● مقدمه
اختلال یا از بین رفتن موقتی هشیاری که به صورت ناگهانی رخ می;دهد و غالبا همراه با حرکات عضلانی که ممکن است به صورت حرکت کوچک پلکها ظاهر شود و یا با تکانهای خیلی شدید همراه باشد و تمام بدن را در برگیرد، اصطلاحا صرع نامیده می شود. به عبارت دیگر صرع عبارتست از تغییرات ناگهانی اختلاف پتانسیل بین داخل و خارج سلول عصبی و بر حسب نوع سلولی که در معرض این تغییر قرار می;گیرد، تظاهرات بالینی گوناگونی به صورت تغییر در سطح هشیاری ، فعالیتهای حرکتی ، تغییرات رفتاری ، تغییرات حسی و سیستم عصبی خودکار ایجاد می;شود. صرع انواع کوچک و ساده تر دیگری هم دارد.
● طبقه بندی بین المللی صرع
▪ حملات موضعی
ـ نوع ساده ، با علایم حرکتی ، حسی ، نباتی- عصبی یا هر سه.
ـ نوع پیچیده یا مرکب با علایم شناختی ، عاطفی ، روانی ـ حسی ، روانی ـ حرکتی و فرم های مرکب.
ـ حملات موضعی که به طور ثانوی به صورت حمله تونیک ـ کلونیک عمومی درمی;آیند.
▪ حملات عمومی
دو طرفه ، متقارن بدون شروع موضعی ، که به صرع بزرگ گراندمال هم معروف است.
▪ حملات تونیک ـ کلونیک (صرع بزرگ)
▪ حملات تونیک
● سبب شناسی صرع
بطور کلی علل صرع را می;توان در دو گروه کلی زیر قرار داد:
1) صرع اولیه (ایدیوپاتیک) ، که اختلال مشخصی در سیستم عصبی مرکزی وجود ندارد و اغلب زمینه ژنتیکی دارد.
2) صرع ثانویه یا علامتی که با اختلال مشخص در سیستم عصبی مرکزی تعریف می;گردد. در مجموع این دو گروه طیفی از ضربات ناگهانی سر ، عفونت;ها ، تومورهای مغزی ، اختلالات متابولیک مغز ، مشکلات زایمان و فاکتورهای ژنتیک را در بر می;گیرند.
● صرع بزرگ
یکی از شایع;ترین انواع حملات ناگهانی صرع می;باشد که حمله بیشتر بدون هشدار شروع می;شود و با از دست دادن ناگهانی هشیاری همراه است. در صرع بزرگ چند مرحله می;توان تشخیص داد. برخی از این حملات تشنجی از همان ابتدا فراگیر می;شوند و برخی دیگر حاصل فراگیر شدن حملات موضعی می;باشند. حملات فراگیر اولیه بدون هیچگونه نشانه;ای آغاز می;شوند.
هر چند برخی از بیماران ممکن است گاهی ساعتها و روزها قبل از حمله احساسات و اختلال های روانی و جسمی خاصی را تجربه کنند که به عوارض پیش نشانه;ای معروفند. این حملات معمولا 1 تا 3 دقیقه طول می;کشد. پس از پایان حمله ، بیمار تا مدتی گیج بوده و ممکن است به خواب برود. پس از بیدار شدن تا مدتی ممکن است دچار سردرد عضلانی گردد.
● عوارض روانی و بهداشت روانی صرع
از آن جا که صرع به دلیل نوعی عارضه مغزی است، همین عارضه می تواند بر مناطق دیگر مغزی و یا روانی بیمار اثر گذاشته و نشانه ها و حالات عاطفی مانند افسردگی ، اضطراب ، سستی ، وسواس ، عصبانیت ، حالات تهاجمی و مشکلات دیگری ایجاد نماید. مصرف داروهای ضدصرع نیز موجب بروز بعضی عوارض عاطفی، روانی و رفتاری می شود.
فنوباربیتال موجب پرتحرکی و بی قراری بچه ها می شود و فنی تویین اختلال تعادل می دهد. رفتار نامناسب والدین و دیگران نیز موجب مشکلات عاطفی این افراد می شود. به بیماران صرعی و خانواده های آنان توصیه می شود با مشاهده چنین عوارضی با مشاور ، روانشناس بالینی یا روانپزشک مشاوره کنند.
● درمان صرع
بطور کلی منظور از اهداف درمان در بیماران مبتلا به حملات تشنجی برطرف ساختن علت صرع ، جلوگیری از بروز حملات و برخورد با پیامدهای روانی ـ اجتماعی آن و برگشت بیمار به یک زندگی عادی می باشد.
● کنترل با دارو
اساس کنترل حملات تشنجی درمان دارویی است. استفاده از داروهای ضد صرع ، تقریبا در 75% بیماران مصروع باعث کنترل شدن کامل یا کاهش دفعات و شدت بیماری می;گردد. به این ترتیب هدف نهایی عبارت است از متوقف نمودن حملات تشنجی بیمار ، بدون این که در اعمال ذهنی طبیعی وی مشکلی ایجاد شود یا عوارض جانبی خطرناک عمومی ظاهر گردد.
● تنظیم مسایل بهداشتی و فیزیکی بیمار
مسایل فیزیکی و بهداشتی فرد مبتلا به صرع شامل تنظیم ساعات خواب ، جلوگیری از محرومیت از خواب ، عدم مصرف مشروبات الکلی و تنظیم برنامه تغذیه روزانه بیمار که شامل مصرف غذاهای ساده ، میوه جات و سبزیجات به مقدار فراوان و جلوگیری از ایجاد یبوست در این بیماران می;باشد. به علاوه رعایت اصول مراقبت از خود در اموری نظیر رانندگی ، کار ، شغل ، ورزش و... نیز باید از طرف فرد مصروع مورد توجه قرار گیرد.
شبکه رشد