لثه های نقطه نقطه

تغییر رنگ مخاط دهان یا لثه از مشکلاتی است که باعث ایجاد ظاهری ناخوشایند در افراد شده و بیماران مبتلا به این مشکل همواره به دنبال راه حلی برای درمان آن می گردند.

=تغییر رنگ مخاط دهان یا لثه می تواند به علل گوناگونی روی دهد که ممکن است این علل طبیعی یا پاتولوژیک باشند. اغلب این تغییر رنگ ها طبیعی اند اما گاهی می توانند علامتی از یک بیماری جدی نیز باشند. تغییر رنگ های دندانی اغلب به وسیله پنج رنگدانه ایجاد می شوند. ملانین، ملانویید، اکسی هموگلوبین، هموگلوبین احیا شده و کاروتن. گاهی آهن، بیلی روبین و برخی فلزات نیز می توانند تغییر رنگ ایجاد کنند.

ملانین، نوعی رنگدانه قهوه ای است که شایع ترین رنگدانه با منشا داخلی به حساب می آید و به وسیله ملانوسیت های موجود در لایه بازال اپی تلیوم ساخته می شود. تعداد ملانوسیت های موجود در مخاط با تعداد ملانوسیت های پوست متناسب است. در پوست های تیره تر، ملانوسیت ها ملانین بیشتری تولید می کنند. ملانین رنگ قهوه ای تا قهوه ای تیره و سیاه را در پوست و مخاط ایجاد می کند.

ملانوییدها مسوول تغییر رنگ پوست به سمت زرد شفاف اند و کاروتن رنگ زرد پررنگ را ایجاد می کند. رنگدانه دارشدن لثه و مخاط در همه نژادها دیده می شود، تفاوت میان زن و مرد وجود ندارد. شدت و نحوه پراکندگی تغییر رنگ نژادی مخاط نه تنها بین نژادهای متعدد متفاوت است بلکه در افراد متعدد یک نژاد نیز مشابه نیست. حتی این تغییر رنگ در همه جای مخاط دهان نیز یکسان به چشم نمی خورد. تغییر رنگ فیزیولوژیک (طبیعی)، احتمالا منشأ; ژنتیکی دارد اما درجه این تغییر رنگ بسته به محرک های مکانیکی، شیمیایی یا فیزیکی متفاوت است. گفته می شود که تغییر رنگ فیزیولوژیک اغلب در بچه ها دیده نمی شود و این تغییر رنگ به طور عمده پس از بلوغ به چشم می خورد. البته مواردی از تغییر رنگ فیزیولوژیک در کودکان نیز دیده شده است.

شایع ترین محل تغییر رنگ در داخل دهان، لثه است. بیشترین تغییر رنگ در لثه چسبنده دیده می شود و سپس در پایه لثه، لبه لثه و مخاط آلویول. این تغییر رنگ ها در سطح لبیال لثه بیشتر از سطوح دیگر به چشم می خورد.

در حالت فیزیولوژیک، رنگ لثه از قهوه ای تیره تا مشکی یا قهوه ای و یا قهوه ای روشن تا زرد، متفاوت است. این حالت، شکل و عارضه خاصی ندارد اما بیمار اغلب از رنگ تیره لثه خود شکایت دارد.

اما سایر علل تغییر رنگ لثه را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

اول آنهایی که تغییر رنگ موضعی ایجاد می کنند مانند خال ها، Amalgam Tatoo، ماکول ملانوتیک، ملانوم های بدخیم.

دسته دوم، آنهایی هستند که تغییر رنگ کلی (Ceneralized) در لثه و مخاط ایجاد می کنند که می تواند به علل ژنتیک، داروها، مشکلات در غدد اندوکرین، التهاب و ... باشد.

● علل تغییر رنگ لثه

▪ آمالگام:

تغییر رنگ موضعی لثه در اثر ماده ترمیمی دندانپزشکی (آمالگام)، یک یافته شایع در دندانپزشکی است. این نوع تغییر رنگ در اثر آمالگام که Amalgam Tatoo نامیده می شود، اغلب در اثر ذرات بسیار ریز آمالگام که در داخل لثه فرو رفته اند، ایجاد می شود. بقای این تغییر رنگ یک ماکول محدود سیاه یا آبی تیره یا خاکستری در نزدیکی محل ترمیم با آمالگام است. احتمال بروز این پدیده در فک پایین بیشتر از فک بالا است.

