نشانگان انگلمن

دکتر هاری انگلمن به سال 1965 این بیماری را در سه کودک توصیف کرد که جملگی آنها دارای راه رفتن سخت و سفت و پرش، فقدان گفتار، خنده ی زیاد وتشنج بودند. موارد دیگری از آن به سال 1980 ازآمریکا گزارش شد. این نشانگان معمولاً; به هنگام تولد تشخیص داده نمی شود، بلکه در 3 تا 7 سالگی نشانه ها آشکار شده و رفتار کودک مشخص می گردد.

● سابقه رشد و علایم آزمایشگاهی:

▪ بعد از تولد کودک طبیعی است دور سر طبیعی بوده و بدون عارضه و نشانه ی دیگری است.

▪ اختلال رشد از 6تا 12 ماهگی آغاز می شود (تأ;خیر رشد).

▪ اختلال رشد تدریجی است و مهارت کودک ظاهراً; عادی است.

▪ علایم متابولیکی، خونی و شیمیایی طبیعی است.

▪ ساختمان مخ با MRI و سیتی اسکن تقریباً; سالم است و ممکن است مختصر صغر مخ (اختلال میلینی شدن وجود داشته باشد).

● علایم بالینی:

کاهش رشد و عمل شدید، فقدان گفتار یا به کارگیری چند کلمه ی مختصر، رابطه ی گفتاری و ارتباطی لفظی ناچیز، اختلال حرکات و تعادل، راه رفتن و لرزش پاها، خنده های بیجا، تحریک آسان، اختلال ارتباطی، حرکات شل، رفتار پرحرکت، بی قرار، اختلال دقت وتوجه، اختلال رشد و عدم تناسب رشد دور سر به سبب جوش خوردن درزهای استخوانی که ایجاد کوچکی جمجمه در 2 سالگی، تشنج در بعد از سه سالگی، امواج کند، وسیع در الکترو آنسفالوگرافی.

● 20 تا 30 درصد همراه:

کاهش رنگدانه های پوست و چشم، لوچی، زبان غیر عادی اختلال مکیدن و بلعیدن، واکنش های تاندونی تند اختلال تغذیه در دوران کودکی، خمیدگی آرنج به هنگام راه رفتن، چانه ی برآمده، حساسیت زیاد به گرما، اختلال خواب، زبان برآمده ی غریب و خنده آور، دوستدار آب بازی، جویدن افراطی و پشت سر صاف ملاحظه می شود.

● اساس ژنتیکی:

70 درصد موارد حذف کوچکی در کروموزوم شماره 15 دیده می شود (توسط آزمون جهش). از نظر مولکولی طول آن چهار میلیون جفت باز است که شامل ژنهای زیادی است. کروموزوم 15 دارای حذف از مبنای مادراست و نشان ژنتیکی یک نشانگان دیگر ملاحظه شده که درآن حذف در کروموزوم 15 منتقل شده ی پدری ملاحظه می شود که به اسم نشانگان پرادر ویلی است. ژنهای موجود در پرادرویلی بانال کروموزوم 15 مادری متفاوت است.

در سال 1997 مشخص کردند که ژن نشانگان انگلمن در ناحیه یی به نام UBE3A است که در 5 درصد موارد جهش اتفاق می افتد. این جهش ها ممکن است خیلی کوچک باشند مانند یک جفت باز. این ژن سبب کد شدن پروتیین انحصاری لیگاز می شود، و UBE3A ژنی است که ایجاد نشانگان انگلمن را می کند. تمام مکانیسمهای شناخته شده در علت ظهور نشانگان غیر فعال شدن یا فقدان این ژن است.

UBE3A یک ترکیب آنزیمی کمپلکس بوده و ناشی از تجزیه و دگرگونی سیستمی است که منجر به راه اوبیکتین می شود. این راه در سیتوپلاسم تمام یاخته ها قرار می گیرد (راه جانشین). این راه باعث خرابی پروتیین کوچک مولکول می شود اوبیکتین، چسبیده به پروتیین که می تواند سبب دگرگونی و تجزیه ی آنها بشود. مخ طبیعی کپی UBE3A تقریباً; در بیشترموارد از پدر به ارث می رسد کاملاً; غیر فعال است لذا کپی مادری و عمل UBE3A در مخ فعال است. ارث UBE3A جهش UBE3A از مادر ایجاد نشانگان انگلمن و از پدر پرادرویلی (که این جهشUBE3A از پدر غیر قابل تشخیص در فرزند است. در برخی خاندانها نشانگان انگلمن توسط جهشUBE3A بیشتر اتفاق می افتد تا خانواده های دیگر.

