پیشگیری از بیماری های قلب- مجله مادر گوپی

بذر درمان بیماری های قلبی با انجام بررسی های مختلف از چند دهه قبل در دنیا کاشته شده است.

اما با آنکه تعداد کمی از تحقیقاتی که صورت گرفته است دارای منابع لازم برای ادامه تحقیقات به مدت بیش از 10 سال بوده اند، ولی این مدت کافی نیست و جزء کوچکی از کل مدت زندگی یک انسان است. از سوی دیگر، مردم حیوانات آزمایشگاهی نیستند و نمی توان به آنها توصیه کرد که تمامی مدت یک نوع غذا بخورند. ضمناً; عادت مردم برای یک زمان طولانی پایدار نمی ماند. برای دستیابی به نتایج ارزنده به تعداد زیادی از مردم (برای مطالعه) نیاز است.

در عین حال پیگیری و دنبال کردن این اشخاص برای به دست آوردن نتایج صحیح دشوار است.

حتی پس از گزارش نتایج مطالعات، شرح و تفسیر گزارش قابل بحث و گفت وگو خواهد بود. در بسیاری از کشورها شیوع بیماری قلبی در رابطه نزدیک و مستقیم با فروش تلویزیون است. هر دو طی 20 سال اخیر افزایش داشته اند، ولی هنوز هیچ کس نمی تواند ادعا کند که تماشا کردن تلویزیون می تواند مستقیماً; سبب افزایش ناراحتی قلبی شود.

مثال دیگر اینکه فقط مشاهدة این مطلب که افرادی که کم ورزش می کنند بیشتر از افرادی که زیاد ورزش می کنند، احتمال بروز حمله قلبی دارند، نمی تواند اثبات کند ورزش نکردن سبب انفارکتوس می شود.

البته شاید ورزش نکردن در ایجاد حمله قلبی مؤ;ثر باشد، ولی تفسیرهای دیگری هم برای توضیح این مسیله وجود دارد، از جمله اینکه افراد ورزشکار کمتر سیگار می کشند و همین عامل سبب کاهش احتمال و خطر بروز بیماری قلبی در آنان است.

برای اینکه مطمین بشویم فردی که فعالیت های ورزشی کمی دارد، بیشتر در معرض ابتلا به ناراحتی های قلبی قرار دارد، باید مطالعات بیشتری انجام شود.

برای روشن شدن این موضوع، یک روش این است که تعدادی از مردان را در کارخانه ای به دو گروه مشابه تقسیم می کنیم، یک گروه که مانند گذشته هیچگونه فعالیت ورزشی اضافی انجام ندهند و گروه دیگر فعالیت های ورزشی انجام دهند. ضمناً; در گروه های فوق عوامل مختلف دیگر مانند سیگار کشیدن یا نکشیدن و در کل سایر عوامل کمک کننده به ایجاد بیماری قلبی را بررسی می کنیم.

بعد از چندین سال تحقیق، میزان ابتلا به ناراحتی های قلبی را در دو گروه یاد شده دقیقاً; مقایسه می کنیم. اگر شیوع حمله قلبی در گروه ورزشکار به اندازه قابل ملاحظه ای کاهش داشته باشد، می توان ادعا کرد که ورزش نکردن، یکی از عوامل سبب ساز حمله قلبی است.

متأ;سفانه ترتیب و ادامه دادن این قبیل بررسی ها تا اخذ نتیجه نهایی خیلی مشکل است. مشکل دیگر این است که بخواهیم نتایج منفی را تفسیر کنیم.

مثلاً; اگر مشاهده کنیم که در گروه ورزشکار، شیوع حمله قلبی برابر با گروه غیرورزشکار است، سه نوع تفسیر و تشریح می توانیم بکنیم. اول اینکه روش بررسی ما نادرست است، زیرا شاید گروه ورزشکار به اندازه کافی ورزش نکرده باشد یا اینکه گروه غیرورزشکار، منافع ورزش را در جلوگیری از ایجاد عوارض قلبی شناخته و به صورت انفرادی در منزل خود به انجام ورزش های مختلف پرداخته اند.

تفسیر دوم این است، تعداد افرادی که تحت بررسی قرار گرفته اند، به اندازه ای نبوده است که بتواند نمایانگر مفید بودن ورزش ولو به اندازه ناچیزی باشد.

هر دو این نتیجه گیری ها نمی توانند این ادعا را که ورزش برای قلب مفید است رد کند، بلکه فقط این سؤ;ال را که ورزش اثری روی بیماری قلبی می گذارد، بی جواب می گذارند.

تفسیر سوم این است که ورزش نکردن حقیقتاً; سبب بروز حمله قلبی نمی شود. تکرار این طریق مطالعات خیلی مشکل است و بحث و گفت وگو دربارة تفسیر صحیح آمار می تواند سال ها ادامه یابد. هنگامی که یک نتیجه واقعی به دست آید، باید یادآور شد که این نتیجه گیری فقط در مورد مشکلات بررسی شده قابل استناد است.

مواردی که باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی (پیشگیری اولیه) می شود، ممکن است در مورد اشخاصی که قبلاً; مبتلا به ناراحتی های قلبی شده اند (پیشگیری ثانویه) اصولاً; مؤ;ثر نباشد. مواردی که باعث پیشگیری از آنژین (درد قلب) می شود، ممکن است نتواند برای پیشگیری از ابتلا به ناراحتی های قلبی مؤ;ثر باشد.

روش های پیشگیری از ایجاد ناراحتی های قلبی در اسکاتلند (که شیوع بیماری قلبی زیاد است) با ژاپن (که شیوع بیماری قلبی کم است) هیچگونه رابطه ای ندارند، ولی به هرحال تا حدودی باید به قضاوت بر پایه اطلاعات کنونی تکیه کرد؛; زیرا اگر بخواهیم در مورد طبقات اجتماعی در همه کشورها و در موارد تظاهرات مختلف بیماری قلبی، مطالعه کنیم، تعداد تحقیقات لازم قبل از اقدام برای پیشگیری فوق العاده زیاد خواهد بود.

روش ذکر شده بالا برای بررسی و یافتن عوامل پیشگیری کننده شاید بیش از اندازه به نظر محتاطانه برسد، ولی باید در نظر داشت که عامه مردم در مقابل سیل اطلاعات و توصیه های پزشکی که در مواردی با یکدیگر تناقض دارند، قرار گرفته اند و بنابراین بسیار مهم است که هر بررسی که به اطلاع عموم مردم می رسد، به همراه دلایل محکم در مورد جزییات رویدادها باشد.

تغییر دادن عادات مردم در عرض چند سال، خیلی مشکل است و باید علت این ترک عادت مردم، بر پایه محکم و صحیحی استوار شود.

در مجموع باید گفت، تردیدی وجود ندارد که پزشکان و متخصصان علوم، وقت و هزینة زیادی را صرف پیدا کردن راهنمای جلوگیری از بیماری های قلبی می کنند، ولی هنوز هم دربارة بعضی از نکات اولیه ابهام دارند.