درد قرینه دار در مفاصل

مفاصل و استخوان ها از ساختارهای مهم بدن انسان هستند و تمامی فعالیت های فیزیکی فرد بستگی به کارکرد صحیح مفاصل و استخوان های او دارد. بنابراین برای تولید استخوان های سالم و قوی، از اولین روزهای بارداری، تولد و کودکی و در کل زندگی وجود یک منبع متعادل از کلسیم، آهن، پروتیین و کربوهیدرات ها ضروری است. کمبود این منابع در بدن منجر به اختلالات جدی استخوان و مشکلات مزمن مفاصل می شود از جمله آرتریت. اساساً; آرتریت یک اختلال شدید استخوان است که می تواند سبب ورم و درد مفاصل شود که در پی آن فرد کم کم توانایی انجام کارهای مورد علاقه اش را از دست می دهد. علایم متفاوت آرتریت شامل ورم مفاصل، سفتی و درد است. البته درد بستگی به نوع آرتریت، در برخی دایمی و در برخی دیگر گاه به گاه است. از آنجایی که بدن ما شامل مفاصل متفاوتی است، آرتریت در هر یک از این مفاصل می تواند واقع شود از جمله مفصل شانه، مفصل آرنج، مفصل ران، مفصل زانو و مفصل مچ دست یا مفصل قوزک پا و... و همین طور علایم آرتریت از مفصلی به مفصل دیگر متفاوت است. افراد متفاوت، احساسات متفاوتی را از درد مزمن آرتریت تجربه می کنند. همان طور که اثرات فیزیکی درد آرتریت متفاوت است، تاثیرات احساسی آن هم در افراد فرق می کند، مثلاً; بعضی بیماران افسرده می شوند، بعضی بیش از حد حساس می شوند یا برخی بسیار مضطرب می شوند. البته برخی هم فقط از درد جسمانی بیماری رنج می برند. آرتریت یک اصطلاح کلی به معنای التهاب مفصل است که این التهاب با سرخی، گرمی، ورم و درد مفصل آشکار می شود.

● آرتریت روماتویید

آرتریت روماتویید یک نوع آرتریت مزمن است که در مفاصل دو طرف بدن (مثل هر دو مچ دست یا هر دو زانو) ظاهر می شود. این حالت قرینه دار درد کمک شایانی به تشخیص آن از انواع دیگر آرتریت می کند. افزون بر این، آرتریت روماتویید علاوه بر مفاصل، گاه پوست، چشم ها، شش ها، قلب، خون و اعصاب را هم تحت تاثیر قرار می دهد. نشانه های بیماری درد، تورم و التهاب مفصل است و سفتی و خشکی مفصل به ویژه صبح ها یا بعد از یک مدت طولانی نشستن و خستگی مفرط. در بیشتر موارد علایم مفصلی طی سال ها و به تدریج شدت می گیرد، اما برخی موارد هم هست که سیر بیماری به سرعت انجام می پذیرد و همچنین در بعضی هم ممکن است دوره بیماری محدود باشد و پس از آن دوره به دوره کاهش علایم و بهبودی برسند. حدود یک درصد جمعیت امریکا به این بیماری مبتلا هستند. در حالی که میزان این بیماری در زنان دو الی سه برابر بیشتر از مردان است اما مردها در صورت ابتلا، دچار علایم شدیدتری می شوند. این بیماری اغلب در میانسالی ظاهر می شود، هر چند در کودکان و پیران نیز دیده می شود. علت این بیماری ناشناخته است ولی فرآیندهای خودایمنی و عفونت های ویروسی را موثر می دانند و تصور بر این است که مجموعه یی از عوامل ژنتیکی، محیطی و هورمونی در این بیماری موثر است. بیشتر مبتلایان به آرتریت روماتویید (البته نه همه آنها) در خون شان آنتی بادی فاکتور روماتویید دیده می شود. اما چون گاهی در خون کسانی که مبتلا نیستند، هم ممکن است این آنتی بادی وجود داشته باشد، بنابراین برای تشخیص این بیماری باید مجموعه یی از عوامل را در نظر گرفت. درمان های بسیاری برای این بیماری وجود دارد از جمله داروها، استراحت و ورزش و جراحی برای اصلاح آسیب های مفاصل که با در نظر گرفتن شرایط بیمار از نظر سن، سلامتی عمومی، سابقه خانوادگی، مصرف دارو و مدت آن برای بیمار توسط پزشک تعیین می شود. تعادل میان استراحت و ورزش (تحرک) در درمان این بیماری حایز اهمیت است. زمانی که التهاب مفاصل شدیدتر و بدتر است، باید به مفاصل ملتهب استراحت بدهید و می توانید به طور موقت مفاصل را با آتل ببندید یا هنگام حرکت از عصا استفاده کنید و هنگامی که التهاب مفاصل کاهش می یابد، برای حفظ انعطاف پذیری مفاصل و تقویت ماهیچه های اطراف مفاصل ورزش کنید. چنانچه صدمه وارد شده به مفصل در اثر بیماری آرتریت شدید باشد و درد با داروها تسکین نیابد، جراحی می تواند کارساز باشد.

