در رفتگی یا نیم دررفتگی؟-مجله مادر و کودک گوپی

در رفتگی یا نیم دررفتگی عبارت است از آسیب به مفصل به طوری که استخوانهایی که در آن مفصل در حالت طبیعی رو به روی هم قرار دارند از هم جدا شوند.

در نوع خفیف تر این حالت (نیم دررفتگی)، سطوح مفصلی انتهای استخوانها هنوز با هم در تماس هستند، اما در جای طبیعی خود قرار ندارند. این مشکل برای مفاصل فک، شانه، زانو و ستون فقرات بیشتر پیش می آید. بعضی از شیرخواران نیز با در رفتگی مفصل ران متولد می شوند.

● علایم شایع

▪ درد، تورم و بدشکل شدن ناگهانی یک مفصل پس از آسیب

▪ محدودیت حرکت یا اصولاً; بی تحرکی در اطراف مفصل در رفته

● علل

▪ وارد آمدن آسیبی که باعث کش آمدن یا پاره شده رباطهای اطراف مفصل که استخوانها را در کنار هم نگاه می دارند شود.

▪ کم عمق یا غیرطبیعی بودن مادرزادی سطوح مفصلی

▪ آرتریت روماتویید یا سایر بیماریهای رباطها و بافت اطراف مفصل.

▪ کشیدن ناگهانی دست یا پای کودکان

▪ عوامل افزایش دهنده خطر

▪ آرتریت روماتویید

▪ سابقه خانوادگی در رفتگی مادرزادی مفصل ران

▪ وارد آمدن آسیب مکرر به مفصل

● پیشگیری

▪ چنانچه کار شما سنگین است یا ورزشهای سنگین انجام می دهید، روش محافظت از مفاصل مربوط را فرا بگیرید. از وسایل محافظتی مثل باند الاستیک، زانوبند یا شانه بند و جورابهای محافظتی مخصوص استفاده کنید.

▪ شیرخواران باید از نظر در رفتگی مادرزادی مفصل ران در زمان تولد و در معاینات دوره ای بعدی مورد بررسی قرار گیرند.

● عواقب مورد انتظار

معمولاً; با درمان زودهنگام قابل معالجه است. پس از جا انداختن دررفتگی، شاید نیاز باشد مفصل با گچ یا آویزان کردن دست از گردن به مدت 8-2 هفته بی حرکت شود.

● عوارض احتمالی

آسیب به رشته های عصبی یا رگهای خونی مهمی که از نزدیکی مفصل می گذرند، که ممکن است علایمی مثل بی حسی، سردی و رنگ پریدگی ایجاد کنند.

● درمان

▪ بلافاصله پس از آسیب:

- کیسه یخ روی مفصل آسیب دیده بگذارید تا متورم نشود.

- فردی که آموزش ندیده نباید سعی کند مفصل را جا بیندازد.

- هنگام انتقال فرد آسیب دیده به پزشک، مفصل آسیب دیده را آتل ببندید یا از گردن آویزان کنید تا حرکت نداشته باشد.

- بررسی تشخیصی شامل عکسبرداری از مفصل و استخوانهای اطراف.

- درمان امکان دارد شامل جا انداختن مفصل باشد.

- گاهی برای جا انداختن مفصل از جراحی استفاده می شود.

- پس از جا انداختن چه بدون جراحی و چه با جراحی، معمولاً; مفصل با آتل یا گچ بی حرکت می شود تا در روند بهبود خللی وارد نشود.

- در صورت بروز مکرر دررفتگی، ممکن است به بازسازی یا تعویض مفصل نیاز باشد.

● داروها

▪ بیهوشی عمومی یا شل کننده های عضلانی برای جا انداختن مفصل

▪ استامینوفن یا آسپیرین برای رفع درد خفیف

▪ ضددردهای قوی برای رفع درد شدید

● فعالیت

▪ پس از درمان، فعالیتهای خود را بتدریج از سر گیرید

● رژیم غذایی

پیش از جا انداختن مفصل چه بدون جراحی و چه با جراحی، تنها آب بنوشید. خوردن غذاهای جامد، بیهوشی عمومی را مخاطره آمیز می کند.

● شرایط مراجعه به پزشک

▪ اگر شما در حرکت دادن مفصل خود پس از وارد آمدن آسیب مشکل دارید.

▪ اگر هر کدام از اندامها پس از آسیب، بی حس، رنگ پریده، یا سرد شود. این یک مورد اورژانس است!

▪ اگر در رفتگی به طور مکرر رخ دهد طوری که شما خودتان هر دفعه می توانید آن را جا بیندازید.