درد ناشی از التهاب مفصل(آرتریت) و همچنین تلاش برای انتخاب یک مسکن مؤ;ثر می تواند شما را دلسرد کند. برای یافتن پاسخ رایج ترین پرسش هایی که در این زمینه مطرح می شوند، شما را به خواندن این مقاله دعوت می کنیم:
▪ آیا فعالیت بدنی، درد حاصل از التهاب مفصلی را بدتر می کند؟
ـ با پزشک خود برای تعیین راه حل و برنامه ورزشی مناسب برای وضعیت خاص خودتان، مشورت کنید. التهاب مفصل از فردی به فرد دیگر متغیر است. از پزشک تان بخواهید که نوع التهاب مفصلی شما و شدت آن را با دقت تعیین کند. از این اطلاعات برای تصمیم گیری درباره بهترین سرگرمی ها و فعالیت ها استفاده کنید.
▪ از چه نوع فعالیت هایی عموما باید پرهیز کرد و چه نوع فعالیت هایی برای اکثر افراد مبتلا به درد التهاب مفصلی مناسب هستند؟
ـ فعالیت هایی که فشار ناگهانی را بر مفاصل تحمیل می کنند، از قبیل بالا و پایین پریدن، و تنیس بازی کردن، علایم التهاب مفصلی را بدتر نموده و افزایش التهاب و تورم را سبب می شوند. فعالیت هایی که به نظر مفید می رسند، شامل ورزش هایی هستند که عضلات شما را تقویت نموده، از مفاصل تان حفاظت کرده و استرس و آسیب وارده به مفاصل را به حداقل می رسانند؛; برای مثال، تقویت عضلات جلو و پشت ران به حفاظت از مفاصل زانو و مفصل لگن کمک می کند.
پزشک شما ممکن است بتواند به شما ورزش هایی را یاد بدهد که باعث تقویت عضلات تان شوند، بی آنکه به مفاصل تان صدمه بزنند.
هر آنچه را می توانید انجام دهید تا فعالیت فیزیکی خود را حفظ کنید و در عین حال مواظب مفصل هایتان نیز باشید. اگر مفاصل شما دردناک تر و آسیب دیده تر از آن هستند که بتوانید فعالیتی مثل قدم زدن را انجام دهید، شنا یا سایر ورزش های آبی می توانند انتخاب بهتری برای فعال نگه داشتن و روی فرم نگه داشتن شما به حساب آیند.
▪ چگونه می توانید خشکی و درد حاصل از نشستن طولانی مدت را کاهش دهید؟
ـ بیشتر مبتلایان به روماتیسم مفصلی پس از بیدار شدن از خواب، مثلا صبح ها، دچار خشکی مفصل می شوند. این ها علایم شایع التهاب مفصلی هستند. حرکت می تواند برخی از علایم را کاهش دهد.
اگر ناچار هستید برای مدت طولانی بنشینید، وضعیت نشستن خود را برای پیشگیری از خشکی مفاصل یا کاهش آن، تنظیم کنید.
برای مثال، سرتان را به جهات مختلف بچرخانید، وضعیت بازوهایتان را تغییر دهید و ساق پاهایتان را خم کنید و بکشید. این حرکات ملایم از خشکی بیش از حد جلوگیری می کنند.
بسیاری از اوقات، پس از کار سخت و فشار بر مفاصل، این خشکی تا چند روز باقی می ماند.
▪ در چه صورتی، پس از بروز درد التهاب مفصلی، باید به پزشک مراجعه کرد؟
ـ در صورتی که در همان ابتدای بروز علایم به آن ها توجه شود، درمان مؤ;ثرتر خواهد بود. اگر می دانید که علایم شما در نتیجه فشار بر مفاصل ایجاد شده اند و پس از چند روز از بین می روند، نیازی به مراجعه به پزشک نخواهید داشت.
▪ بهترین داروهای مسکن درد التهاب مفاصل کدامند؟
ـ اگر درد التهاب مفاصل شما یک مشکل دایمی هستند، نیاز دارید که از پزشک تان درباره نوع و میزان داروی مناسب سؤ;ال کنید.
ولی اگر درد شما فقط پس از یک فعالیت غیر معمول بروز می کند، می توانید از یکی دو عدد قرص استامینوفن استفاده کنید.
