حمله قلبی: علایم و نشانه ها

مسـدود شدن رگ های خـونی قلب می تواند مانع گردش خون در قلب شود. این امر مـی توانـد منـجر به لخته شدن خون در شرایین قلب شود و سکته ی قلبی در فـرد بـوجود آیـد. هـمچنین بـه این عارضه myocardial infraction یا MI نیز اطلاق می شود.

اگر کمک های پزشکی سر موقع به فرد نرسد، به ماهیچه هـای قلبـی لطـمه های جـبران نـاپذیری خـواهد رسیـد؛; و متاسفانه اکثر افراد در بیشتر مواقع هیچ گونه توجهی به علایم آن نمی کنند.

● نشانه های بیماری قلبی چیست؟

پزشکان انجمن سلامت امریکا و سایر متخصصان پزشکی بر این باورند که در یک چنین شرایطی یکی از این علایم در بیمار بروز می کند:

▪ فشار غیر قابل تحمل، احساس سیری، فشردگی و درد در قفسه ی سینه بیش از چند دقیقه.

▪ دردی که از ناحیه ی قفسه ی سینه به شانه ها کشیده می شود و در گردن و بازوها نیز ادامه پیدا می کند. درد می تواند ملایم تا شدید باشد. ممکن است احساسی نظیر فشار، گرفتگی، تنگی نفس و سوزش همراه باشد. درد ممکن است در قفسه ی سینه، بالای شکم، گردن، چانه، و داخل بازوها و شانه ها باشد.

▪ قفسه سینه احساس ناراحتی شدید می کند، احساس غش کردن به فرد دست می دهد، تعرق زیاد می شود، حالت تهوع در او ایجاد شده و نفس ها کوتاه کوتاه و بریده بریده می شوند.

اضطراب، حالت ناآرامی و عصبانیت، سرد شدن بدن، و بدن عرق کرده، رنگ پریدگی، و زرد شدن بدن از جمله دیگر علایم این بیماری می باشند.

البته باید توجه داشت که در یک حمله ی قلبی کلیه ی علایم همراه با هم در فرد ظاهر نمی شوند. گاهی اوقات برخی از این علایم در مرحله ای خاص ایجاد شده، سپس از بین می روند، و مجدداً; در فرد ایجاد می شوند؛; اما اگر متوجه حتی یکی از این علایم شدید باید به سرعت درخواست کمک کنید. زمانیکه یکی از این علایم را در خود و یا دیگران مشاهده کردید به هیچ وجه معطل نکنید و فوراً; با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. در صورتی که بیمار نبض نداشت و نفس نمی کشید باید فوراً; با اورژانس تماس گرفته و با CPR (باز جان بخشی به قلب و ریه) فرد مورد نظر را احیا نمایید.

● پزشکان چگونه می توانند احتمال حمله ی قلبی را تشخیص دهند

پزشکان از روی آزمایش های متعددی که از بیمار به عمل می آورند به راحتی قادرند تا احتمال وقوع حمله ی قلبی را در فرد پیش بینی نمایند. پزشکان در اینصورت میتوانند:

▪ تاریخچه ی سلامت بیمار را به طور کامل مرور می کنند، و به او آزمایش های مختلف می دهند.

▪ با استفاده از دستگاه ثبت ضربان قلب (EKG) می توانند هر گونه ناهنجاری که به واسطه ی آسیب به قلب ایجاد شده است را متوجه شوند. از آزمایش خون استفاده می شود تا اگر سطح آنزیمی در خون حد نرمال خود را از دست داده بود، به سرعت شناسایی شود.

● درد قفسه سینه که مربوط به ناراحتی قلبی است به چه شکل است؟

اگر شما از درد سینه رنج می برید، به ویژه در زمان ورزش کردن باید به این فکر بیفتید که آیا این درد ارتباطی به ناراحتی قلبی دارد یا خیر. درد ماهیچه های قلب یکی از ابتدایی ترین علایم انسداد شرایین قلبی است که دلیل اکثر سکته های قلبی نیز همین امر می باشد.