Amalgam Tatoo هیچ مشکلی ایجاد نمی کند و عارضه ای نیز ندارد مگر آنکه در ناحیه ای قرار گیرد که از لحاظ زیبایی مشکل ایجاد کند.

▪ خال های رنگی:

خال رنگی در مخاط دهان پدیده ای ناشایع است. این خال ها اغلب در ورمیلیون لب ها و گاهی در لثه ایجاد می شوند. نمای این خال ها ماکول خاکستری، قهوه ای و یا آبی تیره ای است که به طور معمول بدون علامت اند.

▪ ماکول ملانوتیک دهانی:

یک ضایعه نادر مخاط دهان است که مشابه کک و مک پوست است. از نام های دیگری که برای این حالت ذکر شده می توان به ملانوزیس Eptrelis و Lentigo اشاره کرد. ورمیلیون لب پایین شایع ترین محل این ماکول است. مخاط بوکال، کام و لثه کمتر درگیر می شوند. رنگ این ضایعه از خاکستری، قهوه ای تا آبی سیاه متغیر است.

▪ نشانگان Peutz-Jeghers:

پولیپوز متعدد روده ای که یک بیماری ژنتیکی است با ضایعات رنگی پوستی مخاطی و هامارتومای روده مشخص می شود. ماکول های فرکل مانند در دست ها، پوست اطراف دهان و داخل دهان دیده می شود. اندازه این ماکول ها 1تا 10 میلی متراست. به طور شایع لب پایین و مخاط بوکال درگیر می شود.

▪ تغییر رنگ در اثر مصرف سیگار:

تغییر رنگ ها به طور معمول به صورت ماکول های قهوه ای متعددی که کمتر از یک سانتی متر قطر دارند دیده می شوند و بیشتر در سطح لبیال لثه قدامی به وجود می آیند. این تغییر رنگ در خانم ها بیشتر دیده می شود.

▪ مینوسایکلین:

مینوسایکلین از انواع تتراسایکلین ها است که به طور معمول برای درمان آکنه ولگاریس به کار می رود. در حالی که تتراسایکلین سبب تغییر رنگ استخوان و دندان ها می شود. مینوسایکلین تغییر رنگ بافت های نرم را ایجاد می کند. نقاط قهوه ای روی کام، لثه، مخاط دهان و زبان، گاهی در اثر مصرف این دارو دیده می شود.

▪ فلزات سنگین:

فلزات سنگینی که به طور سیستمیک جذب می شوند، چه به عنوان دارو استفاده شده باشند و چه در اثر شغل و محیط زندگی جذب بدن شده باشند، می توانند سبب تغییر رنگ مخاط دهان شوند. بیسموت، آرسنیک و جیوه یک خط سیاه در لثه ایجاد می کنند که از شکل لبه لثه تبعیت می کند. سرب یک خط آبی پررنگ یا قرمز متمایل به آبی در لبه لثه ایجاد کند که اغلب با تغییر رنگ آبی ـ خاکستری که در تمام مخاط دهان پراکنده است، همراه می شود.

▪ بیماری آدیسون:

بیماری آدیسون در اثر کم کاری غده فوق کلیه رخ می دهد. برنزه شدن پوست و تیره شدن لب، لثه، زبان و مخاط دهان ممکن است در این بیماری دیده شود. گاهی تغییر رنگ مخاط دهان اولین علامت این بیماری است.

▪ بیماری پریودنتال:

در این حالت به علت افزایش نفوذپذیری مویرگ ها، رنگدانه هایی که به علت های متعدد در خون وجود دارند، (مانند فلزات سنگین) بیشتر رسوب می کنند. به علاوه به علت آسیب به عروق و شکسته شدن هموگلوبین ها در اثر عوامل التهابی تغییر رنگ به سمت آبی نیز در ناحیه دیده می شود.

تشخیص و بررسی دقیق تغییر رنگ های لثه از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا ممکن است علل جدی مانند بیماری های سیستمیک و یا عوارض دارویی داشته باشد. بنابراین مراجعه به دندانپزشک در این مورد توصیه می شود.