راهکار هایی برای مواجه با کلاس اولی ها
پدر و مادر نخستین آموزگاران کودک خودند و حتی تا سال‌های اولیه‌ی آموزش رسمی مدرسه نیز ، شاید مهم‌ترین معلمان فرزندانشان باشند. آنها می‌توانند دانش پایه و مهارت‌های لازم برای تجربه کردن و اندیشیدن را به کودک بیاموزند . کودک خواندن و نوشتن را از طریق دیدن، گوش دادن ، گفتن و عمل کردن یاد می‌گیرد . این مهارت‌ها ابزارهای اصلی دریافت و درک ایده‌ها ، نگرش‌ها ، افکار و مبانی تعلیم و تربیت‌اند
مقدمه:
پایه
و اساس همه‌ی یادگیری‌ها زبان و کسب مهارت‌های کلامی است . به کارگیری یک
زبان و تسلط در آن ، چه از راه گفتن و شنیدن و چه از راه خواندن و نوشتن ،
چیزی جز به کاربردن و کشف رمزها و نشانه‌های زبان نیست . در حقیقت ،
کاربردن و کشف رمزها و نشانه‌های زبان نیست . در حقیقت ، کودک با تمرین و
پرورش این مهارت‌ها ، چه در خانه و چه در مدرسه ، سعی می‌کند نیازهای خود
را متناسب با اهداف و مقاصد آینده‌ی زندگی خویش برآورده کند .
در
زبان سمعی (یعنی ، گفتن و شنیدن) ، کودک این نشانه‌ها را به صورت صداها و
آواهای گوناگون به کار می‌برد که اگر آنها را بارها نشنود و تکرار نکند ،
یادگیری حروف برایش دشوار خواهد بود . در زبان بصری (یعنی خواندن و برایش
دشوار خواهد بود . بارها کلمات و واژگان گوناگون را از طریق گوش دادن ،
شنیده است. به عبارت دیگر ، کودک تا کلمات را نشنود و به معنی و مفهوم
آنها پی‌نبرد. هرگز نمی‌تواند آنها را برای بیان مقصود و خواست‌های خود
در جملاتش به کاربرد . از طرف دیگر ، او باید زبان سمعی را خوب آموخته باشد
تا بتواند بعدها رمزها و نشانه‌های بصری را به آسانی شناسایی کند.
در
موارد بسیاری مشاهده میشود کودکانی که در محیط خانه و خانواده هنوز موفق
نشده‌اند زبان سمعی را خوب یاد بگیرند، زمانی هم که وارد مدرسه می‌شوند ،
با مشکلات زیادی در زمینه‌ی یادگیری زبان بصری روبه‌رو می‌شوند . در حقیقت ،
چنین دانش‌آموزانی نه صحبت‌های آموزگارانشان را می‌توانند بفهمند و نه
آمادگی آموختن خواندن و نوشتن را مدرسه میشود . در حالی که اگر به نقش
آموزش‌های والدین و آموزگارانی دوران ابتدایی در امر یادگیری این مهارت‌ها
توجه و دقت کافی شود ، کودکان قادر خواهند بود نخستین مراحل زبان‌آموزی را
که پایه‌ای نخستین مراحل زبان‌آموزی را که پایه‌ای برای مطالعات سال‌های
متوسطه و پیشرفته خواهد بود ، با موفقیت بیاموزد . در این مقاله سعی شده
است راهکارهای ملی و ساده‌ای برای پرورش و ارتقای مهارت‌های گوش دادن ،
صحبت کردن ، خواندن و نوشتن در کودکان به ویژه نوآموزان کلاس اول ، معرفی
گردد.
