ورزش شنا یکی از بهترین و مناسب ترین ورزش هاست، خصوصا در استخرها، که به دلیل کم خطر بودن، روز به روز بر طرفداران آن افزوده می شود و تمامی افراد در تمامی سنین می توانند به آن بپردازند. ولی مانند هر محیط عمومی می تواند منشا آلودگی هایی در انسان شود، خصوصا به دلیل تماس پوست بدن با آب.
اولین و شایع ترین اندام هایی که می تواند دچار ضایعات شوند، پوست و چشم است. ضایعات پوستی ناشی از آب استخرها به دو دسته تقسیم می شوند:
الف) بیماری های عفونی پوست
بیماری های عفونی پوست ناشی از آب استخرها شامل: بیماری های قارچی، انگلی، ویروسی و باکتریایی می باشد.
● عوامل قارچی
عوامل قارچی از پوست افراد مبتلا در آب استخر جدا می شوند و روی پوست تمامی شناگران می نشینند. بعضی افراد به طور سرشتی دفاع کاملی در برابر عوامل قارچی دارند، لذا هیچ گاه دچار ضایعات قارچی نمی شوند، ولی افراد مستعد خصوصا آنها که به دلیل ابتلا به بعضی بیماری های ضعیف کننده سیستم ایمنی مانند لوپوس، بیماری قند، کم خونی ، مصرف داروهای کورتونی و غیره به آسانی به این عوامل قارچی مبتلا شده اند، پوست شان بیمار می شود.
شایع ترین قارچ پوستی که از آب استخر آلوده ایجاد می شود، قارچ" تینا ورسیکولر" است که به صورت ضایعات سفید، قهوه ای تیره، قهوه ای روشن و غیره دیده می شود، این ضایعات باعث خارش خفیف تا شدید می شود و در موقع عرق کردن، ضایعات تشدید می شود. بعد از حمام گرفتن، رنگ ضایعات کمی روشن تر می شود و به تدریج مجددا تیره می شود. عامل این بیماری قارچ"مالاسز" یا"فورفورا" می باشد که تمایل به مزمن شدن دارد.
این ضایعات با درمان های طبی، به طور موقت بهبود می یابند، ولی با قطع درمان، ضایعات عود می کنند. خصوصا در فصول گرم بهار و تابستان که پوست تعریق بیشتری دارد، ضایعات پوستی شدت می یابند.
قارچ شایع دیگر که از آب آلوده ی استخرها می تواند به پوست انسان سرایت کند، قارچ"کاندیدا آلبیانس مونلیا" است که نواحی چین دار پوست مانند لای انگشتان پا، کشاله ران و زیر بغل را گرفتار می کند. این قارچ، مخمری است به رنگ سفید که در عمق چین های پوست از بسیار کم تا متوسط دیده شده و باعث خارش پوستی می شود که با درمان های طبی به سرعت بهبود می یابند، ولی چنان چه بعد از استخر یا حمام، چین های پوستی خود را به دقت با حوله تمیز و خشک نکنند، رطوبت باقی مانده در چین ها، پوست را مستعد ابتلا به قارچ کاندیدا می کند.(خصوصا در افرادی که زمینه بیماری قند، کم خونی، مصرف داروهای کورتونی، استرس های مداوم روحی، کار جسمی سنگین، مداوم و غیره دارند.) این قارچ پوستی به آسانی از آب آلوده استخر در چین های پوستی جایگزین شده و باعث بیماری قارچی پوست می شود.
و بالاخره قارچ های کچلی پوست و مو از عللی است که انتقال آن از راه آب استخر شیوع کمتری دارد. این بیماری به صورت ضایعات حلقوی با زمینه قرمز و پوسته مختصری روی آن است که اغلب با خارش همراه است و چنانچه به موقع درمان مناسب طبی ضد قارچ صورت نگیرد می تواند باعث از بین رفتن دایمی موهای انسان شود.
