● شرح بیماری
بیماری فیبروکیستیک پستان عبارت است از یک بیماری شایع پستان در خانم ها که مشخصات آن معمولاً; عبارتند از: توده های غیرسرطانی و نیز درد. این بیماری می تواند از سنین بلوغ تا حوالی 50 سالگی رخ دهد (حدود 20% خانم هایی که در سنین قبل از یایسگی قرار دارند دچار این بیماری هستند). این بیماری غالباً; پس از یایسگی برطرف می شود (مگر این که هورمون درمانی با استروژن انجام گیرد). این بیماری از آنجایی که شایع است ، دیگر به عنوان بیماری در نظر گرفته نمی شود و معمولاً; نگرانی از بابت آن وجود ندارد.
● علایم شایع
▪ توده ها معمولاً; در هر دو پستان وجود دارند. ممکن است تنها یک توده وجود داشته باشد، اما معمولاً; چندین توده وجود دارد.
▪ وقتی که روی این توده ها با نوک انگشتان فشار آورده می شود، بافت آن مقاومت نشان می دهد و فشرده نمی شود. این توده ها ممکن است به هنگام لمس دردناک باشند.
▪ درد در کل پستان ، خصوصاً; درست قبل از شروع عادت ماهانه
▪ این توده ها غالباً; قبل از عادت ماهانه بزرگ می شوند و بعد از آن کوچک می شوند.
▪ اندازه توده ها متغیر است . اگر توده ها نسبتاً; بزرگ و در سطح پستان باشند، می توان آنها را به راحتی حرکت داد.
▪ توده های عمقی را شاید بتوان از سرطان پستان افتراق داد.
▪ ترشح از نوک پستان
● علل
ناشناخته هستند، اما بروز آن احتمالاً; به استروژن و دیگر هورمون های تولید شده توسط تخمدان ها مربوط است . میزان دریافت چربی نیز شاید نقش داشته باشد.
● عوامل افزایش دهنده خطر
در بعضی از تحقیقات نشان داده شده است که نوشیدن قهوه و سیگار کشیدن موجب افزایش بروز این بیماری و گستردگی زیادتر آن می شود. اما در بعضی دیگر از تحقیقات ، این عوامل خطر به اثبات نرسیدند.
● پیشگیری
▪ در هر حال تا زمانی که تکلیف این مسأ;له دقیقاً; روشن نشده است ، بهتر است سیگار نکشید و از نوشیدنی های کافیین دار پرهیز کنید.
▪ پس از تشخیص ، پستان ها باید هر ماهه توسط خود فرد از نظر به وجود آمدن توده های جدیدتر یا تغییر درتوده های قبلی بررسی شوند. در صورت بروز هرگونه تغییری به پزشک باید اطلاع داده شود.
● عواقب مورد انتظار
▪ توده های پستانی مرتباً; ظاهر و پس از مدتی برطرف می شوند. البته بعضی از توده ها از بین نمی روند و به طور دایمی باقی خواهند ماند. این توده ها سلامتی را به خطر نمی اندازند.
▪ گاهی می توان بعضی از کیست ها را با سوزن تخلیه کرد، که نهایتاً; باعث می شود توده از بین برود. اگر توده پس از تخلیه کردن ، به طور کامل از بین نرود، احتمال دارد سرطانی باشد و باید از آن نمونه گرفته شود و تحت بررسی میکروسکوپی قرار گیرد.
● عوارض احتمالی
ندرتاً; اتفاق می افتد که بعضی از توده ها ظاهراً; خوش خیم به نظر می رسند اما در واقع سرطانی هستند. بنابراین برای رد سرطان غالباً; لازم می شود بررسی های تشخیصی انجام گیرند.
● درمان
الف) اصول کلی
بررسی های تشخیصی عبارتند از ماموگرافی ، سونوگرافی (برای افتراق ضایعات کیستیک از ضایعات توپر مفید است )، و نیز اقدامات تشخیصی مثل نمونه برداری یا تخلیه کیست پستان ها باید درست قبل یا به هنگام شروع عادت ماهانه هر ماهه توسط خود فرد معاینه شوند. در صورت بروز هرگونه تغییری در توده هایی که قبلاً; تشخیص داده شده اند، به پزشک خود مراجعه کنید. سالانه حداقل یک بار برای معاینه پستان یا سایر بررسی ها به پزشک خود مراجعه نمایید. اگر سابقه سرطان در خانواده شما وجود دارد، امکان دارد نیاز به انجام معاینات به فواصل کمتر باشد. امکان دارد گذاشتن کمپرس سرد روی توده ها برای تخفیف درد کمک کننده باشد. هم در روز و هم در شب باید از یک سینه بند مناسب استفاده شود.گاهی توصیه می شود تومورهای خوش خیم یا ضایعات محتوی چربی نکروز شده در آورده شوند.
ب) داروها
▪ ممکن است برای درد، مصرف اسپیرونولاکتون و ویتامین ب 6 یا ید توصیه شود.
▪ ممکن است مصرف یک داروی ادرارآور (دیورتیک ) به مدت 10-7 روز قبل از عادت ماهانه برای بعضی از بیماران کمک کننده باشد.
▪ ممکن است برای بعضی از علایم شدید، دانازول یا بروموکریپتین تجویز شود.
▪ شواهدی وجود دارد مبنی بر این که ویتامین ـ ای ممکن است مفید باشد.
ج) فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد. اما باید از فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری هایی که ممکن است باعث وارد آمدن آسیب به پستان ها شوند خودداری گردد.
د) رژیم غذایی
از نوشیدنی هایی که حاوی کافیین هستند (قهوه ، چای ، و برخی نوشیدنی های دیگر) پرهیز کنید.
از خوردن غذاهای چرب و سرخ کردنی خودداری کنید. نمک رژیم غذایی نیز باید کم شود.
● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
▪ اگر هر کدام از موارد زیر رخ دهند:
الف) در پستان توده های تشخیصی داده نشده وجود داشته باشد.
ب) متوجه تغییراتی در توده شده اید، یا توده های جدید ظاهر شد
ج) ترشح از نوک پستان وجود داشته باشد.
د) دو سال است که معاینه پستان توسط پزشک انحام نشده است .
و) شما دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند
روزنامه جوان
پایگاه اطلاع رسانی پزشکی ایران سلامت