التهاب کف پا و پاشنه چه علتی دارد؟

● به خارش بیش از حد پاشنه دچار شدم، التهاب کف پا و پاشنه ام چه علتی می تواند داشته باشد و درمانش چیست؟

این مشکل علل متعددی می تواند داشته باشد که از شایعترین آنها می توان به قارچ کف پا (Tinea pedis)، پسوریازیس و درماتیت اشاره کرد.

▪ Tinea pedis (پای ورزشکاران) یکی از شایعترین مشکلات پوستی دست و غالبا باعث بروز زخم و التهاب در شکاف انگشت شست پا می شود ولی می تواند به کف پا هم انتشار داشته باشد و غالبا کف پایی خشک و پوسته دار ایجاد می کند.

عود در Tinea pedis شایع است و می تواند ناشی از درمان ناکافی و یا عفونت مجدد باشد. عامل ایجاد آن تریکوفیتون روبروم، تریکوفیتون بین انگشتان و گاهی اپیدرموفیت فلوکوزوم که معمولا در حمام ها دیده می شود می باشد.

درمان موضعی غالبا برای درگیری شکاف انگشتان شست یا کافی است و تربینافین می تواند به سرعت آن را درمان کند. پودرهای پا ضد قارچ برای پیشگیری به کار می رود. در صورت گرفتاری ران و یا تنه، درمان خوراکی لازم است که شامل گریزیوفولوین، اینتراکونازول در صورت درگیری کف پا درمان خوراکی به صورت مشابه انجام می شود. تشخیص اولیه با کمک نمونه برداری و کشت و مشاهده زیر لامپ wood امکان پذیر است.

▪ پسوریازیس پلاکی مشکل شایع پوستی است که با بروز پلاکهای اریتماتو پوسته دارظاهرمی شود و در افراد مستعد از نظر ژنتیکی ظاهر می شود. درمان آن به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد از جمله نواحی درگیر، شیوه زندگی فرد و سایر مشکلات فرد و داروها. به عنوان مثال بیمارانی که به دور از مراکز نور درمانی زندگی می کنند نباید برای درمان PUVA تراپی معرفی شوند.

در آب و هوای گرم و آفتابی، تماس با نور آفتاب می تواند در درمان موثر باشد. در افرادیکه کمتر از 5% بدن درگیر می باشد ولی درمان خوراکی یا نور درمانی می تواند مفید باشد. ترکیب درمانی acitretin با کمک PUVA در پسوریازیس کف دست و متوتروکسات خوراکی، acitretin و سیکلوسپورین در درمان پسوریازیس کف پا بسیار موثر است.

▪ یکی دیگر از علل التهاب کف پا و پاشنه پا نوعی اگزما است که به نام Juvenile plantar dermatosis یا forefoot eczema معروف است.

Juvenile plantar dermatosis حالتی است که با درماتیت کف پا مشخص می شود و در این حالت کف پا خشک و پوسته ای و زخمی می شود. این حالت بیشتر در اطفال 14-3 سال رخ می دهد.

اولین گزارش این مورد در سال 1968 مشخص شد. به نظر می رسید که مواد شیمیایی کفش و جوراب بچه ها علت اصلی این بیماری باشد.

مواد بیولوژیک مثل نخ، پشم و چرم بتدریج با مواد صنعتی مثل نایلون و پلاستیک جایگزین شد. کاهش نفوذ پذیری این مواد در سطح کفش باعث شد که پاها مرطوب و گرم شود و این موضوع خصوصا در بچه هایی که ساعتها کفش ورزشی می پوشیدند، باعث احتباس عرق شد. با وجودیکه علت اصلی هنوز نامشخص است ولی این مسیله، باعث بدتر شدن مشکل پا می شود.

در صورتیکه تعریق و اصطکاک ناشی از ورزش بخش مهم بروز این مشکل است. بیشتر این افراد سابقه فامیلی یا مشخصی اگزما را دارند و این موضوع در دوقلوهای یک تخمکی به یک نسبت دیده شده است. اگر چه این بیماری در کودکان بیشتر دیده می شود، مواردی از آن در بزرگسالان و یا نوزادان هم دیده می شود.

علایمی شامل قرمزی و زخم کف پا می باشد. این حالت در پاشنه پا و شست پا، شدیدتر است. شکاف شست پا سالم است و این افتراق آن با Tinea pedis است. گاهی این ضایعات در دست نیز بروز می کند و باعث زخم، قرمزی، براقی کف دست و نوک انگشتان می شود. این وضعیت در افراد با سابقه آتوپی بیشتر دیده می شود. تشخیص بیشتر کلینیکی است. اگر چه انجام patch test هم می تواند کمک کننده باشد.

● درمان:

بیشتر افراد بطور ناگهانی تا بزرگسالی بهبود پیدا می کنند. اما بعضی افراد ممکن است بیماری را تا بزرگسالی داشته باشد. بیماران باید جورابهای 100% نخی بپوشند و کفش یا صندل چرمی بپوشند. اگر چه گزارشاتی موجود است که این تغییرات هم بطور مشخص موثر نبوده است. در موارد شدیدتر که با ترشح و زخم همراه است.

استراحت لازم است و استفاده از ترکیبات موضعی مثل محصولات اوره، پارافین سفید یا تار می تواند کمک کننده باشد.