تب روماتیسمی-مجله مادر وکودک گوپی

● شرح بیماری

تب روماتیسمی یک عارضه التهابی عفونت با استرپتوکک گروه آ( نتیجه دیررس عفونت فارنژه با استرپتوکوکهای گروهA )که بسیاری از اعضای بدن ، به خصوص مفاصل و قلب را درگیر می سازد. عفونت های استرپتوکوکی مسری است ولی تب روماتیسمی حالت مسری ندارد. این بیماری هم کودکان و هم بزرگسالان را می تواند مبتلا سازد. تب روماتیسمی از بیماریهای التهابی خطرناکی است که به دنبال گلو دردهای استرپتوکوکی درمان ندشه و یا به صورت ناقص درمان شده رخ می دهد. مهم ترین عضو دیگر در این بیماری دریچه های قلبی است که ممکن است متحمل ضایعات غیر قابل برگشت بشوند. تب روماتیسمی حاد در کودکان رخ می دهد و اوج سنی وقوع آن بین سنین 5 تا 15 سالگی است. با وجود این ، در بزرگ سالان نیز احتمال بروز آن منتفی نیست و اکثر حمله های آن در پایان دهه دوم و شروع دهه سوم عمر رخ می دهد . شرایط بد اجتماعی و اقتصادی ، تراکم جمعیت و استانداردهای پایین بهداشتی از عوامل مستعد کننده شیوع این بیماری هستند

● علایم شایع

▪ التهاب مفصلی با مشخصات درد و قرمزی و تورم و گرمی ،که می تواند از مفصلی به مفصل دیگر نقل مکان کند.

شایعترین مفاصل درگیر عبارتند از

ـ مچ دست

ـ آرنج

ـ زانو و مچ پا

التهاب مفصلی معمولاً; در عرض 14-10 روز فروکش می کند ولی بدون درمان ، سایر مفاصل نیز ممکن است درگیر شوند.

▪ تب

▪ خستگی

▪ رنگ پریدگی

▪ بی اشتهایی

▪ احساس ناخوشی عمومی

▪ درد شکم

▪ درد سینه

▪ بثورات پوستی اندک بر روی شکم ، سینه و پشت

▪ برآمدگی های زیرپوستی کوچک بدون درد در نواحی استخوانی نظیر آرنج و زانو

▪ حرکات غیرارادی اندام های تحتانی و فوقانی (کره )

در صورت درگیری قلب :

ـ کوتاهی نفس

ـ احتباس مایع که باعث ورم پا و پشت می گردد.

ـ تندی ضربان قلب ، به خصوص هنگام خوابیدن

● علل

تب روماتیسمی از یک عفونت استرپتوکوکی قبلی (معمولاً; عفونت گلو) که 6-1 هفته قبل از بروز علایم تب روماتیسمی رخ می دهد ناشی می گردد. این اختلال ، یک اختلال خودایمنی است که در آن پادتن های تولیدشده بر ضد باکتری استرپتوکوک بر ضد مفاصل و قلب نیز واکنش نشان می دهند.

▪ عوامل تشدید کننده بیماری

ـ تغذیه نامطلوب

ـ سابقه خانوادگی تب روماتیسمی

ـ زندگی در شرایط پرجمعیت یا غیربهداشتی

ـ داشتن استعداد ابتلای عفونت های تنفسی فوقانی

ـ عفونت های استرپتوکوکی درمان نشده یا ناقص درمان شده

● پیشگیری

در مورد هر نوع عفونت گلو به خصوص در کودکان کشت گلو از نظر استرپتوکوک باید انجام شود.

درمان آنتی بیوتیکی فوری هر عفونت استرپتوکوکی ، از جمله عفونت های پوستی . عفونت های استرپتوکوکی باید با آنتی بیوتیک (معمولاً; پنی سیلین ) خوراکی به مدت ده روز یا تزریق نوع طولانی اثر آن درمان شوند.

● عواقب موردانتظار

عفونت های استرپتوکوک معمولاً; با درمان قابل علاج هستند. تب روماتیسمی قابل درمان است ولی قابل علاج (درمان قطعی ) نیست . این عارضه در عرض 12-2 هفته فروکش می نماید. در بعضی موارد، تب روماتیسمی ممکن است به دریچه های قلبی آسیب بزند. دریچه آسیب دیده را می توان با جراحی تعویض کرد. در موارد نادر تب روماتیسمی حتی با درمان می تواند کشنده باشد.

● عوارض احتمالی

▪ آسیب دایمی دریچه های قلب که منجر به نارسایی احتقانی قلب می گردد.

▪ حملات بعدی تب روماتیسمی حاد در پی عفونت مجدد با استرپتوکوک

● درمان

▪ اصول کلی

بررسی های تشخیصی ممکن است شامل

1) آزمایش های خون

2) کشت گلو

3) نوار قلب

4) رادیوگرافی قفسه سینه و قلب باشد.

هیچ آزمون اختصاصی برای تشخیص تب روماتیسمی وجود ندارد.

ـ در موارد خفیف ، مراقبت در منزل کافی است ولی در موارد شدید ممکن است بستری در بیمارستان لازم باشد.

ـ درجه حرارت بیمار و تعداد نبض او را روزانه اندازه گیری کرده و برای ارایه به پزشک ثبت نمایید.

ـ اگر بیمار گلودرد یا سرفه دارد از یک دستگاه مرطوب کننده با بخار سرد استفاده کنید. دستگاه مرطوب کننده را هر روز تمیز کنید.

ـ بهداشت دهانی مطلوب مهم است .

▪ داروها

ـ استروییدها (داروهای ضدالتهابی ) یا آسپیرین برای کاهش التهاب

ـ داروهای ادرارآور برای کاهش احتباس مایعات

ـ آنتی بیوتیک ها برای مقابله با باقیمانده باکتری های استرپتوکوکی . پس از رسیدن تب روماتیسمی به مرحله غیرفعال ، مقدار اندک آنتی بیوتیک ها ممکن است به مدت نامحدود برای جلوگیری از عود بیماری ادامه یابد.

● فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری

تا هنگامی که بررسی ها نشان دهد بیماری فروکش کرده است بیمار باید در بستر استراحت نماید. مدت استراحت لازم به این منظور معمولاً; 5-2 هفته است ولی در برخی موارد به ماه ها استراحت نیاز است . مهیا کردن یک لگن یا توالت کنار بستر باعث می شود که بیمار مجبور نباشد برای رفتن به توالت از بستر برخیزد.

● رژیم غذایی

رژیم مایعات با غذاهای نرم در مراحل اولیه بیماری که به تدریج به یک رژیم عادی غنی از پروتیین ، کالری و ویتامین ها تغییر داده می شود.

رژیم غذایی کم نمک در صورتی که بیمار دچار کاردیت (التهاب قلب (باشد، توصیه می شود.

● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟

▪ اگر شما یا کودک شما دارای علایم تب روماتیسمی باشد.

▪ بروز علایم زیر در طی درمان :

ـ ورم پا و پشت

ـ کوتاهی نفس

ـ استفراغ یا اسهال

ـ سرفه

ـ درد شدید شکم

ـ تب

ـ اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای تجویزی ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.

این بیماری بیشتر قلب، مفاصل، دستگاه عصبی مرکزی، پوست و بافت زیر جلدی را درگیر می کند.

گر چه نام تب حاد رماتیسمی درگیری مفصل را مورد توجه قرار می دهد، اهمیت این بیماری در درگیری قلب است که در مرحله حاد می تواند کشنده باشد و یا می تواند باعث بیماری روماتیسم قلبی شود. از نقطه نظر اپیدمیولوژیی تب روماتیسمی و بیماری روماتیسم قلبی نمی توانند از هم جدا باشند. تب روماتیسمی اغلب به بیماری روماتیسم قلب که یک بیماری عاجز کننده است منتهی می شود.