بیشتر بخوانید (( اعتماد به نفس کودکتان را قبل از اینکه به مدرسه برود افزایش دهید ))
مهارت گوش دادن
1- اغلب کودکان نوآموز اطلاعات و دانسته‌های خود را از طریق گوش دادن به
سخنان و گفته‌های آموزگارانشان یا بلندخوانی کتاب برای آنها به دست
می‌آورند و هر چند کلاس اولی‌ها تازه خواندن را شروع کرده‌اند ، اما
شنودگان فعال و دقیقی‌اند .(زمانی که دانش‌آموز گوش به کتابی علمی ، تاریخی
، داستانی و ... می‌سپارد ، به خوبی مطالب و موضوعات آن را در خاطرش نگه
می‌دارد و چنان چه بعدها آن کتاب را دوباره برایش بخوانند ، پیش‌تر مطلب را
به یاد می‌آورد. این امر بدان دلیل است که کودک در ابتدا توجه خاصی به
نحوه‌ب نگارش واژگان ندارد و فقط موضوع را دنبال می‌کند.
2-
بسیاری از کلاس اولی‌ها از شنیدن داستان‌ها و ماجراهای طولانی لذت
می‌برند. از این رو می‌توانید علاوه بر کتاب‌های مصور داستانی، قصه‌ها و
داستان‌هایی برای آنان بخوانید که شامل چند فصل باشد ، تا او بتواند
ماجرایی نسبتا طولانی را دنبال کند .
3-
کلاس اولی‌ها بیشتر معانی لغات را از طریق شنیدن داستان‌ها یا توضیاتی که
والدین و مربیانشان هنگام خواندن کتاب به آنها می‌دهند، یاد می‌گیرند .
بچههای بزرگ‌تر یا بزرگسالان ، لغات تازه را از طریق خواندن کتاب‌های
جدید می‌آموزند ، اما کلاس اولی‌ها هنوز مهارت خواندن را یاد نگرفته‌اند و
این موضوع در مورد آنان صدق نمی‌کند . نوآموز کلاس اول تنه می‌تواند
کتاب‌های آسانی را که لغات ساده و کمی دارند و در عین حال بیشتر آنها را
نیز می‌داند ، بخواند . این کودکان به کتابهایی احتیاج دارند که گنجینه‌ی
لغات آنها را گسترش دهد و این موضوع از طریق بلندخوانی کتاب برای آنها
(گوش دادن) و گفتوگوهای روزانه‌ای که با والدین ، معلمان و نزدیکان خود
دارند ، مسیر میشود .
4-
کلاس اولی‌ها ضمن گوش دادن به داستان‌ها یاد می‌گیرند که شنونده‌های خوبی
در سر کلاس باشند . دانستن قوانین مربوط به مکالمات مثل: رعایت نوبت ،
جمله‌سازی ، بیان صحیح ساختار عبارت و ... از مهارت‌هایی است که از طریق
خواندن به دست می‌آید . کودکانی که این نکات را حین صحبت کردن رعایت
می‌کنند ، بهتر می‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند و مقصودشان را در
قالب کلمات بیان نمایند .
به آن‌چه می‌خوانند گوش کنید
1- کودکان را تشویق کنید تا اشتباهاتی را که ضمن خواندن مطلبی مرتکب
می‌شوند ، تصحیح کنند . وقتی کودک کلمه‌ای را اشتباه تلفظ کند ، می‌توان از
او پرسید :" آیا صدای حروف را درست خواندی؟" و سپس او را راهنمتیی کرد تا
کلمه یا جمله‌ی فوق را دوباره بخواند. البته ارگ کودک نتوانست شکل درست
کلمه یا جمله را بگوید ، یا با آن کلمه آشنا نبود ، یا فراموش کرده بود ،
خودتان شکل صحیح و معنی کلمه(جمله) را بگویید . اگر کودک معنی عبارت یا
کلمه را به بیان دیگری برایتان تعریف کرد ، نشان می‌دهد که او مفهوم موضوع
را درک کرده است و نیازی به موشکافی بیشتر نیست .
