آرتروز؛; هر روز بیشتر از دیروز- مجله مادر گوپی

بیش از 50 سال از آن کار می کشید اما ذره ای به آن توجه نمی کنید؛; مانند ستونی شما را نگه می دارد اما هرگز آن را تقویت نمی کنید. با آن اشیا و اجسام گوناگون را جابه جا می کنید اما نمی دانید که چه فشاری بر آن وارد می کنید و آن را فرسوده می سازید. درباره مفصل حرف می زنم؛; مفاصل غضروفی که مانند سطح سمباده زده شده در سنین سالمندی و شاید مانند این روزها در دوران جوانی به آرتروز دچار می شوند. 13 اکتبر روز جهانی آرتروز است. درباره این بیماری بیشتر بدانیم...

● آشنایی با آرتروز

آرتروز نوعی بیماری غضروف مفصلی است که در آن بافت غضروف ها در اثر فشارهای وارده تحلیل رفته و آسیب می بینند. وظیفه طبیعی غضروف، تنظیم فشارهای وارده به مفصل است و در واقع بخشی از غضروف سلول هایی دارد که مفصل را هدایت می کند.

اگر بخش های مختلف این غضروف آسیب ببیند، طبیعی است که در پی آن فعالیت طبیعی مفصل دچار اشکال می شود و چون در قسمت های خارجی بافت های اطراف غضروف عصب وجود دارد، غضروف دچار درد و ناراحتی می شود و دردی به نام درد مکانیکی در آن ناحیه احساس می شود.

آرتروز به طور عمده در مفاصلی که فشار زیاد بر آنها وارد می شود ایجاد می شود، بنابراین مفاصل زانو و لگن فشار وزن بیشتری را تحمل می کنند و بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز هستند.

مفاصل دست هم در این خصوص در امان نیستند به خصوص در افرادی که زمینه ارثی دارند.

بیش از صد نوع بیماری گوناگون می تواند موجب درد، گرفتگی و در اغلب موارد سبب تورم مفاصل گردد. بروز تورم مفاصل و استخوان ها هنگامی است که غضروف های انتهایی استخوان ها به تدریج دچار خوردگی می شود و نتیجه آن، ساییدگی استخوان ها با یکدیگر است. این تورم اغلب در مفاصل دست، زانو، نشیمن گاهی و ستون فقرات مشاهده می شود.

آرتروز شایع ترین بیماری مفصلی است که در آن غضروف مفصلی دچار آسیب و تخریب می شود و نام دیگر آرتروز، استیوآرتریت است.

به همین دلیل بعضی از مردم به این بیماری ساییدگی مفصل هم می گویند. این بیماری شایع ترین اختلال مفصلی است که مردان و زنان را مبتلا می کند و به تدریج بی تحرکی و ضعف قدرت عضلانی را به دنبال دارد. در این بیماری، استخوان نزدیک مفصل تغییراتی پیدا می کند و برجستگی های کوچک استخوانی در اطراف مفصل به وجود می آید.

نحوه نشستن افراد در افزایش شدت آرتروز به خصوص آرتروز زانو موثر است. به طور کلی در سن ?? سالگی تقریبا همه افراد تغییرات آرتروز را در مفاصل خود دارند ولی بیشتر آنها علامت خاصی احساس نمی کنند و تعداد نسبتا کمی دچار علایم آرتروز هستند.

تقریبا همه جانوران از جمله ماهی ها، دوزیستان، خزندگان (دایناسورها) و پستانداران مبتلا به آرتروز می شوند.

● علایم آرتروز

آرتروز یا استیوآرتریت اغلب به صورت دردی عمقی در مفصل مبتلا توصیف می شود که این درد با کارکرد مفصل تشدید می یابد و با استراحت برطرف می شود، اما با پیشرفت بیماری ممکن است درد دایمی باشد. سفتی و خشکی مفصل مبتلا در هنگام بیدار شدن از خواب یا بعد از مدتی دوره بی فعالیتی و بی تحرکی ممکن است بارز باشد. اما پس از تقریبا 30 دقیقه تسکین پیدا می کند. بیمار ممکن است برای حرکت مفاصل خود با مشکل مواجه شود و قادر نباشد آنها را خم و راست کند. درد از اولین علایم آرتروز در مفصل مبتلا است که میزان آن با استراحت کاهش پیدا کرده و با فعالیت شدیدتر می شود. مقدار کمی تورم در اطراف مفصل مبتلا به آرتروز مشاهده می شود. همچنین تغییر شکل مفصل از علایم بارز آرتروز است.