در حالیکه هیچ تستی وجود ندارد که بتواند به طور 100% مشخص کند که درد قفسه سینه مربوط به ناراحتی قلبی می شود یا خیر، اما با این وجود دردی که به قلب مربوط باشد، دارای شکل خاصی است. این درد بسیار تند و شدید و غیر قابل تحمل است، مثل آن است که چاقویی در قفسه ی سینه فرو کرده و آن را در بیاوریم.

در این حالت به فرد احساس سنگینی، فشار، تنگی و درد شدیدی دست می دهد. این علایم معمولاً; با بریدگی و کوتاه شدگی نفس همراه است. البته این درد زمانی که شما دست از کار کشیده و استراحت کنید، از بین رفته و از شدت آن نیز کاسته می شود.

حمله ی قلبی ممکن است در ابتدا آنقدرها که فکر می کنید دردناک نباشد و به راحتی به بیمار اجازه می دهد که 5 تا 6 ساعت پس از ایجاد حمله به زندگی عادی خود ادامه دهد. پس از گذشت یک چنین زمانی به قلب بیمار آسیب های برگشت ناپذیری وارد خواهد آمد.

ماهیچه های قلبی به این دلیل دچار آسیب می شوند که نمی توانند به اندازه ی کافی اکسیژن جذب کنند. حمله ی قلبی به سادگی تنها به دلیل عدم رسیدن اکسیژن به مناطق مختلف قلب ایجاد شده و تمام بخش های قلب در کمبود اکسیژن به سر خواهند برد .

اگر انسداد ایجاد شده در رگ های خونی قلب به سرعت از میان برود (در همان ساعات اولیه ی گرفتگی) آسیب های ایجاد شده به پایین ترین میزان خود کاهش پیدا می کند.

این امر اهمیت کمک های سریع پزشکی را بیش از پیش برای بیماران روشن می کند. در 90% موارد دردهای شدید که در قفسه ی سینه ایجاد شده و احساس درد و فشار شدیدی به آن وارد می شود، به عنوان نشانه ای از حمله ی قلبی شناخته میشود. حتی اگر این درد به مرور کاهش پیدا کرد و ناپدید شد، به هر حال گرفتگی رگ خونی وجود دارد و ممکن است که به مرور زمان بدتر شده و ناراحتی های بسیار زیادی را برای فرد به همراه داشته باشد.

بی توجهی به چنین دردهایی تنها به این خاطر که بیش از اندازه شدید و غیر قابل تحمل نیستند و یا تنها به این دلیل که خود به خود از بین می روند، بدترین کار ممکن است. این امر به شما می گوید که ممکن است در شرایطی قرار بگیرید که برایتان مرگ آور است. در زمان بروز یک چنین شرایطی باید حواس خود را جمع کرده و فوراً; مشکل خود را با یک متخصص قلب و عروق در میان بگذارید.

● ممکن است بدون هیچ عارضه ای دچار حمله ی قلبی شوید

محققان جهانی که برروی سکته قلبی مشغول تحقیق و پژوهش هستند، اخیراً; به این نکته دست پیدا کرده اند که تقریباً; از هر 4 حمله ی قلبی یکی از آنها فاقد هر گونه علامت هشداری است و اگر هم نشانه ای باشد تنها در همان لحظه ی بروز حمله خود را آشکار می سازد.

به این نوع بیماری های قلبی "سکته ی خاموش" اطلاق می شود و به دلیل کم خونی های موقتی پدید می آیند. در واقع نوعی کمبود اکسیژن مزمن در قلب است که سبب می شود خون نتواند مواد غذایی لازم را برای لحظه ای خاص به عضلات قلب برساند. این امر بیمار را در شرایط بدی قرار داده و ریسک مرگ در آن تا حد بسیار زیادی در مقایسه با حمله های قلبی دیگر بالا است.