● بیماری های ویروسی
بیماری های ویروسی ناشی از آب استخرها روی پوست انسان شامل موارد زیر است:
"مولوسکوم کنتازیوزوم"، یک بیماری ویروسی پوست و مخاط در انسان است که معمولا از طریق تماس با افراد مبتلا منتقل می شود. ولی از طریق راه های غیر مستقیم مانند لوازم شخصی از قبیل حوله و آب استخرها نیز می تواند فرد را آلوده کند. این ضایعات پوستی، برجسته، متعدد و منتشر با خارش است که بیشتر کودکان را آلوده می کند. فرد مبتلا به دلیل سرایت بسیار شدید باید بلافاصله مجزا از دیگران تحت درمان قرار گیرد.
بیماری ویروسی دیگری "فلج اطفال" است که از طریق مدفوع آلوده، مگس و سوسک آلوده که روی مواد غذایی می نشینند، افراد سالم را آلوده می کنند. مواردی از طریق آب استخرها باعث آلودگی انسان ها شده است که بیماری خطرناک و فلج کننده است. خوشبختانه با واکسن مؤ;ثری که در سراسر کشور به اطفال تزریق شده، خطر آن بسیار کم شده است.
بیماری های ویروسی تبخال و زونا به طور نادر از طریق آب استخرها منتقل شده است.
یکی از بیمارهای شایع ویروسی ناشی از آب استخرها، گروه ویروس های "آدنوویروس ها" هستند که مهم ترین و آسان ترین راه انتقال آن، آب استخرها است که به طور عمده باعث ورم ملتحمه چشم می شود و همه گیری های متعددی از طریق آب استخرها گزارش شده است که علاوه بر تورم ملتحمه چشم نشانه های عمومی ماند تب، تهوع، استفراغ و تورم غدد لنفاوی هم دارد که درمان آن شامل رعایت بهداشت فردی و درمان علامتی چشم است.
● بیماری های باکتریایی
بیماری های باکتریایی ناشی از آب استخرها، در روی پوست انسان نسبت به بیماری های قارچی، انگلی و ویروسی کمتر دیده می شود. در مواردی، باکتری های موجود در ادرار می توانند از طریق استخر بر روی پوستی که قبلا صدمه دیده است، باعث عفونت باکتریایی شود. بیماری هایی از قبیل: زرد زخم و کورک پوستی می توانند از طریق آب آلوده استخرها در روی پوست ایجاد شوند.
● بیماری های انگلی
آمیب "منگنو آنسفالیست" که محل زندگی اش آب های آلوده می باشد، می تواند موقع شنا کردن از راه بینی وارد شده و خود را به سیستم اعصاب مرکزی برساند. البته در استخرها بحث کنترل ممکن است اتفاق نیفتد، ولی کودکان و جوانانی که در استخرهای غیر بهداشتی مانند برکه ها شنا می کنند، احتمال ابتلا به این بیماری عصبی خطرناک را دارند.
"تریکومونیازیس" یک بیماری انگلی است که معمولا از طریق مقاربت انتقال می یابد، ولی مواردی از طریق آب استخرهای آلوده(شنا شده توسط افراد آلوده) به اشخاص سالم منتقل می شود و باعث علایم ادرار، به صورت سوزش می شود.
ب) بیماری های غیر عفونی پوست
حساسیت های فردی در بعضی افراد به علت تماس پوست با کلر موجود در آب باعث قرمزی، خشکی و در مواردی خارش بدن می شود.
بیمارانی که دچار اگزمای اتوپیک(سرشتی) هستند، چنان چه به طور مستمر از آب استخر استفاده کنند، دچار افزایش خستگی پوست و خارش شدید می شوند.
یک سری نیز ضایعات پوستی ناشی از آفتاب هستند که در کنار استخرها به حداکثر می رسد. مضرات تابش آفتاب از طریق انعکاس آن دراستخرها، دریاچه ها و دریاها چند برابر اثرات مستقیم تابش آن، می باشد.
تبیان