امتحان، استرس، اضطراب

امتحان یا آزمایش فرایندی است که بوسیله آن در عرصه تعلیم وتربیت می توان آموخته های یک فرد را در طول سال تحصیلی ویا در یک ترم سنجید و سپس با مقیا س نمره ای که برای این منظور قانون شده و به سطح دانش دانش آموز از نظر کمی و کیفی پی برد.  
با تعریفی که از امتحان به میان آمد می توان گفت: پی بردن به سطح آگاهی و دانش دانش آموزان از مهم ترین اهداف امتحان است. اما آیا براستی چنین است ؟
متاسفانه باکمی تامل در این خصوص در می یابیم که سیستم آموزشی سنتی ما که محدود به کتاب محوری و معلم محوری است این فرصت را از دانش آموزان گرفته است تا فراتر از چهار چوب کتاب فکر کنند و فقط به حفظ نمودن این مطالب اکتفا می نمایند و این خود بزرگترین نقص در نظام آموزشی ما محسوب می شود و دانش آموز این محفوظات را در زمانی معین و در قالب امتحان باید ارایه دهد تا سطح دانش وآگاهی وی معلوم گردد . بسیاری از دانش آموزان ازدادن امتحان هراس دارند و وقتی که اسم امتحان به میان میاید آنها دچار استرس وبه دنبال آن اضطراب می شوند .وآن زمان است که دانش آموز در مقابله با این پدیده به دنبال راه حل و مکانیسم دفاعی می گردد هرچند که هر فرد در مسیله استرس با 3 مقوله روبرو میباشد:
1) منبع استرس
2) چگونگی مقابله بااسترس
3) واکنش وی درمقابل استرس: که یکی از راههای مقابله بااسترس همان اضطراب است .
● اضطراب:
اضطراب را می توان به زبان ساده اینگونه تعریف نمود که پدیده ای احساسی معمولا تمامی افراد در سطح وسیع با آن مواجه می باشند هرچند که در تعریف سازمان جهانی در مورد اضطراب چنین بیان بیان شده. مجموعه ای از تظاهرات عضوی وروانی که نتوان به فرد مشخصی نسبت داد و علایم آن به صورت حمله یا حالت مداومی ادامه یابد و اضطراب امتحان یکی از اضطراب های موقعیتی و موقتی است که با پیشرفت ویا عدم پیشرفت دانش آموز رابطه ممستقیم و انکار ناپذیر دارد .
اضطراب یک حالت احساسی وهیجانی است که باعث بی قراری و نوعی ترس خفیف در فرد میگردد که این امر ممکن است نسبت به واکنشی در برابر شرایط مکان وزمان باشد دیر رسیدن به مدرسه و از همه مهمتر موفق نشدن در امتحان و.....که همه ی این دلواپسی ها و دلهره ها پیامد اضطراب می باشد که نتها مخرب نیست بلکه سازنده هم می تواند باشد .
و اما اضطراب: می توان اینگونه بیان نمود هر گونه نیروی که ثبات و تعادل روانی فرد را بر هم زند و در فرد ایجاد فشار نمایید اضطراب نامیده میشودو اضطراب امتحان یکی از آنهاست .
بنا براین در یک طبقه بندی کلی عوامل موثر در ایجاد اضطراب را به سه دسته میتوان تقسیم کرد:
1) عوامل شخصیتی
2) عوامل آموزشگاهی
3) خانوادگی عوامل شخصیتی مربوط به هوش عدم آمادگی وعدم تو جه وتمرکز می باشد و فرد مضطرب در این خصوص هیچ گونه توجهی نسبت به برگه ای امتحانی ندارد و....وهمچنین عوامل آموزشگاهی نحوه برخورد معلمان ونحوه برگزاری امتحان و...وخانوادگی میتوان به مقایسه نمودن دانش آموز با سایر دانش آمزان دیگر ازسوی خانواده ها بیان نمود واین خود از عوامل ایجاد اضطراب می باشد .
● راههای پیشگری از اضطراب :
1) حذف عوامل مخل
2) تغییر نگرش خانواده و معلمان در مورد دانش آموزان
3) مهیا نمودن محیطی آرام برای درس خواندن دانش آموز در خانواده و همچنین محیطی آرام برای بر گزاری امتحان و پی بردن به استعداد وتوان دانش آموزان و.......
با امید اینکه در آینده شاهد به بار نشستن تلاش شما همکاران ارجمند باشیم ونسلی متخصص وکار آمد را به جامعه ارزانی داریم واین میسر نمی شود چز با همت بلند شما همکاران بلند همت....

محمود رضا سعیدی گراغانی
مقالات ارسالی به آفتاب