2-
دوباره خوانی کتاب‌ها ، موجب تقویت مهارت خواندن در کودکان میشود .کلاس
اولی‌ها از این که یک کتاب را چندین بار بخوانند ، خیلی لذت می‌برند . اگر
روزی فرزندتان کتابی را برای شما بخواند و شما از نحوه‌ی خوندن او تعریف
کنید ، مطمئن باشید که مشتاقانه آن کتاب را برای تمام اعضای خانواده خواهد
خواند . هر چند که خواندن کتاب‌های جدید برای گسترش گنجینه‌ی لغات کودک
مفیدند ، اما آن‌چه دوباره خوانی کتاب‌ها به او می‌دهد ، روان خوانی ، بیان
با احساس جملات و توجه به شیوه‌ی نگارش و کلمات متن است.
3-
دقت کنید که کودکان کتاب‌های مناسب سطح سواد خود را انتخاب کنند . گاهی
خواندن کتاب‌های دشوار و سخت برای کودکان ، خستگی ، ناکامی و بی‌انگیزگی به
دنبال دارد . کتاب‌های متناسب با سطح سواد کودک ، کتاب‌هایی‌اند که کودک
بتواند آنها را با کم‌ترین کمک بزرگسال (والدین ، مربیان و اطرافیان)
بخواند . بعضی از این کتاب‌ها توسط ناشرین مخصوص کودکان (انتشارات کانون
پرورش فکری کودکان و نوجوانان ، انتشارات مدرسه ، انتشارات سروش و ...) چاپ
شده‌اند و در کتاب‌خانه‌های مدارس قابل دسترسی‌اند .
4-
کتاب‌های مورد علاقه‌ی کودک را (داستانی ، تخیلی ، افسانه‌ای و ...) در
اختیارش قرار دهید . با معرفی انواع کتاب‌های مخصوص کودکان در زمینه‌های
گوناگون ، امکان گزینش نوع کتاب را برای فرزندتان فراهم کنید .
5-
کودک را تشویق کنید که هر روز کتابی را با صدای بلند برای شما بخواند .
نوآموزان کلاس اول نیاز به تمرین و زیاد خواندن برای بهتر خواندن دارند .
سعی کنید هر روز زمنی را به خواندن برای کودک و گوش دادن به کتاب‌خوانی او
اختصاص دهید . بسیاری از نوآموزان از این که بتوانند برای خواهر ، برادر یا
دوستانشان کتاب بخوانند ، خیلی لذت می‌برند . گروه دیگر شاید از ضبط کردن
صدایشان بر روی نوار و شنیدن مجدد آن لذت ببرند ، در هر صورت خواندن با
صدای بلند ، انگیزه‌ای برای خواندن بیشتر آنها میشود .
بیشتر بخوانید (( راهکار های درمان ترس از مدرسه ))
مهارت صحبت‌کردن
1- بچههای 8-7 ساله دوست دارند آن چه را در طول روز دیده و شنیده‌اند ،
برای دیگران تعریف کنند. آنها ضمن صحبت کردن باید نکات بسیاری را رعایت
کنند . گفتوگوهای کلاس اولی‌ها درباره‌ی موقعیت‌های گوناگون روزانه ،
افرادی که با آنها در تماس‌اند و آن‌چه فکر و تصور می‌کنند و ... می‌باشد .
آنها تمایل دارند داستان‌هایشان را با تمام جزئیات شرح دهند و این امر در
حالی است که هنوز قادر نیستند مطالب خود را خلاصه کنند .
2-
کلاس اولی‌ها معنای بیش از هزاران واژه را می‌دانند ، با واژه‌های تازه‌تر
هن از راه‌های دیگری ، از جمله صحبت کردن با اطرفیان ، گوش دادن به
کتابهایی که برایشان بلند خوانده میشود و صحبت‌هایی که در خانه و مدرسه
می‌شوند ، یاد می‌گیرند.
3-
کلاس اولی‌ها شیفته‌ی تعریف کردن موضوعات کتاب‌هایی‌اند که خودشان
خوانده‌اند یا شنیده‌اند ، صحبت کردن صحیح با کودکان کلاس اول به آنها کمک
می‌کند تا تلفظ درست ، معانی و مفاهیمی را که خودشان می‌خوانند یا برایشان
خوانده میشود ، بهتر بفهمند . آنها می‌توانند درباره‌ی موضوعات مختلف ،
ماجراهای داستان‌ها یا برداشت‌های خودشان از وقایع گوناگون صحبت کنند .
