خرخر کودکان در خواب-مجله مادر کودک

در هنگام سرماخوردگی ، کودکان نیز درست مانند افراد بزرگسال به شکلی گذرا دچار خرخر کردن در خواب می شوند. این حالت پس از پایان بیماری خود به خود از بین می رود و اساسا خطری متوجه کودک نخواهد بود. اما خرخر کردن کودکان با صدای بلند، مطلب دیگری است که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. البته از آنجایی که صدای خردسالان فاقد فرکانس زیر است کمتر باعث آزار دیگران می شود. دلیل اصلی خرخر کودکان ، بزرگ شدن بیش از حد لوزه ها در حلق است که مانع حرکت زبان کوچک می شود.

حدود 5 سالگی لوزه ها رشد بیشتری کرده و خرخر آنان نیز افزایش میابد. اگر کودک شما علاوه بر دوران سرماخوردگی ، همیشه و به طور دایم خرخر می کند باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا لوزه ها ممکن است به حدی بزرگ شوند که حتی در زمان بیداری نیز تنفس از راه بینی را با اشکال مواجه نمایند. تنگی مجرای حلق و گلو در کودکان نیز می تواند همانند بزرگسالان سبب بروز حالت آپنه یا همان قطع تنفس در خواب شود. حدود یک درصد کودکان دبستانی از چنین مشکلی رنج می برند. این کودکان بسیار بی قرار و نا آرام می خوابند و صبح ها نیز با زحمت از خواب بیدار می شوند.

در حین خواب مرتبا از این سو به آن سو غلت می زنند، به زحمت نفس می کشند و عرق می کنند. کودکانی که به ندرت سابقه شب ادراری دارند نیز بعضا دچار این وضعیت می شوند. علت شب ادراری این کودکان می تواند این باشد که پس از چندین بار خوابیدن و بیدار شدن ، با خستگی بسیار زیاد به خواب می روند و کلیه ماهیچه های بدن آنان بر اثر تکاپوی فراوان بیش از حد طبیعی سست می شود و پس از مدتی دریچه مجاری ادرار نیز از کنترل خارج می گردد. اگر کودک شما علاوه بر دوران سرماخوردگی به طور دایم خرخر می کند باید به پزشک مراجعه کنید ، زیرا لوزه ها ممکن است به حدی بزرگ شوند که حتی در زمان بیداری نیز تنفس از راه بینی را با اشکال مواجه نمایند این کودکان غالبا صبح روز بعد بی حال و خسته و یا تحریک شده و بسیار پرخاشگر خواهند بود. از تبعات این حالات می توان به سردرد ، عدم تمرکز و اشکال در یادگیری و یا افزایش زمینه بیماری اشاره کرد. قطع تنفس موقت در کودکان گاهی می تواند به حدی تاثیر گذار باشد که رشد بدنی آنان را به تعویق بیندازد، زیرا اختلال در خواب و کمبود یک خواب عمیق ، سبب کاهش تولید هورمون رشد خواهد شد. البته به دلیل این که برخی از کودکان مبتلا به آپنه ، در خواب خرخر نمی کنند ، گاهی تشخیص آن بسیار دشوار خواهد بود.

بسیاری از والدین تنها به دلیل نگرانی از بروز علایم اختلال رفتاری و بدون هیچ توجه خاصی به خرخر کردن کودک ، به پزشک مراجعه می کنند. به همین دلیل نیز گاهی مدت بسیاری طول می کشد تا پزشک معالج به علت اصلی اختلال رفتار کودک پی ببرد. وقتی لوزه ها مشکل ساز می شوند در اغلب موارد ، تنها یک نگاه به لوزه ها کافیست تا منشای اشکال پیدا شود. در این صورت یک عمل جراحی ساده و غالبا بی خطر، کودک را از این همه رنج و عذاب نجات می دهد. در صورت لزوم حتی می توان در سالهای اول تولد کودک اقدام به جراحی لوزه ها نمود. پزشک جراح ، لوزه سوم را از حلق خارج می کند و پس از آن وضعیت هر دو لوزه بیش از 23 کودکان بهبود یافته و قطع تنفس و خرخر کردن آنان نیز پایان می یابد. در صورت انجام سریع و به موقع این جراحی ، وضع مزاجی و رفتاری کودک نیز به شکلی آشکار بهبود خواهد یافت. عمل خارج سازی لوزه ها، اکثرا به کمک یک بیهوشی کوتاه مدت انجام می شود و مسیر جراحی از طریق دهان و حلق به سوی بینی است.

باید یادآوری کرد که وحشت غالب والدین از این که کودک آنان در صورت فقدان لوزه ها مستعد بیماریهای خاص شود کاملا بی دلیل است ، زیرا اگر چه لوزه های سالم به طور طبیعی وظیفه تولید عناصر دفاعی مهمی را برعهده دارند و در سیستم ایمنی بدن نوعی توازن ایجاد می کنند ، خطر بزرگ تر زمانی خواهد بود که کودک به علت وجود لوزه های بزرگ کماکان به خرخر کردن ادامه دهد. پیامدهای احتمالی چنین وضعیتی ، وارد شدن صدمات شدید به قلب و سیستم گردش خون ، خستگی دایم و اختلال در رشد خواهد بود. ناگفته نماند که بسیاری از کودکان پس از عمل جراحی لوزه می توانند برای اولین بار بدون هیچ مشکلی از طریق بینی تنفس کرده و بر اشکالات گفتاری خود نیز غلبه کنند. معمولا پس از انجام عمل جراحی ، کودکان را برای یک یا دو روز در بیمارستان بستری می کنند اما گاهی ممکن است به آنها اجازه داده شود که پس از جراحی ، بلافاصله همراه با والدین خود به منزل برگشته و چند روزی استراحت نمایند. در روزهای اول پس از جراحی ، تنها غذاهای پوره شده ولرم یا سرد برای تغذیه کودک مناسب است و به هیچ عنوان نباید از غذاهای گرم یا داغ استفاده کرد. در حدود 10 سالگی لوزه ها کوچک تر می شوند و دیگر به عنوان عامل خرخر کردن مورد توجه قرار نمی گیرند.

از دلایل دیگر خرخر در این سنین می توان به پولیپ بینی (که سبب کندی و اشکال در تنفس می شود)، اضافه وزن ، آناتومی ناقص فضای بینی ، حنجره و آرواره پایین و بالا اشاره کرد. این عوامل تنفس کودک را با مقاومت روبه ور کرده و آن را به شکل صداهای ناآشنا و غریب تغییر خواهند داد. در موارد حاد ، اقدام به عمل جراحی و یا استفاده از یک ماسک تنفسی جهت تامین اکسیژن لازم هنگام خواب را می توان به عنوان راه حل های موثر مورد توجه قرار داد.