دلیل ایجاد کم خونی موقتی (ایسکمی) یا سکته ی خاموش همیشه تصلب شرایین است. به این ترتیب که نوعی گرفتگی در رگ های خونی قلب ایجاد می شود و این گرفتگی به مرور زمان بیشتر و بیشتر شده و به واسطه ی جمع شدن کلسترول در رگ راه جریان خون را به طور کلی مسدود می کند. در بیشتر موارد این تقلیل ناگهانی در گردش خون که مانع می شود تا خون، مواد غذایی و اکسیژن کافی را به ماهیچه های قلبی برساند، سبب ایجاد گرفتگی و از کار افتادگی عضلات قلب می شود؛; اما به طور حتم در 25 تا 30 درصد از بیمارانی که دچار حمله ی قلبی می شوند، هیچ گونه علامتی به این منظور که این مسدودیت به مرور زمان بوجود آمده، دیده نمی شود. در مطالعات "فرامینگهام" که بر روی 400 مرد امریکایی بالای 40 سال انجام شده است، پژوهشگران به این نتیجه دست پیدا کردند که در 25 % موارد بیماران تا زمانی که از آنها نوار قلبی گرفته نشده بود، به هیچ وجه متوجه این امر نشده بودند که دچار عارضه ی سکته ی قلبی شده اند.

البته عدم وجود درد در افراد بدان معنا نیست که هیچ آسیبی نیز به قلب آنها وارد نشده است. قلب این توانایی را دارد که با آسیب هایی که به آن وارد می شود مداوا کند، سیستم عملکرد قلب به گونه ای است که گاهی اوقات مشکلاتی را که در اثر حمله قلبی وارد می شود را نادیده گرفته و سعی می کند تا نیازهای بدن را مرتفع سازد، اما یک کم خونی موضعی دیگر و یا یک حمله ی قلبی دیگر حتی اگر شدید هم نباشد و در پایین ترین میزان خود باشد می تواند برای فرد مرگ را به همراه داشته باشد چراکه قلب مانند گذشته توانایی رویارویی با آن را ندارد. حتی کسانی که از حمله ی قلبی بعدی نیز جان سالم به در می برند، دچار فلج ماهیچه های قلبی، و یا بی نظمی دایمی ضربان خواهند شد.

هیچ وقت نمی توان به طور حتم پیش بینی کرد که فردی در معرض ایسکمی قرار دارد و یا دچار حمله ی قلبی خاموش خواهد شد؛; اما آمار و ارقام حاکی از این امر هستند که هر چقدر فاکتورهای ریسک برای انسداد رگ های خونی قلب بالاتر باشد، احتمال ایجاد سکته ی خاموش نیز به مثابه آن افزایش پیدا خواهد کرد. البته در این میان فاکتورهای ریسک به دو بخش تقسیم می شوند، یکی آن دسته ای که شما هیچ گونه کنترلی بر روی آن ندارید و شامل مواردی به شرح ذیل می باشند: سن، جنیست، پیش زمنیه های ژنتیکی، و بخش دیگر شامل مواردی است که شما بر روی آنها کنترل دارید و شامل: دیابت، فشار خون، کلسترول بالا، مصرف دخانیات، و چاقی و کم تحرکی می باشند.

اگر شما مردی بالای 50 سال هستید که سیگار می کشد و یا خانمی هستید که در مرحله ی یایسگی قرار گرفته و برای مدت زمانی بیش از 10 سال مرض قند داشته و کلسترول خونتان نیز بالا می باشد، حتماً; باید به پزشک قلب و عروق مراجعه کرده و تحت اسکن قلب قرا بگیرید تا احتمال ایجاد سکته قلبی در بدنتان تخمین زده شود و پیش از وقوع حادثه از ایجاد آن جلوگیری بعمل آید.

آزمایش های قلبی که برای تشخیص احتمال بروز ایسکمی هستند شامل: تاریخچه پزشکی، تست های فیزیکی، و آزمایش فشار سنجی قلب است. آزمایش نهایی به این شرح است که فرد باید بر روی ترد میل راه برود و روند عملکرد قلب او ثبت شود.

این یکی از راههای بدون درد، ساده و کم هزینه است که شما را آگاه می کند که آیا ضربان های قلب شما با صدای تیک تیک بمب انسداد شرایین همراه هستند یا خیر.