● آثار روماتیسم قلبی شامل:

▪ آسیب مداوم قلب

▪ افزایش ناتوانی قلب

▪ افزایش و تکرار بستری شدن فرد در بیمارستان

▪ مرگهای زودرس معمولا در سن 35 سالگی یا زودتر از آن

خصوصیات اپیدمیولوژیک ضایعات روماتیسم قلبی را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:

1) سن

2) جنس

3) نژاد

4) فقر اقتصادی

5) توزیع جغرافیایی

6) فصل

تب روماتیسمی می تواند در هر سنی اغاز شود در دوره شیرخوارگی بسیار نادر است. بیشتر در بنی 5 تا 15 سالگی که عفونت استرپتوکوکی شایعتر و شدیدتر است دیده می شود و در این موارد آموزش بهداشت خیلی موثر است.

▪ PENICILLIN V POTASSIUM

ـ موارد مصرف : این دارو در درمان التهاب عفونی لوزه ها، التهاب گوش میانی ،بادسرخ و برای پیشگیری از ابتلا به تب روماتیسمی مصرف می شود.

▪ فارماکوکینتیک : 73 ـ 60 درصد دارو از راه خوراکی جذب می شود و پس از 1 ـ 0/5ساعت غلظت سرمی آن به اوج می رسد.نیمه عمر دارو 1 ـ 0/5 ساعت است که در صورت عیب کار کلیه تا 4 ساعت افزایش می یابد. پیوند این دارو به پروتیین 80% می باشد. 40 ـ 20% دارو ازطریق ادرار به صورت تغییر نیافته دفع می شود.

ـ موارد منع مصرف : در صورت وجودسابقه آلرژیک به پنی سیلین ها نبایدمصرف شود.

ـ هشدارها: در صورت وجود سابقه بیماری های گوارشی ، بویژه کولیت وابسته به آنتی بیوتیک و عیب کار کلیه ،

این دارو باید با احتیاط فراوان مصرف شود.

ـ عوارض جانبی : واکنش های حساسیتی شامل کهیر، تب ، درد مفاصل ، آنژیوادم وشوک آنافیلاکتیک در بیمارانی که دچارحساسیت مفرط می شوند، با مصرف این دارو گزارش شده اند.

ـ تداخل های دارویی : مصرف همزمان

این دارو با داروهای خوراکی جلوگیری کننده از بارداری حاوی استروژن ، ممکن است جذب این داروها راکاهش دهد و منجربه بارداری ناخواسته شود. مصرف همزمان پنی سیلین ها بامتوترکسات منجر به کاهش کلیرانس متوترکسات و در نتیجه مسمومیت با این دارو می شود.

ـ نکات قابل توصیه

1) در بیماران مبتلا به عیب کار کلیه به کاهش مقدار مصرف دارونیازی نیست ، مگر اینکه عیب کار کلیه شدیدباشد.

2) در صورت بروز اسهال ، بدون مشورت با پزشک از مصرف هر گونه داروی ضداسهال باید خودداری نمود.

ـ مقدار مصرف :

بزرگسالان : مقدار مصرف این دارو

500 ـ 250 میلی گرم هر 6 ساعت یکبار وحداقل 30 دقیقه قبل از غذا می باشد.

کودکان : در کودکان تا سن یک سالگی 62/5 میلی گرم در کودکان با سن 5 ـ 1سال 125 میلی گرم و در کودکان با سن

12 ـ 6 سال 250 میلی گرم هر 6 ساعت یکبار مصرف می شود.

