برونشیت اصطلاحی است که به التهاب لوله های نایژه ای ( برونشها معابر اصلی هوایی هستند که هوا را به داخل بافت ریه وارد می کنند) اطلا ق می شود. زمانی که این معابر تحریک می شوند "موکوس" ترشح می کنند که باعث ایجاد سرفه می شود تا معابر هوایی پاک شود. سرفه علامت اولیه برونشیت است . تمام سرفه ها از برونشیت ناشی نمی شوند ؛; اما برونشیت تقریباً; همیشه باعث سرفه می شود. چه به برونشیت مبتلا باشید و چه به یک سرفه ساده ، برای تسکین آن باید عامل ایجاد آن را شناسایی کنید.
اگر طی چند هفته گذشته سرفه می کرده اید و شدت آن در حال افزایش است ، اگربه دلیل نامعلوم بیش از سه هفته است که سرفه می کنید، اگر برای تنفس مشکل دارید یا اگر سرفه های خشک می کنید ، بدون آن که به سایر علایم مبتلا باشید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید ؛; زیرا این سرفه ها ممکن است نشانه ای از یک مشکل جدی تر باشند.
در صورتی که سرفه با خلط روشن یا سفید توأ;م باشد، نشانه آن است که احتمالاً; باید آن را چند روزی تحمل کنید. ممکن است این حالت نتیجه دوره حاد بیماری سرما خوردگی یا آنفلوانزا باشد و تلاش بدن برای رهایی یافتن از خلطی است که در نتیجه مبارزه با عفونت به وجود آمده است . این شکل از سرفه که ممکن است برونشیت حاد نامیده شود، ناشی از یک عفونت ویروسی است که هرچند ناراحت کننده است ولی وجود آن ضروری است. درصورتی که با سرفه ، گلوی شما تحریک می شود، می توانید با نمک محلول در آب گرم ، درد آن را تسکین دهید. به علاوه استفاده از یک مرطوب کننده درشب به تسکین سرفه و بهبود خواب کمک می کند.
در صورتی که سرفه با خلط زرد یا سبز رنگ همراه باشد ، احتمالاً; به عفونتی مبتلا هستید که مستلزم درمان با آنتی بیوتیکها خواهد بود وبهتر است به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که سرفه ، خشک یا بدون خلط باشد ، باید علت آن را پیدا کنید و درصدد درمان آن برآیید.
● علل شایع سرفه
استعمال دخانیات یکی از مهمترین علل است. دلیلش آن است که دود سیگار مداوم ، معابر نایژه ای را تحریک می کند. بسیاری از افراد سیگاری صبحها بر اثر سرفه ای که با کمی خلط رنگی همراه است ، بیدار می شوند. مسلماً; درمان این حالت ، قطع سیگار است. برخی بیماران شکایت می کنند که با قطع سیگار، عملاً; سرفه آنها بدتر می شود. علت این امر آن است که نیکوتین ( ماده مؤ;ثر موجود در سیگار) مژه های ریه ها را شل می کند و به دود و سموم اجازه ورود می دهد . با قطع مصرف سیگار، مژه ها مجدداً; فعال می شوند وهر نوع افزایش سرفه ای بالطبع نشانه خوبی تلقی می شود، زیرا نشانه فعالیت مژه هایی است که ریه ها را از مواد زاید پاک می کنند.
بسیاری افراد به سرفه های مزمن صبحگاهی مبتلا هستند. اغلب این افراد سیگاری نیز هستند و گمان می کنند که این سرفه صبحگاهی ، طبیعی است .اما در صورتی که چند هفته ادامه یابد، به ویژه در زمستان و حداقل طی دو زمستان متوالی عود کند، ممکن است برونشیت مزمن تلقی شود و باید بیمار جهت تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کند. در صورتی که به برونشیت مزمن مبتلا هستید، اولین کاری که باید انجام دهید، ترک سیگار و پرهیز از محیط انباشته از دود سیگار است .