برخی از مردم به جای آن آسپیرین را ترجیح می دهند. اگر سابقه زخم معده ، خونریزی ، آسم یا آلرژی دارید، قبل از مصرف آسپیرین یا دارویی مثل ایبوپروفن با پزشک تان مشورت کنید.
اگر علایم شما طولانی بوده و مربوط به فعالیت هایی هستند که همیشه به آن ها نمی پردازید، داروهای ضدالتهاب غیر استروییدی مانند: ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند درد شما را تسکین دهند. کسانی که آرتروز ملایمی دارند، می توانند با مصرف تنها یک یا دو قرص از گروه داروهای ضد التهابی غیر استروییدی برای یک یا دو روز، بهبود یابند.
در صورتی که علایم شما شدیدتر و طولانی تر باشد، ممکن است درگیری مفاصل تان پیشرفته تر باشد و شاید نیاز به دوز بالاتری از داروها بر طبق یک برنامه درمانی منظم داشته باشید.
به هر حال برای مصرف دارو حتما با پزشک تان مشورت کنید.
▪ آیا درمان های مکمل، برای درد التهاب مفصلی سودمند هستند؟
ـ در پایان باید گفت که استانداردهای کیفی برای داروهای مکمل وجود ندارد. تحقیقات نشان می دهد که در میان مارک های تجاری متفاوت، مقادیر ماده فعال، متفاوت است و حتی این تفاوت در میان داروهای دارای یک نوع برچسب تجارتی نیز دیده می شود. همین یک دلیل برای پرهیز از مصرف آنها کافی است.
یافتن یک داروی بی ضرر و مؤ;ثر برای درد التهاب مفصلی کاری پیچیده است که ممکن است به سال ها زمان نیاز داشته باشد. تلاش برای دور زدن روش های استاندارد می تواند نتایج زیان بار، اتلاف پول، وقت و انرژی را به دنبال داشته باشد.
در مورد این پرسش، نقطه نظرهای متفاوتی وجود دارد و پاسخ کوتاه و آسانی در مورد تمامی انواع درمان های مکمل التهاب مفصلی وجود ندارد. حتی تعریف درمان های مکمل از یک منبع به منبع دیگر متفاوت است. برای مثال، گرما، ماساژ، و کشش که در مورد بسیاری از افراد در تسکین علایم التهاب مفصلی کمک کننده هستند، توسط برخی به عنوان درمان مکمل قلمداد می شوند، حال آن که در واقع این روش ها، برای سال ها از روش های استاندارد بوده اند. مشکل موجود در این زمینه این است که درباره درمان های مکمل تا کنون بررسی کافی انجام نشده است.
برای اکثر مردم، علایم مربوط به التهاب آرتریت از یک روز به روز دیگر در تغییر هستند. بنابراین اگر مثلا یک داروی گیاهی را یک روز مصرف کرده اید که به هر دلیل حال تان بهتر بوده است، ممکن است چنین تصور کنید که دارو باعث بهبودی شما شده است. در درمان التهاب مفصلی، حدود 30 درصد افرادی که دارونما به جای دارو استفاده کرده اند، حداقل به طور موقت بهبود علایم را گزارش نموده اند. خبر خوب این است که امروزه داروهای زیادی برای التهاب مفصلی وجود دارند. اغلب آنها نسبتا بی خطر بوده و به خوبی تحمل می شوند، اما هیچ دارویی نیست که عارضه جانبی نداشته باشد.
در صورت بروز درد در منطقه ای جدید یا باقی ماندن علایم برای بیش از چند روز، به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از افراد مبتلا به التهاب مفاصل، پس از نشستن یا استراحت کردن دچار خشکی مفاصل می شوند، به ویژه اگر قبل از نشستن یا خوابیدن، از مفاصل شان کار زیادی کشیده باشند. اگر هم اکنون دچار التهاب مفاصل هستید، این درد با انجام فعالیت هایی که باری را بر مفاصل شما تحمیل می کند یا به انجام حرکات مداوم نیاز دارد، بدتر خواهد شد. اما اگر آسیب مفصلی شما ملایم بوده و بیشتر علایم شما مربوط به تاندون ها(رباط ها)، زرد پی ها و عضلات اطراف مفصل هستند و نه خود مفاصل، یک برنامه ورزشی ملایم، می تواند درد شما را تسکین ببخشد. تمرین های کششی و تقویت کننده عضلات را حتما در برنامه ورزشی خود قرار دهید.
دانیال تارمست
علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند