روش های مطالعه قبل از امتحان
در هر سن و سال و وضعیت تحصیلی كه باشیم باز هم امتحان، امتحان است و ترس و اضطرابهای ویژه خودش را دارد.
از ناپلیون بزرگ در میانسالی پرسیدند: در عمرت از چه چیزی بیشتر هراس داری؟ خیلی ساده گفت: امتحان! ظاهرا ترس این سردار بزرگ هم چندان بیراه نبوده است.
در هر سن و سال و وضعیت تحصیلی كه باشیم باز هم امتحان، امتحان است و ترس و اضطرابهای ویژه خودش را دارد. غرض از این مقاله ترساندن بیش از حد شما از آزمون و امتحان نیست، گرچه هر چه به خرداد نزدیك می شویم، دلهره های پایان سال تحصیلی دانش آموزان را گرفتار می كند. در این نوشتار شما را با روش های كاربردی جهت آمادگیتان برای امتحانات پایان سال، آشنا می كنیم.
علت بیشتر مشكلات آموزشی دانش آموزان عدم استفاده صحیح از نیروی فكری و ذهنی است. مهمترین دلیل كه سبب می شود مطالب درسی در زمان برگزاری امتحانات به فراموشی سپرده شود، عدم حضور ذهن است. اما این كه چطور مطالعه كنیم، نخستین پرسشی است كه دانش آموزان در كلاس های یادگیری روش های آموزشی می پرسند.
گام اول برای مطالعه درس های امتحانی، تنظیم برنامه درسی است. درس خواندن نیز همانند دیگر مسایل مهم زندگی به برنامه ریزی و تنظیم و دقت نیاز دارد. برنامه ریزی به شما كمك می كند كه استفاده مفیدتری از مدت زمانی كه در اختیار دارید بكنید و انرژی ذهنی تان را بیهوده هدر ندهید. برنامه ریزی را با یك هدف آغاز كنید. مثلا تعیین كنید كه در مدت زمانی كه تا شروع امتحانات در پیش دارید، می خواهید چه درسی را بیش از همه مطالعه كنید و یا در چه درسی ضعیف هستند كه باید بیشتر روی آن تمركز كنید. به این توجه نكنید كه چون استعداد زیادی در بعضی از درس ها مثلا ریاضی ندارید، وقت گذاشتن بی فایده است.
این یك حقیقت است كه ما كاری را انجام می دهیم كه دوست داریم. اما اگر هدف از درس خواندن برایمان روشن باشد دیگر علاقه داشتن یا نداشتن و حتی استعداد مهم نیست. هدف در شما انگیزه ایجاد می كند كه با خاطری آسوده و به دور از نفرت درسی به یادگیری درس مورد نظر بپردازید. در برنامه ریزی خود تنها به یك درس اكتفا نكنید. برخی افراد از شیوه مطالعه تك درس استفاده می كنند. اینكه شما یك هفته برای خواندن یك درس وقت بگذارید، ذهن تان خیلی زود خسته شده و یادگیری تان كاهش می یابد.
به جای شیوه تك درس، مطالعه ،3 4 درس را در برنامه تان بگنجانید. به تناسب بین دروس انتخابی نیز توجه كنید. مطالعه همزمان درس هایی كه با عدد و فرمول سروكار دارد، شیوه كارآمدی نیست. خواندن شیمی و فیزیك در یك روز به طور چشمگیری ذهن شما را خسته می كند و مانع از ادامه فعالیت مغزی شما می شود. تركیب درس های مفهومی مثل ریاضی و فیزیك با درس هایی كه به حفظیات معروفند مثل ادبیات بهترین شیوه برای مطالعات تمام وقت به شمار می رود.
▪ خودتان را از مطالعه بیزار نكنید:
این كه شما خودتان را برای امتحان آماده می كنید به معنی حذف تفریح و سرگرمی از برنامه روزانه نیست. بعد از 54 تا 50 دقیقه مطالعه به یك ربع استراحت نیاز دارید. نوشیدن یك لیوان آب میوه یا شیر به همراه بیسكویت یا آجیل در این میان تاثیر مفیدی بر عملكرد مغزی شما خواهد داشت. می توانید برای خودتان پاداش تعیین كنید. با خودتان قرار بگذارید كه اگر فلان درس را به موقع و البته با یادگیری كامل تمام كردید، به تماشای برنامه تلویزیونی دلخواه بروید پس از این كه برنامه ریزی كردید به مطالعه مشغول شوید. چگونگی مكان و زمان مطالعه تاثیر مهمی در فرایند یادگیری شما دارد. البته این موضوع به روحیات شما بستگی دارد.
بعضی ها فقط در محیط آرام درس می خوانند یك سری هم در مكان های شلوغ و با هر سروصدایی می توانند به مطالعه بپردازند. در هر حال باید در هر مكانی كه هستید تمركز حواس داشته باشید.
همیشه عواملی وجود دارند كه سبب حواس پرتی ما از موضوع اصلی می شوند. یادآوری خاطرات و تخیلات گوناگون كه عموما منشا محیطی دارد و از سرو صدا و رفت و آمد دیگران حاصل می شود، از مهمترین مواردی است كه باعث از دست رفتن تمركز و حضور ذهن می شود. در این زمان صدبار هم كه یك نوشته را بخوانیم در ذهن مان ثبت نمی شود.
برای این كه ذهن تان از موضوع اصلی دور نشود، تند بخوانید. نه آن قدر كه چیزی نفهمید. سرعت مطالعه خود را تا آنجا افزایش دهید كه یك درگیری ذهنی مطلوب ایجاد شود. سپس از خودتان سوال بپرسید. سوالاتی كه پیرامون موضوع اصلی درس دور می زند به شما كمك می كند در حین تند خواندن، ابتدا چیزهایی را بخوانید كه فهم شان برایتان ساده است. تمامی زیرنویس ها ، پاراگراف ها، سرفصل ها و مطالبی را كه مهم به نظر می رسند بخوانید. در یادگیری فرمول ها و لغات خارجی به جای حفظ كردن آنها، شكل شان را به خاطر بسپارید. به كارگیری گوش و چشم در درك مطالب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. صدای خودتان را ضبط كنید و در طول روز گوش كنید. این كار به شما كمك می كند تا در هر لحظه ای حتی زمانی كه به استراحت مشغولید از طریق تكرار، مطالب را در حافظه تان ثبت كنید.
نجمه پهلوانیان
روزنامه جوان