● آرتریت روماتویید جوانان (JRA)

یک نوع آرتریت است که موجب التهاب مفاصل برای مدت بیش از شش هفته در یک نوجوان یا کودک می شود. نزدیک به 50 هزار کودک در ایالات متحده به این بیماری مبتلا هستند. التهاب موجب سرخی، گرمی، درد و سوزش و ورم مفصل ها می شود. JRA یک اختلال خودایمنی است، یعنی بدن برخی از سلول ها و بافت های خودش را به اشتباه بیگانه تشخیص می دهد. در نتیجه سیستم ایمنی بدن که به طور طبیعی با هر ماده یا جسم بیگانه و مضر مانند ویروس ها یا باکتری ها می جنگد،شروع به حمله به سلول ها و بافت های سالم می کند که در نتیجه آن ناحیه ملتهب می شود یعنی دچار تورم، درد، سرخی و گرمی می شود. محققان هنوز دلیل این اشتباه سیستم ایمنی بدن را نمی دانند، اما بی شک یک فرآیند دومرحله یی در آن دخالت دارد. ابتدا عوامل ژنتیکی و دوم عوامل محیطی مثل ویروس. آرتریت روماتویید جوانان ممکن است سبب تب و کم خونی هم شود و همچنین می تواند قلب، شش ها، چشم ها و سیستم عصبی را هم درگیر کند. درمان JRA هم مانند درمان آرتریت بزرگسالان است با این تفاوت که در این مورد تاکید بیشتر روی ورزش و تحرک است. آرتریت روماتویید جوانان انواع متفاوتی دارد.

1) Pouciarticular به این معنی که چهار مفصل یا کمتر درگیر می شوند و این نوع شایع ترین آرتریت روماتویید جوانان است یعنی حدود نصف کودکان مبتلا به JRA از این نوع هستند و عموماً; مفصل های بزرگ بدن مثل زانوها را درگیر می کند. دختر بچه های زیر هشت سال بیشترین احتمال را برای ابتلا به این بیماری دارند. برخی از کودکان مبتلا به این بیماری پروتیین خاصی به نام ANA در خون شان دارند. 20 تا 30 درصد کودکان مبتلا به آرتریت روماتویید جوانان Pauciarticular و بیشتر کودکانی که ANA در خون شان دارند، دچار بیماری های چشمی نیز می شوند که باید به طور مرتب توسط چشم پزشک معاینه شوند تا در صورت بیماری های چشمی نظیر التهاب عنبیه یا التهاب داخلی چشم، شامل مجموعه عنبیه، جسم مژگانی و مشیمیه، درمان به موقع انجام پذیرد. بیشتر کودکان مبتلا به این نوع آرتریت تا بزرگسالی این بیماری را پشت سر می گذارند، هر چند بیماری های چشمی آنها می تواند ادامه یابد یا احتمال عود کردن مشکلات مفصل ها نیز وجود دارد.

2 ) Polyarticular به این معنی که پنج مفصل یا بیشتر درگیر می شوند. 30 درصد کودکان مبتلا به JRA از این نوع هستند. در این نوع بیشتر مفصل های کوچک مانند مفاصلی که در دست و پا هستند، درگیر می شوند و اغلب هم قرینه دار است یعنی در دو طرف بدن مفاصل عین هم درگیر می شوند. بعضی از کودکان مبتلا به این نوع JRA آنتی بادی خاصی به نام فاکتور روماتویید در خون شان است. کودکان مبتلا به این نوع دارای علایم شدیدتر بیماری هستند به گونه یی که اغلب پزشکان این نوع را مانند آرتریت روماتویید بزرگسالان می دانند.

3) Systemic این معنی که بر کل بدن تاثیر می گذارد. در این نوع JRA همراه با تورم مفاصل تب، ناراحتی های پوستی هم ایجاد می شود و احتمال دارد بر ارگان های داخلی بدن نیز مانند قلب، کبد، طحال و گره های لنفاوی تاثیر بگذارد. حدود 20 درصد کودکان مبتلا به JRA از این نوع هستند. تقریباً; همه کودکان مبتلا به آرتریت روماتویید جوانان Systemic در خون شان فاکتور روماتویید و ANA دیده نمی شود. درصد بسیار کمی از این کودکان بیماری شان شدت می گیرد و تا بزرگسالی ادامه می یابد. تفاوت اصلی میان آرتریت روماتویید بزرگسالان و جوانان این است که بسیاری از مبتلایان به آرتریت روماتویید جوانان تا رسیدن به بزرگسالی بیماری را پشت سر می گذارند در حالی که در بزرگسالان معمولاً; در همه عمر فرد بیمار از علایم آن رنج می برد. تحقیقات نشان داده است در بیش از نیمی از کودکان مبتلا به JRA تا دوران بزرگسالی علایم و نشانه های بیماری ناپدید می شود. تفاوت دیگر بین آنها این است که حدود 70 تا 80 درصد بزرگسالان تست فاکتور روماتویید در خون شان مثبت است در حالی که در کمتر از نصف همه کودکان مبتلا به JRA این تست مثبت است و حضور این فاکتور در خون آنها نشان می دهد احتمال ادامه این بیماری به بزرگسالی زیاد است.