ـ اشکال دارویی :

Film Coated Tablet: 500mg

For Oral Solution: 125mg / 5ml, 250mg /5ml

حتی جوان ها هم باید مراقب قلب های خود باشند زیرا تب روماتیسمی پیر و جوان نمی شناسد

زمانی که دریچه ها شل می شوند

قلب در اصل از چهار حفره مختلف تشکیل شده است که در فاصله بین دو جفت از آنها و نیز در فاصله بین بطن ها و عروق بزرگ ریوی و آیورت دریچه هایی تعبیه شده اند. این دریچه ها گاهی دچار اختلال عملکرد می شوند و بنابراین مشکلات و علایم ناراحت کننده مختلفی را برای فرد بیمار ایجاد می کنند. بخش عمده ای از این بیماری ها مادرزادی هستند و تعداد زیادی از آنها هم از تب رماتیسمی ناشی می شوند. موارد مادرزادی اکثرا در همان دوران کودکی خود را نشان می دهند اما ناشایع نیست که این اختلالات خفیف باشند و بنابراین تا دوران جوانی و حتی بزرگسالی علامت دار نشوند. از طرف دیگر، تب رماتیسمی عمدتا یک بیماری دوران کودکی یا نوجوانی است. این بیماری که در واکنش به نوعی میکروب به نام استرپتوکوک ایجاد می شود می تواند اکثر دریچه های قلب را تخریب کند. پس اگر دو مورد قبل یعنی بیماری های مادرزادی دریچه های قلب و نیز تب روماتیسمی را در کنار هم در نظر بگیرید، می بینید که نه تنها این بیماری های قلبی مربوط به دوره سالمندی نیستند بلکه اکثرا در همان دوران کودکی و جوانی مشکل ساز می شوند. با این حساب احتمالا به این حرف ما اعتقاد پیدا کرده اید که به هیچ عنوان جوان ها از بیماری های قلبی مصون نیستند.

شیوع تب روماتیسمی در کشورهای توسعه نیافته شیوع تب روماتیسمی نسبت به سالهای گذشته به نسبت زیاد کاهش یافته است اما در کشورهای جهان سوم وتوسعه نیافته تب روماتیسمی و عفونتهای استرپتوکوکی هنوز روند رو به رشد دارد.تب روماتیسمی شبیه به حالت های عفونی دستگاه تنفسی فوقانی است و اغلب کودکان پنج تا 15 ساله و در بزرگسالان بین سالهای 20 و بالای 30 سال رواج دارد.

بنابراین گزارش؛; محققان مهمترین عامل تب روماتیسمی را فقر خانواده ها، پایین بودن سطح فرهنگ وکثرت جمعیت می دانند.

ـ خطر شیوع تب روماتیسمی در .. [ February 06, 2007 ]

ـ خطر شیوع تب روماتیسمی در بچه ها

تب روماتیسمی و بیماری کاوازاکی دو بیماری قلبی است که به عنوان بیماری های اکتسابی، ریشه در دوران کودکی افراد دارند و با توجه به چگونگی برخورد والدین با آن می توان از گسترش عوارض آن جلوگیری کرد.