آنها به راحتی می‌توانند موضوع داستان را به زندگی‌شان ارتباط و تعمیم
دهند و نیز دیدی انتقادی به آن‌چه می‌شنوند ، داشته باشند .
4-
گفتوگوهای بچههای کلاس اولی بسیار غنی‌تر و پیچیده‌تر از نوشته‌هایشان
است . آنها در نوشته‌های خود تنها از کلمات ساده ، روان و محدودی که
می‌توانند بنویسند ، استفاده می‌کنند . در حالی که آن‌چه تعریف می‌کنند ،
از کلمات و عبارات بیشتر و مشکل‌تری تشکیل شده است . این ویژگی در تمامی
نوآموزان کلاس اول عمومیت دارد و برای مثال ، وقتی از آنها می‌خواهید
درباره‌ی حیوانی مثل سگ صحبت کنند ، شاید بتوانند ده‌ها جمله درباره‌ی سگ
بگویند . ولی وقتی می‌خواهند همان موضوع را بنویسند ، نوشته‌شان به چند
جمله‌ی کوتاه و ساده منحصر میشود .
به صحبت‌های بچه‌ها گوش کنید
1- به منظور تقویت مهارت‌های کلامی کودکان (مثل ، افزایش گنجینه‌ی لغات ،
جمله‌بندی صحیح ، تمرین صدا آموزی) بازی‌هایی با کودک انجام دهید که از
زبان و فکر آنها استفاده کند . یکی از بازی‌هایی که کودکان ار انجام آن
لذت می‌برند ، "اسم بازی" است . در این بازی نفر اول ، اسمی را می‌گوید و
نفر بعد باید با حرف پایانی آن ، اسم دیگری بگوید و همین‌طور ادامه می‌دهند
. "اسم بازی" می‌تواند از اسم افراد ، حیوانات ، اشیا ، شهرها ، خوراکی‌ها
و ... باشد .
جدول حل کردن ، مرتب کردن حروف کلمات به هم ریخته ، تکیمل جملات ناقص ، شعرخوانی و ... همگی از جمله‌بازی‌های دیگر کلامی‌اند.
2-
کودک را تشویق کنید تا درباره‌ی معانی و نوع ترکیب کلمات گوناگون از شما
پرس و جو کند . اغلب والدین و مربیان مرتبا در حال پاسخ‌گویی به سوالات
بچه‌ها هستند. حال اگر آنها را تشویق کنیم تا این عادت پسندیده‌ی خود را
با کلمات ، عبارات و معانی آنها نیز تعمیم دهند ، گام با ارزشی برای گسترش
فهم ادبی کودک برداشته‌ایم. از آنها بخواهید زمانی که کلمه یا عبارتی را
می‌شنوند که معنی آن را نمی‌دانند ، آن را از شما بپرسند ، یا حتی خودتان
اگر با لغتی ناآشنا روبرو می‌شوید ، آن را با صدای بلند تکرار کنید و با
کمک کودک ، در صدد یافتن معنی آن در فرهنگ لغات برآیید. کنجکاوی شما
درباره‌ی درک معانی لغات جدید ، انگیزه‌ی کودک را برای آشنا شدن با کلمات
دیگر تقویت می‌کند .
3-
همواره به دنبال یافتن ریشه و معنی کلمه‌های جدید باشید . این کار به کودک
کمک می‌کند تا هنگم مطالعه‌ی متن‌های مختلف ، معانی لغت‌ها را بداند و در
جملات و عباراتش بهتر از آنها استفاده کند . گاهی بچه‌ها معنی لقب‌های
گوناگونی را که به یکدیگر می‌دهند ، یاد می‌گیرند ، گاهی سوالاتی از شما
می‌پرسند که پاسخ ساده‌ای دارد (مثل : وزغ نوعی قورباغه است) و گاهی هم با
لغاتی آشنا می‌شوند که ایده‌های جدیدی در سر آنها می‌پروراند . برای مثال ،
وقتی آنها کلمه‌ای مثل نیروی جاذبه‌ی زمین را می‌شنوند ، شما باید طی
مثال‌های و تعریف‌های ساده‌ای که درباره‌ی آن بیان می‌کنید ، معنی جاذبه‌ی
زمین را به زبان ساده برای آنها شرح دهید و همین امر عاملی برای بسط
اطلاعات آنان و ایجاد انگیزه‌ای برای کاوش و جست‌وجو درباره‌ی ویژگی‌های
کره‌ی زمین میشود .
