موسیقی و خلاقیت کودکان
هدف آموزش موسیقی به کودکان در تمام دنیا فقط خود موسیقی نیست
کارل ارف (Carl Orff)
هدف
آموزش موسیقی به کودکان در تمام دنیا فقط خود موسیقی نیست. این نوع آموزش
رفته‌رفته به صورت یک عنصر خلاق در کمک به آموزش سایر علوم و فنون نیز
برآمده و این خیلی بالاتر از نقش خود موسیقی است. بچه‌ها در گروه، مسئولیت
خاصی را بر عهده دارند و به همین خاطر یاد می‌گیرند اگر نباشند کار گروه
به هم می‌ریزد. بچه‌ها با این روش مهارت‌های فردی و گروهی را می‌آموزند و
به هم کمک می‌کنند. این کمک‌کردن در موسیقی خیلی متداول است چون با هماهنگی
هم یک اثر را خلق می‌کنند.
مورد
دیگر اینکه ارف از عنصر بازی و حرکت در آموزش موسیقی استفاده کرد اکثر
قطعات ارف جنبه بداهه‌نوازی دارد؛ یعنی همان عنصر خلاقیت. روش ارف به
بچه‌ها امکان بداهه‌نوازی می‌دهد تا خودشان موسیقی را خلق کنند و این مساله
برای ما خیلی مهم است. احساسی که از به‌وجودآوردن یک ملودی ساده برای
بچه‌ها به وجود می‌آید، از هر چیزی بالاتر است.
بیشتر بخوانید(( یادگیری موسیقی برای کودکان ))
ارف
همواره به مربیان موسیقی توصیه می‌کرد: اگر شما بخواهید کارهای من را عینا
و بدون کم‌وکاست اجرا کنید، کار بزرگی انجام نداده‌اید. او معتقد بود یک
معلم موسیقی خوب و خلاق باید از همه امکانات محیطی خود جهت شناسایی موسیقی
به کودکان استفاده کند.زمانی که «ارف» بحث آموزش موسیقی برای کودکان را
مطرح کرد، روش‌های مدون و خاص دیگری وجود نداشت. «دال کروز» سوئیسی،
«کودای» در مجارستان و سوزوکی نیز به جمع آموزش‌دهندگان و مبتکران آموزش
موسیقی کودک پیوستند.
ارف
سازهایی را اختراع کرد که به‌علت سادگی نواختن، به‌زودی مورد توجه کودکان و
نوجوانان و نیز آموزگاران موسیقی قرار گرفت. شاید چون سال‌هاست این روش را
کار می‌کنیم به آن عادت کرده‌ایم اما این نوع آموزش در تمام کشورهای دنیا
نتیجه داده است. از سال 1930 که این روش مطرح شد، تمام مهدکودک‌های آلمان
از آن تبعیت کردند؛ ساده‌بودن، گروهی‌بودن و خلاقیت از ویژگی‌های مهم این
روش است.
«سوزوکی»
در زمینه آموزش سازهای تخصصی به کودکان متدهایی را تدوین کرده یا «بارتوک»
برای کودکان قطعات مدرن پیانو نوشته و بچه‌ها را با موسیقی قرن بیستم آشنا
کرده و«کودای» سیستم آموزش موسیقی مجارستان را متحول کرد ولی باز هم اینها
نتوانستند به اندازه سیستم ارف تا این اندازه همه‌گیر شوند.
به‌نظرم
سادگی سازها برای کودکان و اینکه می‌توانند در یکی، دو جلسه اول قطعه‌ای
را بنوازند، خیلی در جذب آنها به این روش موثر است…«کودای» معتقد است ابتدا
باید اول بچه‌ها خوب بخوانند بعد ساز بزنند، اما «ارف» از همان ابتدا از
عنصر ریتم و اعضای بدن Body Percussion استفاده می‌کند. یعنی شما با بشکن
یا دست‌زدن می‌توانید صداهای متفاوتی ایجاد کنید و ریتم به‌وجود بیاورید.
از
نکات مورد توجه دیگر ارف این است که از گام پنتاتونیک به‌عنوان مبنایی
برای آموزش موسیقی استفاده می‌کند (گام مورد استفاده در کشورهای آسیای
جنوب شرقی) و اگر تعداد زیادی از بچه‌ها این سازها را با هم بزنند، صدای
به‌وجودآمده ناخوشایند نخواهد بود.