چشم خشک- مجله مادر گوپی

چشم خشک یکی از شایعترین بیماریهای چشمی در ایالات متحده است و در حدود 23/3 میلیون خانم و 68/1 میلیون نفر آقا یعنی حدود 5 میلیون نفر از جمعیت 50 سال به بالا به شکل خفیف تا شدید خشکی چشم دارند و در حدود 10 میلیون نفر نشانه های ملایم داشته که به صورت دوره یی و در اثر یک اتفاق و یا عوامل محیطی شعله ور می شود. غالباً; بیماری به درستی شناخته نشده و درمان هم نمی شود.

بر طبق بعضی گزارشها فقط 5 درصد ازافرادی که نشانه دارند مورد تشخیص قرار می گیرند.

پیشرفتهای اخیر در درک خشکی چشم و معرفی فرآورده های جدید در تسکین بیماری کمک فراوانی نموده است.

بیماری یک حالت پیچیده همراه با فاکتورهای گوناگون وابسته به محیط فردی و بیماری ها است.

بیماری ممکن است همراه با نشانه های فراوان و یا فقط چند علامت باشد و علایم و نشانه ها غالباً; ضد و نقیض اند.

به طور مثال یک بیمار ممکن است التهاب و قرمزی داشته اما ناراحت نباشد، در مقایسه بعضی بیماران قادر به بیان مشکلات خود به وضوح نمی باشند و فقط می دانند که از نظر چشمی راحت هستند.

باید نوع خشکی را از نظر شدت و حدت شناسایی کرد. بر اساس تحقیقات Dry Eye Work shop (DEWS) خشکی چشم یک بیماری چند علتی اشک و سطح چشم است که سبب نشانه های ناراحت کننده، اختلال دید و بی ثباتی لایه ی اشکی همراه با ضایعات سطح خارجی چشم می شود و معمولاً; همراه با افزایش اسمولاریته ی لایه ی اشکی و التهاب سطح خارجی چشم می باشد.

از نظر فیزیولوژی مقادیر زیادی پروتیین و لیپید در لایه ی اشکی وجود داشته و تصور می شد که این مواد به طور جداگانه عمل می کنند. سطح قرنیه با پروتیین ها پوشیده شده و آب، پروتیین ها را از لیپیدها جدا می سازد.

به هر حال لایه ی اشکی مایعی بسیار پر فعل و انفعال بوده و تنها 3 لایه ی ساندویچی نبوده و این فعل و انفعال اثر مستقیم برثبات لایه ی اشکی دارد و چون که لایه ی اشکی قدامی ترین سیستم اپتیکی سطح چشم است لذا هرگونه اختلال (سرعت در BUT) ممکن است بر سلامت دید مؤ;ثر باشد.

نشانه های چشم خشک شامل قرمزی، خارش، احساس جسم خارجی، سوزش، خشکی، اشک ریزش فراوان، تاری دید، افزایش دفعات پلک زدن، ترشحات مخاطی ویا ناراحتی عمومی است.

علت این نشانه ها متفاوت است و شامل افزایش سن، سیگار کشیدن، عدسی تماسی و محرکات محیطی، رزاسه جنس مؤ;نث، سابقه ی جراحی انکساری، انواع داروها، اختلالات ایمنی و ضربه های غدد اشکی می باشد.

در بعضی موارد خصوصاً; در آنهایی که مشکل حرکات چشمی دارند، پلک زدن کافی وجود ندارد، در نتیجه اشک نمی تواند به خوبی در سطح چشم انتشار یابد و خشکی ظاهر می شود.

در تمام موارد خشکی چشم نشانه ها با تغییر شرایط آب و هوایی مانند باد و یا کیفیت بد هوا، بدتر می شود.

تشخیص بر اساس تستهای مخصوصی است که بعضی از آنها سریع و کم هزینه می باشند.

● شیرمر:

تست شیرمر یک استاندارد جاری طلایی است. البته راجع به اعتماد به آن و مؤ;ثر بودنش اندکی شک وجود دارد. تغییرات گوناگونی در خشکی چشم اولیه وجود دارد و هنگامی که نوار تست شیرمر را در لبه ی پلک بیمار قرار می دهید مقدار زیادی تحریکات ایجاد خواهد کرد. اگر داوری بی حسی استفاده نکنید، در واقع میزان اشک انعکاسی را به عنوان اشک پایه اندازه می گیرید. این تست در بیماران خفیف تا شدید قابل اندازه گیری است.

اگر درجه شیرمر کم بود می توان زمان بیشتری را صرف کرد. تست خوبی است اما در تمام افراد مفید نیست و با یکبارانجام آن نمی توان تشخیص قطعی داد.

● تست tear film Normalisation

این تست حساس و اختصاصی است. با توجه به اینکه بیماران دچار تغییرات دید هستند، در هنگام اندازه گیری دید بیمار با استفاده از یک قطره ی چشمی با ویسکوزیته ی پایین، دید بیمار را مجدداً; اندازه گیری می کنیم. اگر چنانچه دید بیمار در حدود 2 خط اصلاح شد قطعاً; مبتلا به خشکی چشم بوده و اگر یک خط تغییر کرد احتمال خشکی چشم و اگر تغییری نکرد یعنی حتماً; بیمار به خشکی چشم مبتلا نیست.

● رنگ آمیزی:

روشی که درآن سلولهای زیان دیده و نقاط خشک روی سطح قرنیه ظاهر می شوند، با فلورستیین، لیزامین سبز و رنگ آمیزی رزبنگال بوده و در تشخیص چشم خشکی با اسلیت لامپ دیده می شود. این تکنیک، ناهنجاریهای عملی پلک ها را همانند اختلال عمل غدد میبومین را نشان می دهد که سبب خشکی چشم شده است. لیزامین سبز بهتر تحمل شده و مانند رزبنگال به سلول ها صدمه می زند.

پرسش از بیمار بخشی مهمی ازمرحله ی تشخیص است. آیا داروهای کاهش دهنده ی ترشح اشک وجود دارد؟ آیا بیمار دچار بیماری سیستمی همانند آرتریت روماتویید یا بیماری التهابی مانند سندرم شوگرن هست یاخیر؟ آیا بیمار هنگام خواب بالای سرش پنکه وجود دارد؟

● درمان:

امولسیون سیکلوسپورین (Restasis) اولین قدم درمانی در اصلاح چشم خشک است و نسبتاً; مؤ;ثر اما در هر بیماری خشکی چشم مؤ;ثر نیست. هر فرآورده یی معضل مخصوص خود را برای بیمار مصرف کننده دارد اما باید دید کدامیک همانند مهره های شطرنج به جا به کار می رود. در حال حاضر حداقل 17 نوع درمان وجود دارد که شامل ضد التهاب ها، هورمونهای آندروژن و استروژن و ... است.

● اشک های آینده:

DEWS گزارشی از داروهای مؤ;ثر انتشار داده، مثلاً; سیستم غدد داخلی و ایمنی اثرات قابل ملاحظه یی بر فیزیولوژی غدد اشکی دارد.

کنترل التهاب بسیارمهم است مخصوصاً; در نوع سبوریی التهاب ممکن است منشاء سیستم ایمنی داشته باشد. ترکیبی از تستوسترون و استروژن شاید مؤ;ثر باشد.