4-
درباره‌ی شیوه‌های مختلف بیان جملات و عبارات گوناگون با کودک صحبت کنید تا
مهارت "تفکر انتزاعی" او تقویت شود . ضمن حرف زدن با کودکان سعی کنید با
استفاده از روش‌های مختلف بیانی ، مثل : ضرب‌المثل‌ها ، لفظ کلان‌ها ،
شعر‌های کوتاه و ساده ، تمثیل‌ها ، معما‌ها و .... ، مفاهیم نهفته‌ی زبان و
کلام را برای آنها توضیح دهید تا بچه‌ها نیز بتوانند تفکر انتزاعی را در
خود شکل و پرورش دهند . برای مثال ، شرح ضرب‌المثل :"جوجه را آخر پاییز
می‌شمارند" ، هم برای کودکان لذت‌بخش است و هم با مفهوم انتزاعی این
ضرب‌المثل آشنا می‌شوند و در صورت نیاز هم می‌توانند از آن جملات خودشان
استفاده کنند .
5-
شنیدن داستان‌های واقعی و داستان‌های خیالی موجب پرورش فکر و ذهن آنها و
درک بهتر مطلب میشود . یکی از بهترین شیوه‌هایی که موجب تصحیح جمله‌بندی
کودکان میشود ، این است که از آنها بخواهید ماجراهای روزانه‌شان را
برایتان تعریف کنند ؛ آن‌چه برای آنها اتفاق افتاده است ، آن‌چه موجب تعجب
و حیرتاشان شده و آن‌چه مایه‌ی خنده و نشاطش شده است . هم چنین می‌توانید
با هم داستانی بسازید و آن را بر روی کاغذ بیاورید . این کار را حتی
می‌توانید در اتومبیل ، اتوبوس ، قبل از خواب و ... با هم انجام دهید .
شخصیت‌های محبوب داستان‌ها را با کمک هم انتخاب کنید و بعد نوبت درباره‌ی
ماجراهایی که ممکن است برای او رخ دهد ، صحبت کنید . ضمن داستان‌پردازی به
نکاتی که می‌تواند ماجرای داستان را جالب‌تر و شنیدنی‌تر کند ، اشاره کنید .
بیشتر بخوانید ((چک آپ لازم کودکان قبل از ورود به مدرسه))
مهارت خواندن
1- کلاس اولی‌ها به تدریج با سواد می‌شوند و یاد می‌گیرند که نوشته‌ها را
"رمزگشایی" کنند. آنها تازه با صدا و نشانه‌های آنها (ارتباط بین شکل و
صدای حروف) آشنا می‌شوند . مزیتی که خواندن حروف الفبا برای کودکاندارد ،
آن است که توجهشان را به جزییات کلمات و صداها جلب می‌کند و از آن پس سعی
می‌کنند گفته‌های خود را تصحیح کنند برای مثال ، کودکی که تا چند پیش به
"آلبالو" ، "آب‌لالو" می‌گفت ، بعد از آن که نوشتن آن را یاد گرفت ، بیان
خود را هم تصحیح خواهد کرد .