● ارتباط کمبود ویتامین K و آرتروز

نتایج تحقیقات دانشمندان دانشگاه بوستون نشان داد، کمبود ویتامین K باعث افزایش شیوع آرتروززانوودست می شود. به نقل از رویترز، دانشمندان با مطالعه روی 650 فردی که میزان ویتامین K پلاسمای خون آنها پایین بود دریافتند، ابتلا به آرتروز و درد در مفاصل در این افراد بیشتر است. دانشمندان با مطالعه روی موش ها دریافتند، بعضی پروتیین های استخوان ها و غضروف ها به ویتامین K وابسته هستند و وقتی این پروتیین ها به طور صحیح کار نکند، حیوانات دچار اختلالات استخوانی و غضروفی می شوند. در بیماری آرتروز، بالشتک غضروف بین مفاصل به مرور زمان از بین می رود و درد و سفتی مفاصل و محدودیت حرکتی ایجاد می شود. کمبود ناکافی ویتامین K دلیل مشکلات انعقادی خون است.

● آرتروز دونوع است

آرتروز اولیه داریم و آرتروز ثانویه. نوع اولیه آن با افزایش سن در همه افراد به وجود می آید و همه مفاصل را مبتلا می سازد و عمدتا مفاصل زانوها، مفصل رانی لگنی، مفاصل انگشتان دست و پا و بالاخره ستون فقرات را گرفتار می کند.

آرتروز ثانویه در مفصلی به وجود می آید که قبلا به وسیله بیماری دیگری آسیب دیده و ساختار آن تغییر کرده است. به طور مثال، مفصلی که دچار شکستگی شده، پس از بهبود دچار آرتروز می شود. بدیهی است این نوع آرتروز سراسر مفاصل بدن را گرفتار نمی کند، بلکه تنها مفاصل آسیب دیده دچار آن می شود.

در این عارضه بیمار هنگام بیدار شدن از خواب، احساس می کند مفاصل او سفت شده اند و پس از ? تا ?? دقیقه این حالت از بین می رود.

با پیشرفت بیماری آرتروز به مرور زمان دامنه حرکات مفصل گرفتار کاهش می یابد و ممکن است مفصل خشک و بی حرکت شود، البته فیزیوتراپی می تواند از این حالت خشکی مفصل و محدودیت حرکات پیشگیری و آن را درمان کند.

آرتروز نوعی بیماری پیشرونده و مزمن است و بهبود قطعی ندارد ولی در بیماران چاق توصیه می شود وزن خود را پایین آورند تا فشار روی زانوها و مفصل لگن کمتر شود.

● عوامل بروز آرتروز

▪ ژنتیک: میزان بروز آرتروز با مسایل ژنتیکی و نژادی ارتباط دارد.

▪ جنس: بررسی ها نشان می دهد که احتمال ابتلا به این بیماری در خانم ها بیشتر است.

▪ سن بالا: بزرگ ترین عامل خطرساز برای استیوآرتریت سن است، به طوری که در زنان با سن کمتر از 45 سال فقط 2 درصد و در سنین بین 45 تا 64 سال میزان شیوع 30 درصد بوده است. و بالای 65 سال این میزان 68 درصد بوده است.

▪ ضربه: ضربه های شدید و استفاده مکرر ازمفصل نیز از عوامل خطر ساز مهم جهت آرتروز هستند. بی کفایتی رباط متقاطع قدامی و آسیب منیسک به استیوآرتریت زانو منجر می شود. اگرچه آسیب غضروف مفصل ممکن است در هر زمان طی آسیب یا بعد از آن به وجود آید، در صورت استفاده از مفصل مبتلا (به طور مثال از قبل شکسته) حتی غضروف طبیعی نیز در صورت ناپایدار بودن مفصل از بین می رود.

▪ چاقی: چاقی ازعوامل خطرآرتروز در زانو و دست است. تحقیقات نشان داده که کاهش وزن به میزان 5 کیلوگرم، احتمال به وجود آمدن آرتروز علامت دار زانو را 50 درصد کاهش می دهد.

● نقش انار در درمان آرتروز

محققان اعلام کردند مصرف انار در درمان آرتروز نقش بسیار چشمگیری دارد.

به گزارش پایگاه هلث دی نیوز، محققان آمریکایی با استفاده از عصاره انار موفق شدند، نوعی آنزیم موسوم به اینتر لوکین یک بی را که در شروع فرآیند التهابی در غضروف موثر است مهار و از پیشرفت آرتروز جلوگیری کنند. این محققان خوردن انار را برای مهار آرتروز توصیه می کنند.

● جلبک دریایی و بهبود علایم آرتروز

بهره گیری از نوعی مکمل حاوی عصاره جلبک قرمز دریایی میزان درد و التهاب زانو را در مبتلایان به آرتروز زانو کاهش می دهد. پژوهشگران از جلبک دریایی برای کاهش علایم مبتلایان به آرتروز زانو بهره می گیرند. به نوشته جدیدترین شماره نشریه انجمن تغذیه آمریکا، بهره گیری از نوعی مکمل حاوی عصاره جلبک قرمز دریایی میزان درد و التهاب زانو را در مبتلایان به آرتروز زانو کاهش می دهد.