مراقب وبا باشیم-مجله مادر و کودک گوپی

چندی پیش رییس اداره مبارزه با بیماری های منتقله از آب و غذای وزارت بهداشت گفت: خشکسالی امسال، به علت دسترسی کمتر مردم روستاها و اتباع کشورهای همسایه به آب سالم، خطر بروز بیماری وبا را افزایش داده است. محسن زهرایی افزود: خشکسالی به عنوان یک مسیله جهانی، خطر بروز بیشتر و افزایش موارد ابتلا به بیماری های اسهالی از جمله وبا را افزایش داده است؛; این مسیله به ویژه در مناطق روستایی که دسترسی کمتری به آب آشامیدنی سالم دارند، مردم را به سمت استفاده بیشتر از آب های ناسالم مانند آب چاه، رودخانه و امثال آن هدایت می کند، به همین علت باید انتظار بروز موارد بیشتر این بیماری ها را داشته باشیم. آنچه در پی می خوانید تذکراتی در باره این بیماری خطرناک است؛;

● وبا چیست؟

وبا یک بیماری حاد اسهالی است که توسط میکروبی به نام ویبریولکرا ایجاد می شود. این میکروب از طریق خوردن آب آلوده پس از عبور از معده در روده تکثیر پیدا کرده و موجب ترشح سم (توکسین) و افزایش دفع آب واملاح از دیواره روده می شود که با علامت اسهال همراه است. بنابراین میکروب از طریق مدفوع انسان در محیط پخش می شود و آب و غذا را آلوده می کند و فرد مبتلا به دلیل اسهال آبکی که دارد بدنش با کم آبی شدید روبرو شده و از دست دادن آب و الکترولیت در این بیماران می تواند کشنده باشد که این بیماری در کودکان و افراد مسن شدیدتر بوده و با مرگ و میر بیشتری همراه خواهد بود.

● خصوصیات بیماری وبا

1) میکروب وبا می تواند در مواد غذایی و آب (مخصوصا آب چشمه ، قنات ، رودخانه) به مدت طولانی زنده بماند.

2) بیماری وبا نسبت به سرما مقاوم است. بنا براین یخ تهیه شده با آب آلوده می تواند سبب انتقال بیماری شود.

3) دوره نهفتگی بیماری وبا معمولا یک تا سه روز است ولی می تواند از چندین ساعت تا پنج روز طول بکشد. علایم بیماری معمولا دو تا سه روز طول می کشد، اگر چه در بعضی از بیماران تا پنج روز نیز ممکن است ادامه یابد.

● راه انتقال بیماری وبا

راه انتقال وبا و آلودگی به آن از راه مدفوعی - دهانی است و انسان تنها منبع ذخیره برای عامل این بیماری یعنی میکروب ویبریولکرا می باشد. در واقع مصرف آب یا هر ماده خوراکی آلوده به مدفوع یا استفراغ بیماران باعث انتقال بیماری می شود و به طور کلی راه انتقال بیماری وبا به صورت مستقیم و غیر مستقیم است؛;

1) راه انتقال مستقیم

بیماری می تواند از طریق دست های آلوده به مدفوع، تماس با مدفوع و استفراغ بیماران و یا وسایل آلوده به مدفوع بیمار منتقل شود. سرایت بیماری از طریق فرد به فرد، نادر است. این حالت نیز وقتی ایجاد می شود که فرد بیمار یا ناقل پس از اجابت مزاج، دستهایش آلوده شده و با همان دست های آلوده با فرد دیگری دست بدهد و این شخص بدون شستشوی دست اقدام به خوردن غذا کند.

2) راه انتقال غیر مستقیم

▪ مصرف اب و یا مایعات آلوده به مدفوع

▪ مصرف غذای آلوده به مدفوع

▪ یخ های آلوده که از آب غیر بهداشتی تهیه شده باشد

▪ حمام و یا شنا کردن یا شستشوی دست و صورت در آبهای آلوده

▪ شستشوی ظروف و وسایل آشپزخانه با آب آلوده

▪ مصرف سبزی آلوده مخصوصا کاهو که با آب آلوده شستشو و یا آبیاری شده باشند

▪ مصرف غذاهای دریایی ناپخته مثل ماهی و میگو

▪ حشراتی مانند سوسک ، مگس که تمایل زیاد به مدفوع انسان دارند می توانند سبب انتقال شوند. بنا براین غذا باید دور از دسترس این حشرات باشد.

● بیماری وبا چه علایمی دارد؟

▪ اسهال شدید، آبکی، پرحجم بدون دل پیچه و دل درد و بدون تب که دفعات اجابت مزاج در این بیماران زیاد می باشد. همچنین اسهال این افراد بوی ماهی و ظاهر شفاف داشته و به آن اسهال آب برنجی گفته می شود

▪ احساس پری و غرغر شکم

▪ استفراغ بدون حالت تهوع قبلی

▪ تشنگی فراوان

▪ گرفتگی و درد پاها و عضلات پشت ساق پا

▪ اگر بیماران به موقع درمان نشوند به علت از دست دادن مایعات بدن از طریق اسهال واستفراغ دچار کم آبی و حتی مرگ می شوند

● درمان بیماری وبا

در صورت بروز علایم و نشانه های بیماری از جمله اسهال حاد آبکی بدون انجام خود درمانی به سرعت بیمار را به مراکز بهداشتی درمانی انتقال دهید و قبل از مراجعه چنانچه بیمار قادر به نوشیدن است مایعات کافی ازجمله ORS به بیمار بدهید. برای تهیه محلول خوراکی ORS یک بسته آن را در یک لیتر آب جوشیده سرد شده حل کنید و به تدریج به بیمار بدهید. اگر بیمار استفراغ می کند بهتر است ده دقیقه صبر کنید و سپس جرعه جرعه محلول را به آن بخورانید و دقت داشته باشید که محلول ORS در کنار خوراندن مایعات اضافی مثل آب، دوغ و آب میوه و غذای اضافی مثل یک یا دو نوبت بیشتر از معمول در روز موثرتر واقع می شود.

● راههای پیشگیری از وبا

1) جوشاندن یک دقیقه ای آبی که از سلامتش اطمینان ندارید

2) شستشوی دست با آب و صابون قبل از غذا و بعد از اجابت مزاج

3) خودداری از خرید هرگونه مواد غذایی و خوراکی از دستفروشان

4) سبزیجات و میوه جات رابه روش زیر ضد عفونی کرده وسپس مصرف نمایید؛;

1) مرحله اول: (پاکسازی)

پاک کردن سبزی و شستشوی اولیه با آب سالم

2) مرحله دوم: (انگل زدایی)

اضافه کردن سه الی پنج قطره مایع ظرفشویی به ازای هر لیتر آب مصرفی و نگهداری سبزیجات به مدت پنج دقیقه در آن

3) مرحله سوم: (ضد عفونی)

برای ضد عفونی و از بین بردن میکروبها مقدار یک گرم (نصف قاشق چایخوری) پودر پرکلرین %70 را در ظرف پنج لیتری آب ریخته، کاملا حل کنید. سپس سبزی و میوه انگل زدایی شده را به مدت ده الی پانزده دقیقه در محلول ضد عفونی کننده فوق الذکر قرار دهید تا میکروبهای آن کشته شوند

مرحله چهارم: (شستشوی مجدد)

سبزی ضدعفونی شده را مجددا با آب سالم بشویید تا باقی مانده کلر از آن جدا شود و سپس مصرف نمایید.