اگزما و توکسوپلاسموز تنها بیماری هایی نیست که گربه را بدنام می کند. بسیاری از انگل ها و عفونت ها مثل کرم حلقوی، سالمونلا تایفی و پاستورلا هم ممکن است از راه مدفوع یا گاز گرفتن گربه به ما منتقل شوند. یکی دیگر از این بیماری ها به بیماری خراش گربه معروف است که اولین بار در سال 1889، هنری پارینود آن را شرح داد.
عامل آن نوعی باکتری به نام بارتونلاست که به وسیله کک ها در بین گربه ها منتشر می شود. البته این باکتری گربه را دچار بیماری نمی کند و در بزاق گربه زندگی می کند تا از راه خراش یا گازگرفتن گربه به خصوص بچه گربه- به انسان منتقل می شود.متخصصان معتقدند تقریبا نیمی از گربه ها چنین عفونتی در طول زندگی کسب می کنند ولی بچه گربه های زیر یک سال معمولا آلوده ترند.
شیوع این بیماری خیلی زیاد نیست ( در آمریکا حدود 8/0 در 100 هزار نفر است که اغلب هم زیر 21سال دارند. علتش هم این است که معمولا بچه ها و نوجوانان با گربه بازی می کنند!) خوشبختانه این بیماری از انسان به انسان منتقل نمی شود. علایم آن شامل بزرگ شدن غدد لنفی نزدیک به محل زخم وقرمزی یا جوش های چرکی در محل زخم همراه با تب خفیف، سردرد، لرز، درد کمر و شکم، بد حالی و گاهی تشنج است
ممکن است 7 تا 14 روز از زمان ایجاد زخم طول بکشد تا علایم ظاهر شوند. خوشبختانه در اغلب اوقات بیماری خودبه خود بهبود پیدا می کند اما تورم غدد لنفی ممکن است تا ماه ها بعد ادامه پیدا کند. خطر معمولا در کسانی وجود دارد که نقص سیستم ایمنی دارند.

دکتر مهشید چایچی
روزنامه همشهری