منونوکلیوز عفونی

M.I یک بیماری حاد ویروسی با تب، گلودرد، تورم غدد شناخته می شود و معمولاً; توسط Epstein Barr ویروس (E.B.V) ایجاد می شود اما توسط ویروس Cytomegalo هم ممکن است بروز کند(GMV). این دو ویروس اعضای خانواده هرپس هستند.EBV بیشتر از طریق بزاق انتقال داده می شود و از آنجا که این بیماری از راه بوسیدن گسترده می شود به بیماری بوسه ملقب شده است. ما پزشکان باید مردم را آگاه کنیم که این بوسیدن ها فقط در سرایت بیماری ها نقش دارند و باید به کلی ممنوع شوند. این عفونت که گاهی MONO هم نامیده می شود از طریق قطرات کوچک عفونی پراکنده در هوا انتقال پیدا می کندکه با سرفه و عطسه میسر می شود. در موارد نادر از راه ترانسفوزیون خون سرایت می کند.

این عفونت در هر سنی ظاهرمی شود، اما بیشتر اوقات جوان ها را بین سن های 15 تا 25 آلوده می کند. 20 در هزار جوان در سنین 20 تا 30 سالگی ممکن است عفونی شوند. اگر چه این بیماری معمولاً; جدی نیست اما ویروس برای تمام عمر در بدن باقی می ماند. بیشتر مردم در برابرش آنتی بادی می سازند و ایمن می شوند.

● نشانه ها:

غالباً; علامتی در بچه های کمتراز 2 سال دیده نمی شود. بچه های بین 4، 15 سال ممکن است مختصر نشانه ی ریوی داشته باشند. در نوجوان های بزرگتر و جوان ها نشانه های شدیدتر و طولانی تر پیش می آید که بعد از 4 تا 6 هفته بعد از تماس خواهد بود که عبارتند از: تب، سردرد، عرق شبانه، دردهای عضلانی و خستگی شدیدی که لازم می شود 16 تا 24 ساعت بستری می شود. بعد از چند روز نشانه های دیگری ممکن است اضافه شوند: گلودرد، لوزتین متورم، بی اشتهایی و کم شدن وزن، درد مفاصل، شکم درد، لرز، تورم غدد در گردن و زیر بغل، جوش های قرمز رنگ که معمولاً; در سینه ظاهر می شوند. علایم با شیوع کمتر عبارتند از: مشکل نفس کشیدن، تهوع، استفراغ، زرد شدن پوست و زردی قسمت سفید چشم، بی نظمی ضربان قلب و حساسیت به نور و در طی ده روز از شدت بیشترنشانه ها کاسته می شود ولی ممکن است تا 4 هفته دوام داشته باشند. خستگی مخصوصاً; ممکن است طولانی شود و مبتلایان به عفونت مونوکلیوزیس مدت 2 تا 3 هفته وقت لازم داشته باشند تا به زندگی منظم خود برگردند و تا 3 ماه طول بکشد تا انرژی نرمال خود را دوباره پیدا کنند و خوب بشوند.

شخصی که بیماری M.I دارد باید از فعالیت شدید خسته کننده اجتناب کند و مخصوصاً; از ورزش های درگیری دار از جمله کشتی و کاراته برای حداقل 4 هفته دور باشد تا از خطر پارگی طحال جلوگیری شود و ضمناً; در طول این مدت خوردن نوشابه های الکلی و بلند کردن بار سنگین ممنوع است.

افرادی که سیستم ایمنی آنها لطمه دیده است، براثر ابتلا به ایدز یا خوردن بعضی داروها بعد از انجام دادن تعویض عضو (ترانسپلانت) ممکن است نشانه های شدیدتری داشته باشند وبیماری شدیدی از M.I را تجربه کنند.

● تشخیص و درمان:

سوابق بالینی و معاینات فیزیکی، به علاوه احتمال در معرض mono قرارداشتن، ممکن است ما را به شک اولیه این بیماری راهنمایی کند. تب، قرمزی گلو با لوزه های متورم و پوشیده از چرک، تورم غدد گردن، راش روی سینه و یک طحال بزرگ شده از علایم این بیماری هستند. برای تأ;یید تشخیص، آزمایش خون برای پیدا کردن گلبول های سفید غیر طبیعی واندازه گیری میزان گلبول های سفید و پلاکت ها و آنتی بادی علیه CMV, EBV معمولاً; انجام می شود تا تشخیص M.I مسلم شود.

یک داروی آنتی ویرال اختصاصی برای درمان بیماری M.I نمی شناسیم ولی اگر لوزتین شدیداً; متورم هستند، درمان با کورتیکواسترویید از قبیل پردنیزولون را می توان تجویز کرد و اگر عفونت استرپتوکوکال به همراه گلودرد وجود دارد آنتی بیوتیک می دهیم. استراحت در بسترگران ترین دارویی است که در ایران می توانیم به مریض ها پیشنهاد کنیم اما خوردن مایعات به مقدار زیاد توصیه می شود از قبیل آب و آب میوه تا تب پایین بیاید و از دهیدریشن جلوگیری شود. اگر مریض دردش زیاد است ایبوپروفن یا استامینوفن ضد تب و درد خوبی هستند. بچه های زیر 18 سال نباید آسپیرین بخورند زیرا ممکن است خطر سندرم Reye پیش بیاید (آنسفالوپاتی همراه تب، استفراغ و...) گلودرد خفیف را می توان با غرغره کردن آب نمک، نوشیدن مایعات سرد، خوردن دسرهای یخ زده بهتر کرد.

● خطرها و عوارض:

بیشتر مریض ها در عرض 3 هفته بهبودی کامل می یابند اما کومپلیکاسیون های متعددی از M.I وجود دارند از جمله نوعی هپاتیت. یک خطر مسلم و قابل توجه برای طحال وجود دارد، ارگانی که در مجاورت معده قرار دارد که گلبول های سفید برای جنگیدن با عفونت تولید می کند. طحال ممکن است نرم و بزرگ شود و در موارد نادری پاره شود و تولید درد ناگهانی و شدید در قسمت فوقانی چپ شکم به وجود آورد و احتمالاً; خونروی داخلی بدهد که بالقوه کشنده است و باید طحال برداری شود.

علامت خطر دیگر که ممکن است هشداری بر یک عارضه باشد تنفس مشکل و صدادار است، مخصوصاً; در نوجوانان، خطر دیگر تورم در گلو و لوزه هاست که شاید باعث بسته شدن راه هوایی شود. تجویز کورتیکواسترویید ممکن است شرایط را بهتر کند اما بستری شدن در بیمارستان و جراحی گاهی ضرورت پیدامی کند.

در سینوس ها وگوش و نشانه هایی که برای بیشتر از 4 هفته دوام دارند نیزاندیکاسیون های جدی تر و شرایطی که توجهات بیشتر پزشکی را لازم دارند، هستند.

عوارضی که در CNS پیش می آیند اگرچه غیر متعارف هستند ولی جدی باید گرفته شوند و این ها شامل آنسفالیت ها، تشنج ها، سندرم Guillain, Baerre (پلی نوریت با علت ناشناخته با ویژگی ضعف عضلانی و پارالیزی)، ضایعات عصبی و مننژیت های آسپتیک، هستند.