2-
کلاس اولی‌ها قبل از آن که نوشتن بسیاری از کلمات را یاد بگیرند ، آنها را
از روی ظاهرشان می‌شناسند (مثل اسم خودشان ، بابا ، ماما و ...) . معمولا
کلاس اولی‌ها در پایان سال اول تحصیل خود بالغ بر 150 لغت را به آسانی
می‌شناسند و می‌خوانند . مشق‌های شبانه‌ی مدرسه و نوشتن مکرر کلمات ، موجب
شناخت آنها در جملات و عبارات مختلف میشود . در حقیقت ، هر چه آنها را
به کلماتی که از آنها مشتق می‌شوند ، تعمیم دهند . برای مثال ، وقتی
کلمه‌ی "سبز" را یاد می‌گیرند ، می‌توانند با استفاده از آن ، کلمه‌ی
"سبزه" یا "سبزی" را شناسایی کنند.
3-
کلاس اولی‌ها می‌توانند کتاب‌های ساده و آسان را به راحتی بخوانند ، اما
خواندن آنها معمولا کلمه به کلمه است. دانش‌آموزان کلاس اول در پایان سال
تحصیلی می‌توانند کتاب‌های ساده از مجموعه کتاب‌های مخصوص گروه سنی الف و ب
از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را به راحتی بخوانند و کلمات آنها
را به راحتی بشناسند . اغلب این بچه‌ها ، هنوز متن داستان را نمی‌توانند
جمله به جمله بخوانند و به همین دلیل خواندن آنها برای بار اول خیلی آهسته
خواهد بود . اما چنان‌چه از آنان بخواهید که همان کتاب را چند بار بخوانند
، مهارت خواندن آنها بهتر میشود و می‌توانند سریع‌تر و بی‌غلط‌تر
بخوانند . بعضی از کلاس اولی‌ها ترجیح می‌دهند که داستان را با صدای آهسته
(به اصطلاح توی دلشان) بخوانند ، این کار برای آنها آسان‌تر از بلند خوانی
است . ولی توجه داشته باشید ، زمانی که آنها سعی می‌کنند داستانی را با
صدای بلند بخوانند ، صدای خودشان را می‌شنوند و می‌توانند اشتباهاتشان را
اصلاح کنند .
4-
کلاس اولی‌ها می‌توانند اشتباهات خواندن خود را پیدا کنند . نوآموزان ،
کلاس اولی می‌فهمند که اگر اشتباهی در خواندن داشته باشند ، معنی داستان و
ماجرا تغییر می‌کند . هنگامی که کودک کلاس اول بتواند اشتباه خود را اصلاح
کند ، آن را بهتر یاد می‌گیرد . در چنین حالتی خوب است کودک سعی کند جملات
کتاب را دوباره خوانی کند و از طریق شناسایی کلمات آشنا ، معانی آن‌هایی را
که نمی‌داند ، بیابد ؛ در غیر این صورت از پدر ، مادر یا معلم خود می‌پرسد
.
تاثیر بلندخوانی در بهتر خواندن
1- قبل از خواندن ، حین خواندن و بعد از خواندن کتاب ، درباره‌ی موضوع آن
توضیحاتی به کودک بدهید ؛ زیرا تذکر این نکات موجب درک بهتر مطلب خواهد شد.
قبل از شروع مطالعه ، درباره‌ی عنوان کتاب برای کودک صحبت کنید . از او
بپرسید :"آیا حدس می‌زنی موضوع کتاب درباره‌ی چیست؟ " ضمن خواندن کتاب ، از
کودک بپرسید : "آیا می‌توانی پیش‌بینی کنی که بعد چه میشود؟" او را تشویق
کنید تا درباره‌ی آن‌چه از کلمات ، متن و موضوع داستان می‌فهمد ، بپرسد .
گاهی می‌توانید با "بلند فکر کردن" خود به کودک جهت دهید. برای مثال ، در
حالی که فکر می‌کنید ، با صدای بلند از خودتان بپرسید: "نمی‌دانم چه بلایی
سر شاهزادع‌ی داستان خواهد آمد؟" وقتی افکار خود را به زبان می‌آورید ، در
حقیقت به کودک کمک کرده‌اید تا درباره‌ی موضوعات مختلف ماجرا فکر کند . از
او بپرسید : "از کدام قسمت داستان بیشتر خوشت آمده است؟ چه احساسی
درباره‌ی آن داستان داری؟ و ..." هدف از این کار آن است که کودک را به صحبت
کردن تشویق کنید.
