بسیاری از کسانی که از حساسیت رنج می برند در طول ماه های این فصل گرفتار عوارض این بیماری هستند. گیاهان در این فصل گل نمی دهند و هوا هم خشک و سرد می شود، پس چه چیزی باعث بروز آلرژی دراین موقع از سال می گردد؟
● گیاهان و گرده آنها
گیاه نر برای تولید مثل سلولهای ریزی به نام گرده در هوا آزاد می کنند زمانی که این گرده ها یا سایر عوامل آلرژی زا وارد بینی افراد مستعد می شود، سیستم ایمنی بدن به اشتباه آن را مهاجم و بیگانه قلمداد کرده و آنتی بادی ترشح می کند که به طور معمول بعد از ورود باکتری ها، ویروسها و سایر ارگانیسمهای بیماری زا آزاد می کرده است. آنتی بادی به این مواد حساسیت زا حمله کرده و با رهاسازی ماده شیمیایی به نام هیستامین در خون به مبارزه علیه آنها برمی خیزد. هیستامین باعث آب ریزش بینی ، خارش چشم و سایر نشانه های حساسیت می شود. حدود سه- چهارم کسانی که به گیاهان زایا در فصل بهار حساسیت دارند نسبت به گرده های پاییزی هم حساسند. حتی اگر این گیاهان در محل زندگی شما نمی روید، گرده آنها می تواند توسط باد تا صدها کیلومتر دورتر هم جابه جا شود.
● کپک ها و قارچها
یکی دیگر از عوامل حساسیت زا قارچها و کپک ها هستند، زیرا به آسانی هاگ های خود را در فضا رها می سازند. قارچها در جاهای مرطوب چه در خارج از خانه و چه در داخل رشد و تکثیر می یابند.
توده برگهای انباشته شده روی هم در گوشه حیاط یا خیابان محل زندگی و همین طور زیرزمین یا حمام منزل جای مناسبی برای رشد آنهاست.
● مایت ها
مایت ها حشرات میکروسکوپی عنکبوت مانندی هستند که اگر چه بیشتر در فصل تابستان و زمانی که هوا گرم و مرطوب است رشد و تکثیر می یابند، اما در فصل پاییز هم می تواند از راه لوله بخاری یا شومینه به داخل منزل آمده و باعث عطسه، خس خس سینه و آب ریزش بینی شود.
● بچه ها و حساسیت در این فصل
برای بچه ها بازگشایی مدارس نیز می تواند آغاز نشانه های حساسیت فصلی باشد. هم مایت ها و هم قارچها در مدارس می توانند رشد کنند، به علاوه گچ موجود در فضا که هنگام برخورد تخته پاکن به تخته بلند می شود باعث ایجاد ناراحتی و حتی آسم می شود. با توجه به آنچه گفته شد تعجبی ندارد که محققان آغاز حملات آسم در میان کودکان را مربوط به ماه های شهریور و مهر هر سال می دانند.
حساسیت غذایی هم یکی دیگر از مشکلات رایج در میان بچه هاست. بازگشت به مدرسه به معنی خرید از بوفه مدرسه یا شریک شدن در چاشت با سایر همکلاسان است. اگر کودکی به بادام زمینی، تخم مرغ، شیر یا سایر مواد خوراکی موجود در مدرسه حساسیت داشته باشد حتماً; دچار مشکل خواهد شد.
● نشانه های حساسیت فصلی چیست؟
▪ آب ریزش از چشم و بینی
▪ عطسه و سرفه
▪ خارش گوش، چشم یا بینی
▪ حلقه های سیاه زیرچشم
بعضی از کسانی که به گرده گیاهان حساسیت دارند گاهی خارش گلو یا دهان پیدا می کنند که گاهی حتی ممکن است هنگام خوردن موز، خیار، خربزه یا سبزیها و میوه های مشخصی عود کند.
حساسیت گاهی باعث بروز آسم شده که تنگی نفس و خس خس سینه را به دنبال خواهد داشت.
