بروسلوز در انسان

تب مالت یا تب مواج با چندین نام مترادف دیگر از تشابه با دیگر بیماری های تب دار یا شیوع حوزه ی جغرافیایی آن برخوردار است. عنوان بروسلوز در سال 1918 به وسیله ی میکروبیولوژیست آمریکایی آلیس اوانس به افتخار کشف دیوید بروس به سال 1886تا 1887 ( که ابتدا جنس میکروکوکوس نامیده شده بود) پیشنهاد گردید. همچنین آلیس اوانس رابطه ی میان باسیلوس آبورتوس (کشف شده از گاو به وسیله ی برنارد بانگ در 1897) و میکروکوکوس ملی تنسیس را خاطر نشان ساخت. در سال 1920 میروشاو طبقه بندی مجدد این ارگانیسم ها را در جنس بروسلا به عوض باکتریاسه پیشنهاد نمودند.

بروسلوز نوعی بیماری با تظاهرات متنوع است و اعضاء، سیستم ها و بافت های مختلف بدن را متأ;ثر می سازد. بیماری فاقد سیمای بالینی، هماتولوژی، بیوشیمیایی یا تصویری متمایز از دیگر بیماری های تب دار می باشد.

بروسلوز بیماری زیونوتیک کلاسیک قابل انتقال از مخازن حیوانی آلوده به انسان است. بروسلوز انسان ممکن است به وسیله ی یکی از چهارگونه ی بروسلا ملی تنسیس از بز، گوسفند و شتر، بروسلا آبورتوس از گاو، بروسلا سوییس ازخوک، و بروسلا کنیس از سگ، اتفاق افتد. طی سال های اخیر بروسلوز ناشی از بروسلاماریس (عامل بیماری در پستانداران دریایی با حداقل دو گونه بروسلا پنی پده آ و بروسلاستاسه آ) نیز در انسان به ثبت رسیده است.

بروسلا ملی تنسیس متداول ترین عامل بیماری در انسان است، در حالی که بروسلا کنیس در انسان بسیار نادر است. در ایران دو عامل بروسلا آبورتوس و بروسلا ملی تنسیس شایع است و بیماری ناشی از بروسلا آبورتوس در انسان به ثبت نرسیده است.

● اپیدمیولوژی

بروسلوز بیماری زیونوتیک متداول در بسیاری از نقاط جهان است. به ویژه بیماری در کشورهای حوزه ی مدیترانه، خاورمیانه، شبه جزیره ی عربستان، آمریکای مرکزی و جنوبی، آسیا و آفریقا شایع است. تنها 17 کشور در جهان به طور رسمی عاری از بروسلوز اعلام شده، اما حتی این کشورها نیز با مواردی از بیماری در بین مسافران کشورهای آندمیک روبرو می باشند. در کشورهای آندمیک بیماری هر دو جنس و تمامی گروه های سنی را مبتلا می سازد.

● باکتری ها

باکتری های بروسلا، باسیل های کوچک، بدون کپسول، غیر متحرک، فاقد هاگ، گرم منفی، هوازی بوده و پاتوژن های داخل سلولی می باشند. بروسلاها در انواع مختلف شیر، خامه و پنیر تازه برای دوره های زمانی متغیر زنده باقی می مانند. پنیر سفید نرم غیر پاستوریزه تهیه شده ازشیر بز منبع متداول بروسلا ملی تنسیس است که به مدت 8 تا 11 هفته باکتری را در خود حفظ می نماید.

در شیر ترش شده و پنیر طی مراحل تخمیر اسید لاکتیک در خلال دوره ی رسیدن آن باکتری ها از بین می روند. دوره ی مطلوب نگهداری پنیر تازه قبل از مصرف در ارتباط با روش های تولید و pH حدود 60 تا 90 روز پیشنهاد گردیده است.

بروسلاها برای مدت چند ساعت در شیر غیر پاستوریزه دمای 37 درجه سانتی گراد و تا 48 ساعت در شیر با 8 درجه سانتی گراد حفظ می شوند.

انجماد شیر یا خامه در خلال تولید بستنی باکتری ها را نابود نمی سازد. جوشانیدن شیر یا دیگر فرآورده های پروتیینی حیوانی باکتری ها را از بین می برد. پاستوریزاسیون شیر در 60 درجه سانتی گراد به مدت 10 دقیقه باکتری را کشته و پاستوریزاسیون شیر آلوده و فرآورده های لبنی بی ضرری آن ها را برای مصرف انسان تضمین می نماید. نگهداری گوشت در یخچال باکتری را از بین نبرده و تا 3 هفته پس از انجماد می توان بروسلا را جدا ساخت. بروسلاها از طریق مواد دفعی حیوانی از جمله ادرار، مدفوع، ترشحات مهبلی و محتویات رحمی و آبستنی دفع شده، و ممکن است در خاک خشک تا 40 روز و در خاک مرطوب برای مدت طولانی تر حفظ شوند.

● بیماری زایی گونه های بروسلا

بروسلا ملی تنسیس بیماری زاترین گونه است، شدیدترین نشانه ها، بیشترین آسیب بافتی و متداول ترین میزان موضع گیری در اعضا، سیستم ها یا بافت های بدن را موجب می گردد.

همچنین، این گونه شایع ترین عامل بروسلوز انسان در جهان است. بروسلا سوییس دومین بیماری زاترین گونه باقابلیت تولید بافتی، نکروز و تشکیل آبسه می باشد، بروسلا آبورتوس حداقل بیماری زایی را داشته، اما قادر به تولید آسیب بافتی با تشکیل آبسه ها (هر چند بسیارکمتر از بروسلا ملی تنسیس) می باشد. بروسلا کنیس نادر بوده، اما تظاهرات بالینی مشابه دیگر گونه ها را موجب می گردد.

● روش انتقال

باکتری های بروسلا از چندین راه وارد بدن انسان می شوند. این راه ها برطبق ماهیت آندمیک بیماری و وجود یا عدم وجود برنامه های کنترل و ریشه کنی متفاوت می باشند. در برخی کشورها، چون ایالات متحده ی آمریکا، اساساً; بیماری یک مخاطره ی وابسته به شغل است، در حالی که در کشورهای آندمیک چون عربستان سعودی و ایران، خطر عفونت به شغل های خاصی محدود نمی شود.

● راه خوراکی

شیره ی معده اثر باکتری کشی بر بروسلاها دارد. بیماران مصرف کننده ی آنتی اسیدها ممکن است به علت فقدان اثر باکتری کشی شیره ی معده به آسانی درتماس با عفونت به بروسلوز مبتلاشوند.

مصرف شیر تازه ی آلود ه ی غیر پاستوریزه و فرآورده های آن یکی از متداول ترین شیوه های انتقال بیماری در کشورهای آندمیک است.

دیگر فرآورده های مصرفی حیوانی به صورت خام یا به خوبی پخته نشده، چون جگر، گوشت و خون خام از غذاهای مصرفی متداول در برخی کشورها بوده و منبع اصلی عفونت را تشکیل می دهند. در عربستان سعودی مصرف خام لوب دمی جگر گوسفند و بز به هنگام کشتار منبع متداولی است. 141 مورد از 500 بیمار تحت بررسی مبتلا به بروسلوز فعال در نتیجه ی مصرف جگر خام به بیماری دچار شده بودند.