مشکلات پروستات
در سن 50 سالگی پروستات اغلب آقایان بزرگ می شود ولی این اختلال می تواند در مردان جوانتر نیز ایجاد شود.
پروستات غده ای است در آقایان که به اندازه یک گردو می باشد . این غده مایعی ترشح می کند که به هنگام انزال اسپرم به آن اضافه می شود . پروستات درست زیر مثانه قرار دارد . این غده قسمت بالای پیشابراه را در برمی گیرد . پیشابراه مجرایی است که ادرار را از مثانه و از طریق آلت تناسلی به بیرون هدایت می کند . بیشتر آقایان از غده پروستات بی خبرند مگر آنکه مشکلی ایجاد کند !
چون این غده می تواند منشأ; مشکلاتی برای آقایان باشد .
بسیاری از اختلالات ، پروستات را بزرگ می نماید که این امر می تواند موجب مسدود شدن پیشابراه گردد . این انسداد مانع عبور ادرار شده و سلامتی - و گاهی زندگی - را تهدید می کند .
هر مردی ممکن است دچار این اختلال شود .
در سن 50 سالگی پروستات اغلب آقایان بزرگ می شود ولی این اختلال می تواند در مردان جوانتر نیز ایجاد شود.
معاینات منظم می تواند به تشخیص اختلالات پروستات را آشکار نماید .
معاینه می تواند قبل از بروز علایم به شناسایی مشکلات پروستات کمک کند . وقتی اختلالات پروستات به موقع تشخیص داده شود ، درمان قطعی اکثر آنها امکان پذیر است .
ممکن است مشکلات مذکور وخیم باشند .
علایم پروستات ممکن است نشان دهنده یک مسأ;له ساده یا یک سرطان خطرناک باشد .
رسیدگی پزشکی فوری گاهی ضروری می باشد .
اگر مراقبت پزشکی به تأ;خیر افتد ممکن است مسأ;له پروستات بدتر شود .
● سه نوع بیماری پروستات وجود دارد
1) بزرگی ( هیپرپلازی ) خوش خیم پروستات ( بزرگ شدن غیرسرطانی پروستات است )
بافت پروستات بزرگ و متورم شده و نهایتاً; جریان خروج ادرار را قطع می کند ، در نتیجه ادرار درون مثانه باقی می ماند . بزرگی خوش خیم پروستات معمولاً; در مردان بالای 60 سال رخ می دهد ( مردان زیر 50 سال ندرتاً; دچار آن می شوند ) . علت غالب بزرگ شدگیهای پروستات بزرگی خوش خیم می باشد .
عوارض احتمالی عبارتند از :
ـ مثانه ضعیف و ممکن است متسع و به سایر اعضای بدن فشار وارد کند .
ـ التهاب مثانه ( سیستیت ) که به علت عفونت ناشی از خروج ناکامل ادرار ایجاد می شود .
ـ ممکن است آسیب کلیه و گردش خون تصفیه نشده در بدن به دلیل پس زدن ادرار از مثانه به کلیه به وجود آید .
▪ علایم و نشانه ها عبارتند از :
ـ نیاز مکرر به تخلیه ادرار به ویژه در شب
ـ نیاز مبرم اضطراری به ادرار کردن
ـ دشواری در آغاز ادرار
ـ جریان کم فشار ادرار
ـ چکیدن یا قطره قطره آمدن غیرطبیعی ادرار
ـ احساس پربودن مثانه ولی ناتوانی در ادرار کردن
▪ درمان
احتمالاً; عبارتست از :
ـ درمان دارویی به تحلیل رفتن بافت پروستات یا شل شدن عضلات کمک می کند .
ـ جراحی برای برداشتن بافت اضافی پروستات و کاهش فشار بر پیشابراه انجام می شود .
ـ اتساع با بادکنک که در آن بادکنک در داخل پیشابراه قرار داده می شود و متورم می شود تا پیشابراه را گشاد نماید .
ـ درمانهای جدید شامل جراحی لیزری ، جراحی کرایو ( منجمد کردن بافت پروستات ) و درمان گرمایی یا میکرویو ( حرارت دادن بافت پروستات یا میکروویو ) می باشد .