2-
کتابهایی را که خواندن آن برای کودک دشوار است ، خودتان بخوانید. یک
نوآموز ، تنها می‌تواند کتاب‌های ساده و آسان را بخواند ، در حالی که وقتی
شما کتابی را چند بار با صدای بلند برای او می‌خوانید ، در حقیقت به او یاد
می‌دهید که به لغات ، عبارات و ایده‌ها خوب فکر کند .
3-
سعی کنید کتاب‌های متنوع برای کودک بخوانید . خواندن کتاب‌های گوناگون با
صدای بلند به کودک کمک می‌کند تا با طیف وسی و متنوعی از واژگان و حروف
آشنا شود . علاوه بر آن با روش‌های مختلف نگارش و دانسته‌های بسیاری که
می‌تواند از طریق خواندن و مطالعه کسب کند ، آشنا میشود . هم‌چنان که کودک
مهارت‌های نوشتن را می‌آموزد ، این کار به او کمک می‌کند تا در نوشتن خود
نیز از سبک‌های گوناگون استفاده کند .
4-
خواندن چند کتاب از یک نویسنده این امکان را به کودک می‌دهد تا بتواند
موضوعات و نوشته‌های او را با هم مقایسه کند . بعد از آن که چند کتاب از یک
نویسنده برای کودک خواندید ، با او درباره‌ی شباهت‌ها ، تفاوت‌ها و
وویژگی‌های مختلف نوشته‌های نویسنده صحبت کنید . از او بپرسید : "کدام کتاب
نویسنده را بیشتر دوست‌داری؟" خواندن مجموعه داستان‌هایی که درباره‌ی یک
شخصیت داستانی نوشته می‌شوند ، می‌تواند نگرش و برداشت جدیدی از زندگی در
ذهن کودک ایجاد کند ، مثل : ماجراهای کلیه و دمنه ، داستان‌های پی‌پی جوراب
بلند ، افسانه‌های قدیمی ، داستان‌های وروجک و نجار و ...
پرورش مهارت نوشتن
1- کودک کلاس اولی می‌تواند نوشته‌های خود را تصحیح کند . او می‌تواند با
کار کردن مستمر بر روی نوشته‌های خود با اصلاح و تجدید نظر ، آنها را
دوباره‌نویسی کند . کودک از طریق مشاهده‌ی دقیق نوشته‌های خود می‌تواند
اشتباهات آن را اصلاح کند و آن را مجددا بنویسد .
2-
کلاس اولی‌ها می‌توانند با چسباندن لغات به یکدیگر کلمات تازه‌ای بسازند و
هجی آن‌خا را تصحیح کنند .کلمات ساخته‌ی بچه‌ها یا نوشتن کلمات از طریق
شنیدن آنها راهی برای شناخت حروف و تشخیص صدای آن‌هاست . برای مثال :
کلمه‌ی "صندلی" را با صدای "سندلی" شبیه سازی می‌کند و سپس درست‌نویسی آن
را یاد می‌گیرد .
3-
کلاس اولی‌ها در طول روز بارها به دلایل گوناگون می‌نویسد . آنها خاطره
نویسی می‌کنند ، احساسات خود را می‌نویسند ، فهرستی از برنامه‌های خود تهیه
می‌کنند. آنها هم‌چنین برای یادگیری ریاضی از کلمات یا اشکالی که فهم عدد
را برایشان آسان می‌کند ، استفاده می‌کنند و یکی دیگر از علایق کلاس
اولی‌ها به کار بردن هنر نوشتن در بازی‌هایشان است. برای مثال ، پیغام‌های
درون بازی را یادداشت می‌کنند ، کارت درست می‌کنند یا حتی داستان‌های
کوتاهی از خودشان می‌نویسند .
