آنفولانزای مرغی

آنفولانزای مرغی ماکیان را مبتلا می کند و عامل مولد آن ویروسی است که با ساختار فیزیکی پرندگان سازگار شده است.

با وجود اینکه این بیماری مخصوص ماکیان است، اما در سالهای اخیر ظاهرا این ویروس به گونه های دیگر جانداران نیز منتقل شده و موجب ابتلای انسان ها به این بیماری شده است.

در مقابل، ویروس آنفولانزای فصلی بویژه با بدن انسان سازگار می شود. بر خلاف آنفولانزای مرغی، آنفولانزای فصلی به آسانی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود و هر ساله جان صدها هزار تن را می گیرد.

طبق گزارشها و آمارهای به دست آمده، از آخرین پژوهش ها، تا کنون 50 تن به بیماری آنفولانزای مرغی مبتلا شده اند که حدود 80 درصد آنها جان باختند و تقریبا تمام آنها از منطقه جنوب شرق آسیا بوده اند.

این ویروس اغلب در فضولات پرندگان یافت می شوند و مرغدارانی که این ویروس را تنفس می کنند به آن مبتلا می شوند.

انتقال بیماری از انسان به انسان بسیار به ندرت اتفاق می افتد. آنچه این بیماری را برای انسان خطرناک می کند، اینست که ویروس آن به شکلی دچار جهش ژنتیکی و تغییر رفتار شود که بتواند از انسانی به انسان دیگر منتقل شود.

در نتیجه این امر، شیوع بیماری بسیار گسترده خواهد شد. خطرناکتر از این وضعیت آنست که ویروس مرغی بتواند فردی را آلوده کند که همزمان به بیماری آنفولانزای انسانی مبتلاست.

در صورتی که ژن های ویروس های مرغی و انسانی در این شرایط با یکدیگر ترکیب شوند ویروس می تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود و در نتیجه یک آنفولانزای عالم گیر شایع خواهد شد.

تقریبا هیچ فردی به طور طبیعی در برابر ویروس جدید مصونیت نخواهد داشت. در حالی که این ویروس می تواند ظرف 6 ماه به همه مناطق جهان برسد.

هیچ کس نمی داند ما چقدر به زمان این اپیدمی احتمالی جهانی نزدیک هستیم، اما بسیاری از دانشمندان می گویند که ما به این نقطه خواهیم رسید، چرا که به نظر می رسد همه گیری آنفولانزا در سیکل های 25 ساله به وقوع می پیوندند و آخرین دوره آن در سال 1968 بوده است.

آنچه نگرانی ها را در این اواخر بیشتر کرده اینست که آنفولانزای مرغی آلوده کردن پستانداران را از جمله پلنگ ها و ببرها را آغاز کرده است.

یک بررسی اخیر آزمایشگاهی نشان داد که ویروس آنفولانزای مرغی می تواند در میان گربه ها نیز رد و بدل شود. همچنین این ویروس توانسته اردک ها را بدون بروز بیماری و علایم ظاهری آن آلوده کند.

این امر خطر آلودگی مرغداران را افزایش می دهد. در مورد علایم بیماری باید یادآور شد که ابتدا با یک تب خفیف، سردرد و درد مفاصل آغاز می شود.

تب بیمار ممکنست به مدت یک روز فروکش کند. بیمار به سختی تنفس می کند و به تدریج سرفه ها آغاز می شود.

همزمان با کم رسیدن اکسیژن به مغز در اثر اشکال در تنفس حالت کما و مرگ به همراه خواهد داشت. از آنجا که علایم آنفولانزای مرغی بسیار مشابه آنفولانزای معمولی است، خطر آن اینست که ممکنست پزشکان نتوانند تفاوت آنها را تشخیص دهند.

اما در صورتی که این بیماری ظرف 48 ساعت تشخیص داده شود و بیمار تحت درمان خاص بیماری مانند مصرف داروی ضد ویروسی Tamiflu قرار گیرد، بیمار معمولا بهبودی کامل بدست می آورد.

تا کنون به منظور توقف این بیماری میلیون ها مرغ، جوجه و اردک در کشورهای آلوده شده آسیایی به منظور کاهش خطر ابتلا در میان پرندگان و انسان های سالم، کشتار شده اند.

نجات و پاکسازی در مناطق مستعد و آسیب پذیر مانند مرغداری ها و مزارع افزایش یافته است.

همچنین از پزشکان خواسته شده تا نسبت به علایم بیماری در بیماران کنجکاوتر بوده و آنها را تحت کنترل دقیق داشته باشند.

با این حال سازمان جهانی بهداشت هشدار داده که اگر در حال حاضر این بیماری شایع شود، هیچ کشوری برای مقابله با آن چه به لحاظ دارویی و چه به لحاظ واکسینه کردن آماده نیست.

امکان انتقال بیماری از راه خوردن گوشت مرغ آلوده وجود ندارد اما این در صورتی است که گوشت کاملا پخته شده و خام نباشد این امکان وجود خواهد داشت.

در زمینه تهیه واکسن این بیماری لازم به ذکرست که دانشمندان در مراحل بسیار اولیه از آزمایش یک واکسن آزمایشی علیه زنجیره H5N1 از آنفولانزای مرغی هستند که در آسیا در حال گردش است.

اگر یک حالت عالم گیر از این زنجیره در سال آینده و سالهای آتی بروز کند، میلیونها تن در اروپا و آمریکا و میلیاردها تن دیگر در سایر نقاط جهان به این واکسن دسترسی نخواهند داشت.

به علاوه دولت های هر کشور باید تصمیم بگیرند چه گروهی از جامعه برای تزریق این واکسن در اولویت قرار دارند که این تصمیم بستگی به این دارد که به آنها بخواهند مرگ و میر احتمالی را کاهش دهند، آسیب جوامع را به حداقل برسانند و یا آسیب اقتصادی از این اپیدمی را کاهش دهند.

در خصوص یک تلاش بین المللی برای مقابله با این ویروس باید متذکر شد که نوامبر سال 2004، سازمان جهانی بهداشت در یک درخواست قطعی از دولت ها خواست تا در جهت تولید و توزیع واکسن بیماری اقدام کنند.

ظاهرا تاکید آمریکا در این زمینه در رأ;س کشورهای اروپایی قرار داشته است.

هم اکنون درحدود 10 شرکت در حال کار کردن بر روی تهیه واکسن این بیماری هستند و بسیار نیز انتظار می رود که در سال جاری آزمایشهای بالینی در این زمینه را آغاز کنند.

در مقایسه با سارس باید گفت از آنجا که آنفولانزای مرغی برخلاف سارس به صورت دوره ای در حال گردش است، اما سارس را می توان برای مدتی تحت کنترل قرار داده و شیوع آن را متوقف کرد.