سبب دیگر نشانگان آنگلمن (2 تا 3 درصد موارد) پدری یعنی ویرومی یک والدی است که در آن کودک دو کپی کروموزوم 15 را از پدرش دریافت می کند بدون اینکه هیچ کپی از مادر دریافت کرده باشد. در این مورد هیچ جهش یا تشخیص وجود ندارد، ولی فرزند دارای ژن UBE3A فعال نیست زیرا کروموزوم 15 پدری تنها سبب غیر فعال شدن ژن UBE3A می شود.

یک نوع چهارمی در نشانگان انگلمن (3 تا 5 درصد موارد) از کپی های کروموزومهای 15 پدر و مادر به ارث می رسد ولی کپی به ارث رسیده از مادر به همان طریقی که کروموزوم 15 پدری باید عمل کند عمل نمی کند لذا نتیجه ی آن مسأ;له بروز این است. برخی افراد دچار نشانگان انگلمن با نشان معیوب دارای یک حذف خیلی کوچک در ناحیه یی هستند که در نشان مرکزی است. نشان مرکزی سبب تنظیم فعالیت UBE3A از یک فاصله ی جانشین می شود ولی تنظیم چگونه انجام می شود معلوم نیست. در برخی موارد نشانگان انگلمن به سبب عیب نشان ممکن است بیشتر از یک فرد خانواده را مبتلا کند.

اکنون مشخص شده است که گروه یا کلاسهای ژنتیکی زیادی یا مکانیسمهایی که بتواند سبب این نشان بشود وجود دارد. تمام این مکانیسم ها سبب ایجاد یک حالت عادی نشانگان می شود و اختلاف کوچکی بین این گروهها وجود دارد

این نشانگان امکان دارد مربوط به حذف ناحیه ی بزرگی درکروموزوم مادر باشد که حاوی UBE3A یا دگرگونی و تعویض تناوب DNA (جهش) در ژن UBE3A به ارث رسیده از مادر باشد. این نشانگان ممکن است توسط دوکپی طبیعی UBE3A از پدر بدون کپی به ارث رسیده از مادر به وجود آمده باشد. یک سبب دیگر نشانگان انگلمن ممکن است مربوط به عیب نقش بستن imprinting باشد. هنگامی که کروموزوم 15 از مادر به ارث می رسد دارای نمونه ی پدری ژن عمل کننده و متیلاسیون DNA باشد.

● علایم بالینی:

تشنج در 90 درصد موارد به ویژه در موارد سخت مرض دیده می شود. کمتر از 25 درصد موارد تشنج قبل از 12ماهگی (یکسالگی) بروز می کند. در بیشتر موارد قبل از 3 سالگی ملاحظه می شود ولی بروز آن در دوران کودکی یا جوانی بعید نیست. تشنج ممکن است عمومی یا موضعی باشد. لرزش و سفتی اندام پایین در هر حال نیازمند درمان است. الکتروآنسفالوگرافی معمولاً; غیر عادی است. درمان توسط کاربامازپین، کلونازپام، والپروآت، فنی تویین و ACTH و فنوباربیتال و غیره انجام می شود. بهتر است یک دارو مصرف شود. امکان دارو که باوجود کنترل شدن تشنج توسط داروالکتروآنسفالوگرام طبیعی نشود.

● اختلال راه رفتن:

حرکات سفت یا هیپرکینزی در تنه واندامها در ابتدای کودکی دیده می شود. لرزش ممکن است در 6 ماهگی باشد. معمولاً; حرکات نوزاد غیر منظم است و لرزش و تکان وجود دارد و گاهی اختلال طوری است که راه رفتن و خوردن و گرفتن اشیاء دیده نمی شود. نشستن و راه رفتن به تأ;خیر می افتد. نشستن تا 12 ماهگی و راه رفتن تا 3 سالگی به تأ;خیر می افتد. در ابتدا ممکن است راه رفتن کمی بد باشد یا نامناسب باشد یا تقریباً; عادی باشد. راه رفتن ممکن است روی نوک پنجه یا به صورت جفت زدن و جستن باشد. زمین خوردن هنگام دویدن، تعادل و نظم راه رفتن در اشکال سخت بدتر است. اضطراب، اختلال تعادل وراه رفتن غیر عادی شایع است. فیزیوتراپی معمولاً; برای این کودکان سودمند است. گاهی هم نیازمند به اعمال جراحی می شوند (برای اصلاح پاها).

فعالیت زیاد شاید شایع ترین نشانه باشد.

نشانه های دیگر نیازمند تعبیر خوب این نشانه ها است.