4-
کلاس اولی‌ها از علایم نقطه‌گذاری محدودی استفاده می‌کنند. هر چند آنها
لایم نقطه‌گذاری در متن را می‌شناسند، اما معمولا خودشان در نوشته‌هایشان
کم‌تر از آن استفاده می‌کنند . آنها شاید سعی کنند از علایمی مثل نقطه ،
ویرگول و علامت سوال استفاده کنند ، اما اغلب آنها را در جاهای اشتباه
جمله قرار می‌دهند . علاوه بر آن ، گروهی از آنان هنوز به درستی نمی‌دانند
که جملاتشان کجا تمام یا شروع میشود .
5-
کلاس اولی‌ها معمولا داستان را با زبان خودشان می‌نویسند . آنها شاید از
عباراتی مثل "یکی بود ، یکی نبود" یا "در گذشته‌های دور" استفاده کنند ،
اما متن داستان/ هایشان را آن‌طور که تعریف می‌کنند ، می‌نویسند . آنها
اغلب از شخصیت‌های محبوب داستان‌هایی که خوانده‌اند ، برای داستان‌هایشان
استفاده می‌کنند و درباره‌ی آن قصه‌ای می‌سازند.
تشویق به نوشتن
1- سعی کنید رویه و شیوه‌ای برای نگارش روزانه‌ی کودک ابداع کنید . برای
مثال ، از کودک بخواهید درباره‌ی ماجراهای گوناگون تعطیلات ، روز تولد ،
مسافرت‌های کوتاه ، گردش‌های هفتگی خود و ... بنویسد. داستان‌های او
می‌تواند برگرفته از ماجراهای واقعی یا ذهنی (خیالی) وی باشد . فعالیت
دیگری که کودکان نوآموز می‌توانند انجام دهند، نوشتن کارت‌های تبریک عید ،
تولد ، تشکر و ... است . زمانی که بچه‌ها نوشتن را به صورت عادتی روزانه در
می‌آورند ، شما نیز به آنها کمک کنید تا اشتباهاتشان را تصحیح کنند و
بهتر بنویسند .
2-
کودکان را تشویق کنید تا داستان بنویسند و تمرکزتان بیشتر بر نوشتن مطلب
باشد تا دیکته‌ی صحیح کلمات ، نقطه‌گذاری و پرداختن به جزییات . تاکید
والدین و آموزگاران بیشتر باید بر این موضوع باشد که کودکان چگونه
می‌توانند بر روس کاغذ بیاورند . همواره به آنها تاکید کنید که حتی اگر
دیکته‌ی درست واژه‌ای را نمی‌دانند ، آن را در نوشته‌شان به کار برند .
منظور آن است که به دلیل نداستن دیکته‌ی لغت ، افکار خود را محدود به
واژگانی که بلدند ، نکنند ، بلکه اجازه دهند فکرشان بسط و گسترش پیدا کند .
زیرا به تدریج که آنها به نوشتن عاد کنند ، می‌توان با تهیه‌ی فرهنگ لغت
ویژه‌ی کودکان معانی و نگارش درست کلمات را نیز به آنها آموخت
3-
به کودکان کمک کنید تا به‌طور روزانه افکار و احساسات خود را یادداشت کنند .
اغلب کلاس اولی‌ها از این که دفتر خاطرات یا یادداشتی برای خودشان داشته
باشند ، احساس غرور و بزرگی می‌کنند . از آن‌جا که کودکان نوآموز هنوز درشت
می‌نویسند ، شما می‌توانید به راحتی با تهیه‌ی کاغذهای نسبتا بزرگ
دفترچه‌ای زیبا برای آنها درست کنید تا بتوانند موضوعاتشات را راحت در
آنها جا دهند. دفترچه می‌تواند حاوی تجارب ، خاطرات ، رویدادها و
ماجراهای جالب کودک باشد .
4-
زمانی که کودک در حال نوشتن درباره‌ی موضوع بخصوصی است، حواس او را با
ایده‌ها و نظرهای خود پرت نکنید. گاهی کودکان مرتب درباره‌ی یک شخصیت
می‌نویسند ، این کار موجب تمرکز بیشتر آنها بر ماجراهای شخصیت داستانشان
میشود و به آنها کمک می‌کند تا روند ماجرایی را در ذهن خود دنبال کنند.