هایپرپیگمنتاسیون یا تجمع غیر یکنواخت رنگدانه ها در پوست، یک عارضه شایع اما بی ضرر است که در آن رنگ قسمت هایی از پوست، تیره تر از رنگ عادی پوست در اطراف آن ناحیه می شود. این تیرگی هنگامی رخ می دهد که ملانین اضافی در پوست تشکیل رسوب دهد. ملانین رنگدانه قهوه ای موجود در پوست است که رنگ طبیعی پوست را تولید می کند. این عارضه رنگ پوست افراد هر نژادی را ممکن است تحت تاثیر قرار دهد.
لکه های پیری یا لکه های خورشیدی یک شکل رایج از هایپرپیگمنتاسیون هستند که به علت آسیب دیدن پوست در اثر آفتاب ایجاد می شوند. این لکه های تیره معمولاً; بر روی دستها و صورت که بیشتر در معرض آفتاب هستند مشاهده می شوند.
لکه های ملازما و کلازما که از نظر شکل ظاهری شبیه لکه های پیری اما وسیعتر از آنها هستند بیشتر در اثر تغییرات هورمونی ایجاد می شوند. مثلاً; حاملگی ممکن است موجب تولید بیش از حد ملانین شده و پوست صورت، شکم و دیگر مناطق بدن را مبتلا به این عارضه کند. خانم هایی که قرص های ضدحاملگی مصرف می کنند نیز در بدنشان تغییرات مشابهی ایجاد می شود و ممکن است دچار این عارضه شوند. افرادی که این لکه ها واقعاً; اذیتشان می کند باید مصرف قرص های ضد حاملگی را قطع نماید. تغییر رنگ پوست ممکن است علت های بیرونی داشته باشد. مثلا بیماری های پوستی مانند آکنه (جوش) بعد از بهبودی ممکن است لکه های تیره بر روی پوست بر جای گذارند. جراحات ایجاد شده در اثر جراحی های پوست هم ممکن است چنین لکه هایی را در پوست ایجاد کند.
کک و مک ها، لکه های کوچک و قهوه ای رنگی هستند که همه جای بدن ممکن است ظاهر شوند اما بر روی صورت و بازو رایج ترند. کک و مک یک ویژگی ارثی است.
مواجهه با آفتاب تیرگی این لکه ها را از هر نوعی که باشد تشدید می کند. چرا که ملانین انرژی پرتوهای زیان بار خورشید مانند پرتوهای فرابنفش را جذب می کند تا پوست را در برابر مواجهه بیش از حد محافظت نماید. نتیجه معمول این فرایند تیره شدن پوست است که باعث تیره تر شدن این لکه ها می شود. به همین علت استفاده از ضد آفتاب یک ضرورت محسوب می شود. ضد آفتاب باید وسیع الطیف باشد (یعنی جلوی هر دو نوع پرتو فرابنفش UVA و UVB را بگیرد).
● یک روز مواجهه بیش از حد در برابر آفتاب، می تواند نتیجه چند ماه درمان را از بین ببرد!
اغلب کرمهای نسخه ای که برای روشن کردن پوست به کار برده می شوند حاوی هیدروکینون می باشند. روشن کننده ها با کاهش سرعت تولید ملانین قسمتهای تیره پوست را روشن و کمرنگ نموده و به تدریج آن را به رنگ اولیه اش بر می گرداند. مقدار هیدروکینون در کرم های روشن کننده نسخه ای دو برابر کرم ها روشن کننده بدون نسخه است. کرم های نسخه ای حاوی ترتینویین و کورتیزون نیز ممکن است برای لکه های شدیدتر استفاده شوند. این کرم ها ممکن است در پوست های حساس ایجاد خارش نمایند. 3 تا 6 ماه طول می کشد تا اثر درمانی آنها دیده شود.
امروزه همچنین روشهای درمانی بسیار موثری با استفاده از تکنیک های لیزر در دسترس می باشند. تکنیک های جدید لیزر حتی قادرند بدون ایجاد جای زخم، لکه های پوست را از بین ببرند. البته لازم است قبل از عمل، درمان بر روی یکی از لکه ها به صورت آزمایشی انجام شود چرا که بعضی وقتها نتیجه عمل، لکه ها را حتی بدتر از آنچه که قبلاً; بوده می کند.
فرهنگ اصطلاحات تخصصی
مرجع بانک اطلاعاتی بیماری های پوست مرجعی که توسط دایره المعارف ویکی پدیا برای توصیف واژه هایپرپیگمنتاسیون استفاده شده است مترجم احسان حسنانی
سایت زیباایران