ناتوانی جنسی

ناتوانی (Impotence) Erectile Dysfuntion در مردان به فقدان نعوظ یا نعوظ ناقص و کوتاه که شخص نتواند عمل مقاربت را در حد اقناع ادامه دهد گفته می شود.  
● نعوظ Penile Erection:
تحریک جنسی Sexual Stimulation باعث شل شدن Relaxation عضلات صاف کورپوس کاورنوزوم و عروق آلت شده و جریان خون آلت افزایش می یابد. در اثر تحریک جنسی NO نیتریک اکساید از انتهای اعصاب و سلول های اندوتلیال آزاد شده و گوانیلات سیکلاز را تحریک می کند و GTP تبدیل به cGMP می شود و این منجر به فسفوریلاسیون پروتیین کیناز G شده و عضلات شل می شوند.
● اتیولوژی ED:
بیماری عروق قلبی (نارسایی قلبی، آترواسکلروز، نارسایی گردش خون و ...)، نارسایی ریوی، نارسایی کلیوی، عوارض جراحی (پروستاتکتومی و جراحی عروق، جراحی نخاع، پیوند کلیه، Iumbar sympathectomy و...)، تروما (آسیب دیسک، ضایعات نخاعی)، اختلالات اندوکرین و متابولیک (بیماری های هیپوفیز، تیرویید، آدرنال، دیابت، هیپرپرولاکتینمی، هیپوگنادیسم و ...)، اختلالات نورولوژیک یا عصبی (MS، آسیب های مغز و نخاع، صدمات عروق مغز، نوروپاتی محیطی، نوروپاتی دیابتیک، تومورها، کم خونی وخیم، سیفیلیس و...)، مشکلات اورولوژیک (فیموزیس، بیماری پیرونی، پریاپیسم و...)، ناهنجاری های مادرزادی (سندرم کلاین فلتر، هیپوسپادیاس)، مشکلات روانی (اختلالات اضطرابی، افسردگی، ...)، اعتیاد (الکل، تریاک، مواد محرک)، داروها (آنتی کلینرژیک ها مانند آتروپین و هیوسین، سایمتیدین، دیگوکسین، مدرها، داروهای ضد افسردگی، استروژن ها، اوپیوییدها، آنتی هیپرتانسیوها مانند آلفا بلاکرها، بتابلاکرها، بلاکرهای کانال کلسیم ، داروهای آنتی سایکوتیک، متوکلوپرامید و...)
● تشخیص ED:
بررسی سابقه ی پزشکی و گرفتن تاریخچه، معاینه ی بالینی جسمی، معاینه ی روانپزشکی و تست nocturnal penile tumescence (در خواب افراد نعوظ دارند)، بررسی های آزمایشگاهی مانند U/A ,CBC، کراتینین، BUN ,FBS، کلسترول، تریگلیسرید، LDL ,HDL، هموگلوبین A1c، تستوسترون سرم، پرولاکتین، TSH ,T4 ,T3 ,LH ,FSH و ...
● تادالافیل Tadalafil:
از دسته داروهای مهار کننده ی فسفودی استراز تایپ 5 می باشد. سایر اعضای این دسته داروهای سیلدنافیل و واردنافیل هستند.
تادالافیل درسال 2003توسط FDA تأ;یید شد. این دارو به علت 36 ساعت طول اثر به weekend pill مشهور است. یکی از مزایای تادالافیل نسبت به سیلدنافیل و واردنافیل (طول اثر 4 تا5 ساعت) طول اثر 36 ساعت آن می باشد.
▪ فرمول تادالافیل: C22H19N3O4
● فارماکوکینتیکس:
دارو را می توان همراه یا بدون غذا مصرف نمود.
فراهمی زیستی Bioavailibility دارو متغیر است. میزان اتصال به پروتیین PB دارو 94 درصد.
متابولیسم دارو کبدی و از طریق سیتوکروم CYP3A4 می باشد. عمرنیمه ی دارو 5/17 ساعت است. دفع دارو بیشتر از 60 درصد از طریق مدفوع و بیش از 30 درصد از طریق ادرار است.
● مکانیسم اثر:
داروهای سیلدنافیل Sildenafil، تادالافیل Tadalafil، واردنافیلVardenafil از دسته مهار کننده های فسفودی استراز تایپ 5 هستند (PDE5 Inhibitors) و از تبدیل cGMP به GMP جلوگیری کرده و موجب افزایش cGMP می شوند (cGMP، توسط گوانیلیل سیکلاز دراثر تحریک نیتریک اکساید NO تولید می شود) افزایش cGMP باعث شل شدن عضلات corpus cavernosum و عروق آلت شده و موجب Erection می شود. این داروها آگونیست گیرنده های کلینرژیک هستند (پاراسمپاتومیمتیک) و اثر وازواکتیو استیل کولین را تشدید می کنند.
● موارد مصرف:
1) ناتوانی جنسی (Impotence) Erectile Dysfunction
2) هیپرتانسیون ریوی Pulmonary hypertension (سیلدنافیل دردرمان هیپرتانسیون ریوی به کارمی رود و تادالافیل در فاز 3 بررسی های clinical trials می باشد و در درمان Pulmonary arterial hypertension روزی یکبار مصرف می شود). در هیپرتانسیون ریوی عدم تعادل imbalance در سیستم PDE5/NO در ریه وجود دارد.
