تسکین درد به قیمت زخم معده

امروزه بسیاری از افراد قرص;هایی همانند پروفن، آسپرین، استامینوفن و مفنامیک اسید را به عنوان لوازمی واجب، همیشه همراه خود دارند .

این روزها افراد زیادی را می;بینیم که با کوچک;ترین سرماخوردگی، سردرد و یا حتی خستگی و کوفتگی، بدون هیچ صبر و تحملی، خودسرانه به مصرف قرص;های ضددرد یا مسکن;ها روی می;آورند؛; حتی بسیاری از خانم;ها، قرص;هایی همانند پروفن، آسپرین، استامینوفن و مفنامیک اسید را به عنوان عناصری واجب، در کنار کیف پول، دستمال، کلید و سایر لوازم ضروری، در داخل کیف دستی خود همیشه به همراه دارند و خیلی از اوقات با سخاوت تمام، آنها را به دوستان و اطرافیان خود نیز تقدیم می;کنند. ولی این روش به همان اندازه سادگی بی;خطر هم هست؟

در بسیاری از موارد، پزشک معالج با در نظر گرفتن شرایط فرد، استفاده از برخی مسکن;ها را لازم و ضروری دانسته و آنها را تجویز می;کند همانند استفاده از آسپرین در برخی از بیماران قلبی _ عروقی، ولی بسیاری از مردم بدون نظر پزشک و بدون توجه به دوز مناسب، این داروها را مصرف می;کنند، در صورتی; که مسکن;ها نیز همانند بسیاری از داروهای دیگر دارای عوارض جانبی هستند که باید به آنها توجه داشت.

داروهای ضدالتهابی غیر استروییدی، داروهایی هستند که به;طور وسیعی در جوامع، به عنوان مسکن استفاده می;شوند. این داروها بر اساس فرمول به چند دسته تقسیم می;شوند و در موارد روماتولوژی و غیر روماتولوژی همانند دردهای حاد و مزمن، دردهای شکمی مربوط به کیسه صفرا و میزنای، دردهای قاعدگی، دندان درد، تب، التهاب و درد مفاصل و ... استفاده می;شوند.

اصولا التهاب، پاسخ موضعی بدن به عفونت یا جراحت است و می;تواند به سبب بسیاری از عوامل شامل سرما، گرما، تروما (ضربه)، هجوم میکروبی و غیره به ;وجود آمده باشد. عملکرد التهاب، از بین بردن یا غیر فعال کردن این عوامل مهاجم خارجی و قرار دادن بافت در مرحله ترمیم است. تقریبا مصرف طولانی مدت تمام داروهای ضدالتهابی (مسکن)، باعث کاهش جریان خون مخاط گوارش و در نتیجه باعث کاهش تولید پروستاگلندین;ها (ماده بیوشیمیایی مترشحه در عفونت، التهاب و تب) می;شود، بنابراین ادامه دادن و مصرف بیش از اندازه این داروها، ممکن است شرایط به; وجود آمدن زخم را با پیشگیری از عملکرد محافظتی پروستاگلندین;ها در مخاط معده ایجاد کند.

این عمل احتمال ایجاد زخم را نه تنها در معده، بلکه در قسمت پایین مری و دیودنوم (دوازدهه یا قسمت ابتدایی روده باریک) به ;وجود می;آورد. بیشتر مسکن;های غیرالتهابی سه نوع عملکرد دارند: 1_ عمل ضدالتهابی برای درمان مواردی چون آرتروزهای استخوانی، مشکلات عضلانی و ... 2_ کاهش حس درد در موارد کشیدگی;های ملایم تا متوسط 3 _ عمل تب;بری، که با واسطه رهاسازی عوامل تب بر داخلی همراه است؛; این عوامل، بر گیرنده;های حرارتی در هیپوتالاموس اثر کرده و میزان حرارت;زایی آن;ها را تغییر می;دهد.

طبیعت بیشتر داروهای ضدالتهابی غیر استروییدی، اسیدی است، بنابراین به مرور زمان بر اثر خاصیت اسیدیته آنها در مخاط لوله گوارش، خراش و التهاب ایجاد می;شود و همین;طور به دلیل ممانعت این داروها از تولید پروستاگلندین;های محافظ در مخاط، مصرف طولانی مدت آنها باعث فرسایش و ایجاد زخم می;شود. از دیگر اثرات سوء مصرف این داروها در دستگاه گوارش، خونریزی;های نامعلوم (پنهان) در لوله گوارش و در نتیجه کم;خونی، دردهای شکمی، سوء هضم، زخم دوازدهه و التهاب و زخم مری است.

زخم ایجاد شده در لوله گوارش، در قسمت;هایی گسترش می;یابد که بیشتر در تماس با شیره اسیدی است. بیشتر زخم;های معده در قسمت خمیدگی کوچک معده است؛; اگر زخم در محل اسفنگتر پیلور (دریجه ابتدای روده باریک) باشد، زخم دوازدهه یا دیودنوم نام می;گیرد. شیوع زخم دیودنوم از زخم معده بیشتر است.

در زمان ایجاد زخم، حصار و سد مخاطی پاره می;شود، بنابراین بافت;های زیری در معرض اسید و آنزیم قرار می;گیرد و ممکن است زخم، گسترش یابد. البته عوامل دیگری نیز در ایجاد زخم نقش دارند همانند استعداد ژنتیکی فرد، مصرف سایر داروها، نوشیدن الکل، ترشح زیاد اسید، وجود هلیکو باکتر پیلوری، استعمال دخانیات، طبقه اجتماعی، کم;خوابی، حذف صبحانه، استرس، سن بالای فرد و ...

به ;طور یقین، زخم یا التهاب ایجاد شده، هرچند خفیف، از کیفیت زندگی خوب و سالم می;کاهد، دوره درمانی طولانی دارد و باعث مصرف داروهای زیادی در فرد می;شود، بنابراین خیلی خوب است که افراد، نگرش خود را نسبت به مصرف مسکن;ها بهبود بخشند. البته واضح است که خیلی از اوقات، مصرف داروهای ضدالتهابی در فرد ضروری است، ولی این موارد تنها توسط پزشک معالج، تشخیص داده می;شود.