آسم ممکن است باعث سرفه مزمن شود. زمانی که آسم را مهارکنید، سرفه کاملاً; کاهش خواهد یافت یا قطع خواهد شد.
سینوزیت و ترشح مزمن پشت حلق شبها به دلیل ریختن موکوس از سینوسها به سمت نایژه ها ، باعث تحریک سینه می شود. این امر باعث سرفه صبحگاهی می شود. البته ممکن است سرفه در تمام طول روز هم وجود داشته باشد، که با خلط روشن یا سفید همراه است.
بیمارانی وجود دارند که ماهها پس از سرماخوردگی دچار سرفه های مداوم هستند. با مشاهده این مطلب که سرفه دیگربا عفونت مرتبط نیست ، پزشک بیمار را از نظر آلرژیهای غذایی مورد آزمایش قرارمی دهد. اغلب این سرفه ها به دلیل حساسیت به برخی مواد غذایی است . چنین حساسیتی ، حتی درمواردی که قبلاً; نیز آن را تجربه نکرده اید، ممکن است خود به دنبال سرماخوردگی ، هنگامی که دستگاه ایمنی ضعیف است، بروز کند. درمان این حالت ، حذف غذایی است که باعث حساسیت شده است. در اغلب موارد، هر نوع غذای حساسیت زایی را می توان ظرف چند ماه ، پس از آنکه بدن مجدداً; ایمنی خود را به دست آورد، دوباره مصرف کرد.
برخی داروهای ضد فشار خون باعث سرفه مزمن می شوند. شایعترین این داروها کاپتوپریل (Captopril) و انالاپریل(Enalapril) هستند. در صورتی که تحت درمان با داروی کنترل فشارخون هستید و از سرفه مداوم رنج می برید، درباره تغییر داروی خود با پزشک مشورت کنید. درصورتی که سرفه بر اثر دارو باشد ، با قطع مصرف آن ظرف چند روز بهبودی حاصل می شود. برخی افراد بر اثر بازگشت اسید معده دچار سرفه می شوند. این حالت زمانی رخ می دهد که محتویات معده به داخل مری باز گردد. این کسالت با سوء هاضمه و ترش کردن نیز همراه است. مراجعه به پزشک معالج و تهیه چند عکس رادیولوژی به تعیین دقیق این مشکل کمک می کند.
احتمال دارد سرفه پس از استنشاق مواد محرک ریه نظیر مایعاتی که حاوی آمونیاک هستند، رخ دهد. البته چنین سرفه ای به سرعت برطرف می شود و به شرط آن که مجدداً; در معرض عامل محرک قرار نگیرد حداکثر ظرف چند ساعت برطرف خواهد شد.
● نسخه طبیعی درمان سرفه / برونشیت
▪ منبع سرفه را مشخص کنید.
در صورتی که سرفه با خلط روشن همراه باشد و یک یا دو روز طول بکشد معمولاً; علت آن سرماخوردگی یا آنفولانزای ویروسی است . گلو درد خود را با غرغره آب نمک تسکین دهید. هرچند ساعت یک بار غرغره کنید و اجازه دهید سرفه ادامه یابد تا ریه های شما از شر ترشحات و خلط راحت شود.
در صورتی که سرفه خشک و بدون خلط باشد، به اطلاعات مطرح شده درباره علل زیر مراجعه کنید. سیگار، آسم ، سینوزیت ، آلرژی غذایی ، داروهای ضد فشارخون ، برگشت اسید معده یا استنشاق مواد محرک.
در صورتی که سرفه با خلط همراه باشد، اما خلطِ; حاصل زرد یا سبز باشد، احتمالاً; در نتیجه عفونت رخ داده است و مستلزم درمان با آنتی بیوتیکها ست . در این صورت بهتراست به پزشک مراجعه کنید.
پایگاه اطلاع رسانی پزشکی شفا www irshafa ir