● تداخلات دارویی و موارد اخطار با مهارکننده های فسفودی استراز5:
تادالافیل توسط CYP3A4 در کبد متابولیزه می شود و مهار کننده های این ایزوآنزیم سیتوکروم P450 باعث کاهش کلیرانس سیلدنافیل شده و غلظت پلاسمایی سیلدنافیل را افزایش می دهند. داروهای سایمتیدین، سیزاپراید، اریترومایسین، کتوکونازول وایتراکونازول از این گروه هستند و غلظت پلاسمایی سیلدنافیل را افزایش می دهند. مصرف همزمان نیترات ها (به عنوان ضد آنژین صدری) مانند نیتروگلیسرین، ایزوسورباید دی نیترات، ایزوسورباید مونونیترات، پنتااریتریتول تترانیترات، آمیل نیتریت و به عنوان داروی سکس مانند آمیل نیتریت، ایزوبوتیل نیتریت) با تادالافیل منجر به افت فشار شدید خون (هایپوتنشن) و تاکیکاردی رفلکسی و شدیدتر شدن آنژین صدری و گاهی مرگ می شود. زیرا نیترات ها از طریق افزایش تولید cGMP عمل می کنند.
● سایر تداخلات و موارد اخطار شامل:
آلفابلاکرها (آلفابلاکرهای غیر انتخابی مانند فنتولامین، فنوکسی بنزامین و آلفا یک بلاکرها a1 blockers مانند پرازوسین، ترازوسین،آلفوزوسین، دوکسازوسین، مصرف تامسولوسین نسبت به بقیه همراه با تادالافیل بی عارضه تر است، a2 blockers مانند یوهیمبین) - St.Johns wort، آمیودارون، سوتالون، ایبوتیلاید، دوفه تیلاید، پروکایین امید، دیزوپیرامید، کینیدین، فلوکونازول، ووریکونازول، کربامازپین، کلاریترومایسین، سیکلوسپورین، دانازول، دلاویریدین، دگزامتازون، دیلتیازم، افاویرنز، اتوسوکسیماید، HIV Protease inhibitors (آتازاناویر، ایندیناویر، لوپی ناویر، نلفیناویر، ریتوناویر، ساکیناویر)، ایزونیازید، لوواستاتین، داروهای پایین آورنده ی فشارخون، نویراپین، نفازودون، مترونیدازول، گریزیوفولوین، سایر داروهای درمان کننده ی اختلال نعوظ، فنوباربیتال، فنی تویین، ریفابوتین، ریفامپین، سرترالین، ترولیاندومایسین، وراپامیل، زفیرلوکاست، الکل.
● عوارض جانبی:
در اشخاصی که به تادالافیل حساسیت دارند نباید مصرف شود و علایم آلرژی شامل بثورات جلدی، خارش، کهیر، تورم، گیجی و مشکلات تنفسی می باشد. سردرد، فلاشینگ، احتقان بینی، دیس پپسی، کمردرد، دردهای عضلانی، درد در اندامها، اسهال، سوزش سردل Heart burn، عوارض شبه سرماخوردگی، تاری دید، پریاپیسم، درصورت وجود بیماری قلبی ممکن است آنژین شدیدتر شده و Stroke و حمله ی قلبی و مرگ ایجاد شود، در مواردی هم اختلالات کوری ناگهانی و کری ناگهانی گزارش شده است.
تادالافیل ایزوفرم PDE11 را هم مهار می کند. سیلدنافیل و واردنافیل PDE6 را هم مهار می کنند (این آنزیم در شبکیه است). تادالافیل نسبت به بقیه PDE5 را اختصاصی تر مهار می کند و واردنافیل هم نسبت به سیلدنافیل PDE5 را اختصاصی تر مهار می کند در نتیجه عوارض چشمی و قلبی تادالافیل و واردنافیل کمتر از سیلدنافیل می باشد.
● عوارض چشمی تادالافیل:
اختلال در دید رنگ ها (اشیاء را آبی دیده یا اختلال بین دید سبز و آبی ایجاد می شود)، تاری دید، التهاب ملتحمه، افزایش ریزش اشک، ادم پلک، (NAION یا nonarteritic ischemic optic neuropathy). در بعضی از اشخاصی که NAION گزارش شد یکسری ریسک فاکتور مانند سن بالای 50 سال، هیپرتانسیون، مصرف سیگار، بیماری کرونری قلب، crowded Disc، هیپرلیپیدمی و دیابت وجود داشت.
اشخاص مبتلا به آنژین صدری، آریتمی، هیپرتانسیون، هیپوتانسیون، حمله ی قلبی، دیابت، اختلالات آناتومیک آلت، نارسایی قلبی، نارسایی کلیه، نارسایی کبد، زخم های معده و دوازدهه، بیماریهای هموراژیک، بیماریهای خون مثل سیکل سل آنمی، لوسمی، میلوم مولتیپل، بیماری شبکیه ی چشم و وجود بیماری های شبکیه مثل رتینیت پیگمنتوزا در اعضای خانواده یا از دست دادن بینایی، درد قفسه ی سینه هنگام فعالیت جنسی باید به پزشک خود اطلاع دهند.
در صورتی که شخصی که تادالافیل مصرف می کند نیاز به عمل جراحی یا جراحی دندانپزشکی داشته باشد باید مصرف دارو را به دکتر خود اطلاع دهد.
● مقدار مصرف:
10 میلی گرم تک دوز در طی یک روز نیم ساعت قبل از شروع فعالیت جنسی. در صورت نیاز می توان دوز دارورا به 20 میلی گرم افزایش یا به 5 میلی گرم کاهش داد.

دکتر بابک رضوانجو فارماکوژیست
هفته نامه پزشکی امروز