تب روماتیسمی به عنوان یک عارضه از گلودردهای چرکی و استرپتوکوکی می تواند موجب از بین رفتن دریچه های قلب و آسیب به مفاصل شود، 5 تا 15 سالگی شایع ترین سن بروز این بیماری است. به واسطه آگاهی مردم و توصیه های فراوان، همچنین دقت پزشکان در درمان عفونت های باکتریایی حلق و گلو، در طول شش سال گذشته حالتی به وجود آمده بود که دیگر موردی از تب روماتیسمی در کشور ایران گزارش نشده اما در چند ماه قبل مواردی از این بیماری در بیمارستان کودکان مفید تهران مشاهده شده است.پژوهش ها روی باکتری استرپتوکوک گروه A در مرکز تحقیقات بیماری های عفونی اطفال ادامه دارد و به نظر می رسد تغییر در ساختار باکتری و سوش میکروب همچنین زندگی های شهرنشینی درخانه های کوچک و پرجمعیت می تواند موجب شیوع و یا افزایش تعداد موارد تب روماتیسمی شود.در خصوص شیوع باز پدید بیماری تب روماتیسمی، همه والدین و پزشکان باید هوشیاری کامل داشته باشند، چرا که تجویز نکردن به موقع داروهای پادزیست (آنتی بیوتیک) در گلودردهای چرکی توسط پزشکان از یک طرف، استفاده نکردن به موقع و به طور کامل دوزهای تجویز شده از سوی بیماران و والدین اطفال بیمار، از طرف دیگر، موجب انتشار مجدد این بیماری و عوارض پرهزینه و غیرقابل جبران آن می شود.چون این بیماری عارضه گلو درد چرکی روی دریچه های قلب است، بنابراین در هر فرد با سرخی گلو، چرک و عفونت گلو، تورم غدد لنفاوی زیر فک، تب بالا، اشکال در بلع بدون سرفه یا ورم ملتحمه چشم، خشکی صدا یا آبریزش از بینی، باید احتمال ابتلا به میکروب استروپتوکوک نوع A داده شود. از طرفی هم تشخیص نابجا را باید مورد توجه قرار داد.پزشکان تا حدود 80 درصد در افتراق نوع باکتریایی گلو درد با نوع ویروسی آن دچار مشکل و یا اشتباه می شوند.از این رو اگر برای بیماری آنتی بیوتیک تجویز شد، باید در طول 9 روز اول بیماری به طور دقیق و سر ساعت مصرف شود، چرا که پس از چهار روز اول بیماری ممکن است علایم با مصرف دارو از بین برود اما میکروب ها اثر مخرب خود را بر روی دریچه های قلب آغاز کنند.کودکان و بیماران نباید از نوع تزریقی آنتی بیوتیک ها وحشت کنند، چرا که اثر مناسب نوع تزریقی آنتی بیوتیک نسبت به نوع خوراکی آن و ماندگاری مورد نظر آن در جریان خون، برای مدت مورد نظر، مهم ترین ویژگی استفاده از این نوع فرآورده های تزریقی است.

در صورت بروز تب روماتیسمی در قلب و مفاصل بیمار که غالبا در سنین بلوغ و نوجوانی است، بیماران باید تا سال های متمادی آنتی بیوتیک تزریق کنند و این تزریق، هفتگی و یا ماهانه ادامه خواهد یافت. اگر دریچه قلب در این عارضه درگیر و تخریب شود، بیمار که فرد جوانی است و زیر 25 سال سن خواهد داشت، مجبور به عمل جراحی پرهزینه تعویض یک یا چند دریچه قلب خود می شود.

شایع ترین عارضه تب روماتیسمی روی دریچه میترال است و این دریچه قلب از اهمیت ویژه ای در قلب برخوردار است. پژوهش ها نشان می دهد بیش از هفت درصد از کودکان زیر پنج سال کشور ایران به میکروب هموفیلوس آنفلوانزای نوع B آلوده می شوند که این مسأ;له هشدار می دهد تا مسوولان نسبت به آغاز طرح های ویژه ملی و کشوری واکسیناسیون کودکان زیر پنج سال علیه بیماری مرتبط با این میکروب هر چه زودتر اقدام کنند

● درمان تب روماتیسمی با ویتامین گروه B

تحقیقات کلینیکی بیمارستان دانشگاه اومیا در سوید نشان داد که بیماران مبتلا به بیماری التهاب شریان های ریز تب روماتیسمی با ویتامین های خانوادهB درمان می شوند .در این بررسی که بر روی 62 بیمار با میزان هوموستیین بیشتر و یا برابر 12 میلی مول در لیتر که بدون ترتیب , داروی بی اثر , ترکیبی از اسید در مدت یکسال مصرف می کردند B 21 و ویتامین B 6 فولیک ویتامین استفاده می کردند B مشاهده شد که بیمارانی که از ویتامین های خانواده مقدار هوموستیین به میزان زیادی کاهش یافت . هومولوگ سیستین از دو مولکول هوموستثین بوجود آمده و منبع گوگرد در بدن به حساب می آید.