▪ گوش به زنگ باشید
علایم حتی بدون درمان ممکن است در نهایت بهبود یابند . آقایانی که می خواهند گوش به زنگ بوده و آماده باشند باید حداقل سالی یک بار با معاینه عمومی خود را بررسی کنند .
در صورتی که بیمار دچار عوارض زیر شود نباید معطل شده و بلافاصله باید بررسی شود :
ـ خونریزی
ـ عفونت های مکرر مجرای ادرار
ـ فشار معکوس روی کلیه
ـ دشواری در ادرار کردن
2) پروستاتیت همان التهاب پروستات است .
ـ التهاب پروستات می تواند حاد یا مزمن باشد و در هر سنی مردان را مبتلا سازد .
▪ پروستاتیت حاد
ـ وقتی رخ می دهد که پروستات ناگهان ملتهب شود .
ـ گر چه این مورد نادر است ولی می تواند موجب عفونت چرکی و بند آمدن ادرار در موارد وخیم شود .
▪ پروستاتیت مزمن
التهاب مکرر یا دراز مدت پروستات است . این التهاب از التهاب حاد پروستات شایع تر است و معمولاً; مانند آن وخیم نیست . التهاب حاد پروستات ممکن است به التهاب مزمن تبدیل شود .
▪ علایم و نشانه ها
عبارتند از :
الف) حاد
ـ فشار
ـ تب
ـ ترشح از آلت تناسلی
ـ تکرار ادرار
ب) مزمن
ـ درد به هنگام نعوظ آلت یا انزال
ـ درد در ناحیه شرمگاهی ، کمر ، کشاله ران و اندامهای تناسلی
ـ کاهش میل جنسی
ـ انزال زود رس
▪ عواقب احتمالی التهاب پروستات عبارتند از :
ـ بزرگ شدن پروستات
ـ تنگی پیشابراه
ـ کندی یا بند آمدن ادرار
ـ سایر مشکلات جدی مجرای ادرار
▪ درمان
عبارتست از :
الف) دحاد
ـ آنتی بیوتیک های خوراکی
ـ تخلیه با سوند
ـ تخلیه با عمل جراحی ( در موارد وخیم )
ب) مزمن
ـ درمان با آنتی بیوتیک ها
ماساژ پروستات برای افزایش تخلیه
ـ جراحی ( در صورتی که داروها و ماساژ اثر بخش نباشند ) .
درمان بسته به بیماری و بیمار تغییر می کند .
ـ آمیزش برای افزایش تخلیه پروستات پیشنهاد می شود . لگن آب گرم و مصرف نکردن ادویه جات نیز توصیه می شوند .
3) سرطان پروستات
ـ جدی ترین بیماری پروستات است .
ـ این شکل از سرطان در میان آقایان کمتر از 40 سال نادر است ولی در آقایان بالای 60 سال شایع می باشد ، علت این بیماری نامشخص است .
دو نوع اصلی سرطان پروستات عبارتند از :
الف) با پیشروی کند
این سرطان آن قدر آرام پیشروی می کند که معمولاً; موجب مرگ زودرس نمی شود . در آقایان مسن تر درمان غالباً; غیر ضروری است یا توصیه نمی شود .
ب) با پیشروی سریع
سلولهای سرطانی به سرعت رشد کرده و از پروستات به اندامهای دیگر پیشروی کرده موجب آسیب بیشتر می شوند .
▪ سلولهای سرطانی
به بافت طبیعی پروستات هجوم آورده ، آنرا تخریب کرده و جایگزین آن می شوند . اگر سرطان تشخیص داده نشود ممکن است به سایر قسمتهای بدن انتشار یابد .
▪ علایم
عبارتند از :
ـ درد در ناحیه لگن ، کمر ، رانها
ـ تورم در ناحیه لگن ، پشت ، رانها
ـ علایم مهمی نظیر جریان ادرار ضعیف ، دردناک ، وقفه دار یا با شروع آهسته ، وجود خون در ادرار
ـ نشانه های عمومی سرطان که ممکن است مربوط به سرطات پروستات نیز باشند عبارتند از : تهوع ، استفراغ ، درد ممتد ، کاهش شدید وزن و خستگی .
▪ درمان
شامل یک یا چند روش ذیل می باشد :
ـ جراحی - برداشتن پروستات برای جلوگیری از انتشار سرطان
ـ پرتو درمانی - درمان با پرتوهای X برای از بین بردن غده
ـ هورمون ( از جمله استروژن ) برای کند کردن انتشار سرطان
ـ اگر سرطان به موقع تشخیص داده شود درمان آن امید بخش است .
▪ بیماریهای پروستات چگونه تشخیص داده می شوند ؟
ابتدا دکتر در مورد علایم و سابقه پزشکی شما سیوال می کند سپس ممکن است :
ـ معاینه مقعدی
با پوشیدن یک دستکش لاستیکی از طریق دیواره راست روده پروستات شما را احساس می کند . او می تواند توده ها ، تورم یا ناراحتی که نشانگر بیماری باشد را تشخیص دهد . گر چه بسیاری از آقایان از انجام معاینه مقعدی طفره می روند ولی این معیانه فقط ناراحتی مختصری ایجاد کرده و تنها چند ثانیه طول می کشد .
ـ آزمایش آنتی ژن ویژه پروستات در خون ( PSA )
پروستات بزرگ شده یک پروتیین را به میزان بیشتری ترشح می کند . این آزمایش میزان آن پروتیین را در خون اندازه می گیرد . این آزمایش 001٪ دقیق نیست و ممکن است همراه با سایر آزمایشات مورد استفاده قرار گیرد .
ممکن است لازم باشد آزمایشات دیگری انجام شود
برای مثال ممکن است دکتر شما :
ـ دستور انجام آزمایش سیستوسکوپی ، سی تی اسکن یا MRI را بدهد تا درون پیشابراه و پروستات را ببیند .
ـ قدرت جریان ادرار را اندازه بگیرد .
▪ انواع جراحی های پروستات
قبل از توصیه به جراحی ، دکترتان عوامل بسیاری نظیر بیماری ، سن ، سلامتی عمومی شما را در نظر می گیرد .
ـ تراشیدن پروستات از طریق ( پیشابراه TURP )
این نوع جراحی شیوه مؤ;ثری برای درمان بزرگی خوش خیم مختصر تا متوسط می باشد . جراح یک لوله از طریق پیشابراه وارد می کند و بافت پروستات را با دستگاه خاصی برمی دارد . ممکن است لازم باشد 3-5 روز در بیمارستان بمانید .
ـ پروستات برداری باز
این روش جراحی در موارد پیشرفته تر بیماری پروستات انجام می شود . این روش شامل برش و برداشتن غده یا بخش بزرگ شده پروستات می باشد . در بعضی موارد تمامی پروستات برداشته می شود ( پروستات برداری کامل ) . این روش جراحی معمولاً; مستلزم چند روز بستری شدن در بیمارستان می باشد .
ـ برش گردن مثانه
همچنین این روش به نام برش ( پروستات از طریق پیشابراه TUIP معروف است ) این روش جدید شبیه به روش تراشیدن از طریق پیشابراه است . اختلاف آن این است که در این روش از ایجاد برش های کوچکی در پروستات استفاده می وشد که فشار وارد بر پیشابراه را کم می کند . هیچ بافتی برداشته نمی شود و ممکن است نیازی به بستری شدن نباشد .
در مورد خطرات و فواید جراحی پروستات با دکترتان مشورت کنید .
▪ درمان بیماری پروستات و زندگی جنسی شما
ناتوانی جنسی ( ناتوانی در نعوظ ) یا کاهش میل جنسی می تواند عوارض جانبی درمان بیماری پروستات باشد . علت آن ممکن است :
ـ روانی باشد
بیمار ممکن است در مورد ناتوانی جنسی پس از جراحی نگران باشد - یا از بروز درد در آلت تناسلی اش بترسد . این نگرانیها می تواند در کارکرد آمیزشی بیمار اختلال ایجاد کند ، ولی این مسیله معمولاً; موقتی است .
ـ جسمانی باشد
احتمال خطر ناتوانی جنسی در جراحی پروستات به روش TURP و TUIP کم است . این ناتوانی غالباً; از عوارض جانبی پروستات برداری باز می بشد . زیرا اعصابی که فعالیت آلت تناسلی را کنترل می کنند ممکن است در طی جراحی آسیب ببیند . امروزه در بعضی بیمارستانها در جراحی های پروستات برداری باز از روش جدا کردن دقیق اعصاب استفاده می کنند ، با این وجود هورمون درمانی نیز میتواند باعث ناتوانی جنسی و کاهش تمایلات جنسی گردد .
ـ عقیم شدن
( ناتوانی در پدر شدن ) عموماً; تنها نتیجه ویژه برداشتن پروستات است . این بخاطر آن است که با برداشتن پروستات به جای آنکه اسپرم از طریق پیشابراه تخلیه شود در مثانه تخلیه می گردد . اما باید توجه داشت که میل جنسی تحت تأ;ثیر قرار می گیرد .
اقداماتی برای پیشگیری از مشکلات پروستات انجام دهید .
شما می توانید احتمال ابتلا به بیماری پروستات را کاهش دهید .
▪ بخاطر داشته باشید که :
ـ به طور منظم چکاپ کنید
کلیه آقایان بالای 40 سال در معرض ابتلا به بیماری پروستات هستند . اگر در مورد اختلالات پروستات نگران هستید یا دچار علایم آن شده اید معاینه عادی مقعدی و آزمایش آنتی ژن خون ویژه پروستات را انجام دهید .
آقایانی که در گروههای پر خطر ابتلا به بیماری قرار می گیرند نیز باید معاینات ( چکاپ ) منظم داشته باشند . این افراد شامل آقایانی که پدر یا برادر آنها دچار بیماری پروستات شده اند ، می باشد .
ـ مراقب سلامتی خود باشید
شما می توانید از بیماریهای پروستات جلوگیری کنید به شرطی که :
یک برنامه غذایی متعادل داشته باشید - برنامه ای که از نظر مصرف میوه ، سبزیجات ، غذاهای کم چربی غنی باشد .
ـ از تماس با تشعشع خودداری کنید .
ـ سیگار را ترک کنید ( اگر سیگار نمی کشید ، کشیدن سیگار را شروع نکنید ) .
ـ از بی بند و باری جنسی خودداری کنید ( بیماریهای پروستات ممکن است ناشی از میکروبهایی باشند که در طی آمیزش منتقل می شوند ) .
▪ منابعی برای گرفتن کمک و اطلاعات
ـ از منابع زیر می توانید اطلاعات بیشتری درباره درمان و مسایل پروستات به دست آورید
ـ جراح متخصص کلیه و مجاری ادراری
ـ مطلع ترین فرد در مورد مسایل پروستات و جراحی و عوارض مربوط است .
ـ بیمارستانهای تخصصی
ـ که بخش جرای کلیه داشته می توانند اطلاعات خوبی در اختیار شما بگذارند .
ـ کتاب اول و کتاب سفید
ـ آدرس و تلفن اورولوژیست و مراکز جراحی پروستات از طریق پیشابراه را به شما می دهند .
ـ در مورد مشکلات جنسی خود کمک بگیرید
ـ اگر بعد از جراحی دچار ناتوانی یا مشکلات جنسی دیگر شده اید ، از پزشک خود بپرسید که از کجا می توانید کمک بگیرید .
ـ پس اغلب مشکلات پروستات را می توان درمان کرد
ـ اگر سن شما بالای 40 است هر ساله برای آزمایش پروستات اقدام کنید .
ـ از حقایق مربوط به بیماریها و درمان پروستات آگاه شوید .
ـ علایم بیماری پروستات را بشناسید .
ـ در صورت بروز علایم با یک دکتر مشورت کنید .
میکرو فارس