واکنش بدن نسبت به مواد غذایی گاهی به صورت کهیر، کرامپ های شکمی، تهوع، استفراغ، اسهال و یا سرفه ظهور می کند. در واکنشهای شدیدتر که آنافیلاکسی نامیده می شود ممکن است زبان، حلق و گلو ورم کرده و تنفس را مختل نماید.
● چگونه باید حساسیت فصلی را تشخیص داد؟
یک متخصص حساسیت می تواند تعیین کند که چه چیز باعث خارش و اشک ریزی و آب ریزش بینی شما شده است. او بعد از گرفتن سابقه بیماری و تاریخچه خانوادگی و پرسش در مورد علایم آن، تست بخصوصی روی پوست شما انجام می دهد که شامل ایجاد خراش روی پوست و گذاشتن مقدار اندکی از مواد مختلف روی آن و یا تزریق آن ماده به زیرپوست است. اگر حساسیتی در کار باشد محل ایجاد خراش، قرمز شده و شروع به خارش می کند که نشان دهنده تولید آنتی بادی در محل توسط بدن است.
یکی دیگر از روشهای تشخیصی، تست خون یا آزمایش(RAST) است که سطح آنتی بادی بدن نسبت به ورود ماده حساسیت در بدن را اندازه می گیرند. از این آزمایش برای تشخیص حساسیتهای غذایی نیز استفاده می شود.
● حساسیتهای فصلی را چگونه درمان کنیم؟
برای درمان می توان یکی از راه های زیر را به کار برد.
استفاده از داروهای کورتیزن دار بدون نسخه که اغلب به صورت اسپری بینی مانع از التهاب و تورم آن می شود.
استفاده از آنتی هیستامین ها که عطسه، فین فین، و خارش گلو را کاهش می دهند و مانع از ترشح هیستامین در بدن می شوند.
استفاده از دکونژستانها که مخاط و مجاری بینی را پاک کرده و تورم و احتقان آن را برطرف می سازند آنتی هیستامین و دکونژستانها یک داروی ترکیبی با اثر دو جانبه است.
قطره های چشمی آنتی هیستامین خارش و آب ریزش از چشم را کاهش می دهد.
تزریق آمپولهایی که مقدار مواد حساسیت زا را بتدریج در بدن افزایش می دهد تا حدی که بدن بتواند آن را تحمل کند. با این کار بدن به مدت طولانی تر مقاومت کرده و شما را از بروز حساسیت و نشانه های آن آسوده می کند.
اگر چه این روش برای تمام افراد مؤ;ثر نیست، اما کسانی که به این روش پاسخ می دهند برای چند سال از این بیماری درامانند.
اگر چه شما می توانید به بعضی از داروهای ضدحساسیت دسترسی داشته باشید، اما بهتر است ابتدا با پزشک مشورت نمایید تا داروی صحیح و مناسبی برایتان تجویز شود. بعضی از ضد حساسیتها خواب آورند و نباید بعد از استفاده از آنها کارهایی که به هوشیاری نیاز دارند انجام داد.
حتماً; اطلاعات دارویی روی بسته را بخوانید. بعضی از داروها را هم نباید بیش از چند روز مصرف کرد.
● برای پیشگیری چه باید کرد؟
▪ هنگام گرده افشانی گیاهان تا حد امکان در منزل بمانید و پنجره ها را هم ببندید (بین ساعت 10 صبح تا سه بعداز ظهر)
▪ قبل از روشن کردن بخاری برای اولین بار در صورت امکان کانالهای دودکش و هواکش را تمیز کنید.
▪ از دستگاه بخار ساز استفاده کنید و هوا را مرطوب نگه دارید.
▪ هنگام برگ ریزی گیاهان با ماسک بیرون بروید.
برای جلوگیری از حساسیت غذایی:
▪ حتما چاشت کودکان را در منزل تهیه و به آنان توصیه کنید از دوستان خوراکی نگیرند.
▪ در مورد حساسیت غذایی کودک به مسؤ;ولان مدرسه اطلاع دهید.
www webmd com طناز زارعی طوسی
روزنامه قدس