سرطان ریه و علایم آن

● بیمار

آقای 51 ساله ای هستم که از 20 سالگی روزی یک پاکت سیگار می کشیدم که البته از سال گذشته آن را ترک کرده ام. 6 ماه پیش به علت تنگی نفس زیاد و خلط خونی به پزشک مراجعه کردم و پس از بررسی برای من تشخیص سرطان ریه گذاشتند. لطفاً; مرا راهنمایی کنید که این بیماری می تواند به فرزندان من به ارث برسد یا نه؟

پاسخگوی سیوالات زیر خانم دکتر ام البنین پاک نژاد، متخصص داخلی و فلوشیپ فوق تخصصی ریه می باشد.

● سرطان ریه چیست و در چه افرادی دیده می شود و عوامل زمینه ساز این بیماری کدام است؟

به طور کلی ریه در بدن اعمال مختلفی دارد، ولی مهم ترین وظیفه آن تبادل گازی در بدن، یا به اصطلاح عمومی انجام عمل تنفس می باشد.

وقتی عنوان می شود بافتی سرطانی شده است، یعنی سلول های آن بافت به صورت افسار گسیخته و غیر قابل کنترل و نامنظم دچار رشد شده و عمل کرد آن بافت را دچار اختلال کرده است.

بررسی هایی که تاکنون در این زمینه انجام شده نشان می دهد که شایع ترین و مهم ترین ریسک فاکتور و عامل ایجادکننده ی سرطان ریه مصرف دخانیات از جمله سیگار می باشد، به نحوی که آمارهای دقیق نشان می دهد تعداد مبتلایان به سرطان ریه در بین سیگاری ها بسیار تکان دهنده و وسیع می باشد.

اخیراً; به خاطر مقابله ای که با مصرف سیگار انجام می گیرد، مصرف سیگار در جوامع غربی، در بین آقایان کاهش یافته و متعاقب آن امکان ابتلا به سرطان ریه نیز در مردان کم تر شده است. ولی متاسفانه مصرف سیگار در میان خانم ها افزایش یافته و متعاقب آن امکان بروز سرطان در میان خانم ها نیز افزایش پیدا کرده است.

مهم ترین عامل ایجادکننده ی سرطان ریه، مصرف دخانیات از جمله سیگار می باشد.

از لحاظ آماری ثابت شده است که خانم ها نسبت به آقایان کم تر سیگار می کشند، ولی وقتی سیگاری شدند، بیشتر از آقایان سیگار می کشند و در نتیجه استعدادشان نسبت به سرطان ریه بیشتر می شود. به عنوان مثال وقتی که یک آقا و یک خانم به تعداد مساوی سیگار می کشند و حتی تعداد سال هایی که سیگار می کشند برابر است، خانم در معرض خطر بیش تری برای ابتلا به سرطان ریه است و این به علت استعداد وابسته به جنس می باشد.

علاوه بر این که خود سیگار علت قوی برای ابتلا به سرطان ریه است، مقدار سیگار کشیدن هم مهم می باشد و هر چه تعداد و مدت زمان سیگار کشیدن بیش تر باشد، امکان ابتلا بیشتر می شود.

بر اساس تحقیقات ثابت شده است سیگارهایی که هم اکنون در بازار مصرف تحت عنوان لایت، سبک و... موجود می باشد با آن که نسبت به سیگارهای دیگر اثرشان کم تر بوده و قوی نیست، ولی چون استفاده کنندگان از این سیگارها هم پُک های بیشتر و عمیق تری به سیگار می زنند و هم تعداد بیشتری سیگار می کشند، فرقی با دیگر سیگاری های ندارند. به یک تعبیر دیگر درست است که نوع سیگار فرق کرده و مثلاً; نیکوتین پایین آمده، ولی پک هاعمیق تر و تعداد سیگارها نیز بیشتر شده است.

عامل بعدی ژنتیک می باشد. امکان مبتلا شدن اقوام درجه ی یک افراد مبتلا به سرطان ریه، نسبت به دیگران 2 تا 3 برابر افزایش می یابد و اگر خود فرد(منظور اقوام) نیز سیگاری باشد امکان ابتلا بیش تر می شود و اگر خانم وی سیگاری باشد این آمار بالاتر خواهد رفت و فرد استعداد بیشتری برای سرطان ریه پیدا خواهد کرد.

عامل بعدی شغل فرد می باشد. افرادی که در محل کار خود به نوعی با موادی مثل بخارات آلومینیوم در تماس هستند یا فردی که با پنبه نسوز سر و کار دارد یا فردی که با اشعه یونیزاسیون مثل اشعه رادون سر و کار دارد و... این ها همه عوامل مستعد کننده برای ایجاد سرطان ریه هستند.

افراد قابل توجه و پراهمیت در درگیری ریه، افراد غیرسیگاری هستند، یعنی آن هایی که در معرض دود سیگار قرار می گیرند، بدون آن که خود سیگار بکشند. دیده شده است افراد غیرسیگاری که در کنار افراد سیگاری زیر یک سقف زندگی می کنند، ریسک ابتلا به سرطان ریه بالاتری از افرادی عادی دارند.

تغذیه در بهبود سرطان ریه نقش دارد، البته تغذیه خاصی که باعث سرطان ریه شود تاکنون دیده نشده است.

تغذیه مناسب حاصل از رژیم های گیاهی و سبزی جات، مخصوصاً; آن هایی که دارای ویتامین C و E باشند اثر محافظتی در مقابل سرطان ریه دارند.

● علایم سرطان ریه کدامند؟

علایم سرطان ریه، علایم اختصاصی خاصی نیستند و تقریباً; همان علایمی هستند که اکثر بیماران با آن علایم به پزشک مراجعه می کنند؛; مانند سرفه، خلط خونی، کاهش وزن و یافته هایی به نفع عفونت ریه.

تنگی نفس و کاهش اشتها نیز از علایم دیگر این بیماری است. نکته مهم این است که هرگاه فردی هر کدام از این علایم را مشاهده کرد بایستی به پزشک مراجعه کند، به خصوص اگر سیگاری باشد