● اثرات گرمازدگی بر بدن چیست ؟
خطری برای فرد ندارد و کشنده نیست، مگر اینکه در درمان آن کوتاهی و سهل انگاری شود و به طور کامل و سر موقع درمان نشود. اگر بطور ناگهانی مکانیسم خنک کننده بدن از کار بیفتد، دمای مرکزی بدن آنچنان افزایش می یابد که می تواند در کمتر از نیم ساعت منجر به مرگ فرد شود.
بعضی افراد چند هفته بعد از گرمازدگی فوت می کنند که به دلیل نارسایی کلیه یا قلب است.بیش از 10 درصد افرادی که دچار این حالت می شوند، فوت می کنند. گرمازدگی باعث از کار افتادن و خرابی دایمی بعضی اندام ها مثل کبد می شود.
● آیا می توان از گرمازدگی جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از بروز این حالت به توصیه های زیر عمل کنید :
▪ وقتی که برای مدت طولانی در معرض تابش آفتاب یا در یک محیط گرم هستید و همچنین قبل و بعد و در طی ورزش، آب زیادی بنوشید.
قبل از اینکه کاملاً; احساس تشنگی کنید، آب بنوشید (یعنی منتظر نباشید تا احساس تشنگی کنید و سپس آب بنوشید) و هنگام نوشیدن آب بیشتر از آن حدّ;ی که فکر می کنید نیاز به آب دارید، آب و مایعات بنوشید، مخصوصاً; وقتی که خیلی عرق کرده اید.
▪ موقعی از روز را که هوا خیلی گرم است (مثل سر ظهر و بعد از ظهر) در منزل یا یک جای خنک استراحت کنید و بیرون نیایید.
▪ قبل از فعالیت زیاد و ایستادن در معرض آفتاب، سعی کنید به هوای گرم تابستان عادت کنید. سیستم تنظیم دمای بدن شما هنگامی که به گرما عادت کرده باشد، بهتر عمل خود را انجام خواهد داد.
▪ اگر یک دونده ی استقامتی یا یک دوچرخه سوار هستید و می دانید که مسابقات شما در شرایط آب و هوایی گرم برگزار خواهد شد، بایستی قبل از شروع مسابقه، خود را با این شرایط وفق دهید ( یعنی در هوای گرم، تمرین کنید ) . این عمل باعث می شود بدنتان به گرما عادت کند. مواقع انجام تمرین به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید.
اگر اولین بار است که به شرایط آب و هوایی جدید رفته اید، تمرینات خیلی سنگین و سخت را انجام ندهید.
▪ کمتر جلوی نور خورشید بایستید.
▪ وقتی جلوی آفتاب کار می کنید، روی سرتان کلاه بگذارید که بهتر است لبه دار باشد تا روی صورتتان سایه ایجاد کند . سر شما نسبت به گرما حساس است.
▪ در هوای گرم لباس های گشاد ، نازک و رنگ روشن بپوشید. لباس کتان از همه بهتر است ، زیرا باعث می شود هوا به راحتی از آن عبور کند و عرق شما خشک شود.
▪ در هوای گرم پنجره ها را باز کنید یا از یک سیستم خنک کننده مثل پنکه، کولر و فن استفاده کنید.
▪ سعی کنید وعده های غذایی تان را سبک و به مقدار کم میل کنید.
▪ در آب و هوای گرم یا مرطوب فعالیت شدیدی انجام ندهید به خصوص اگر به این آب و هوا عادت ندارید.
▪ اگر در هوای گرم ورزش می کنید، به ترتیب زیر آن را انجام دهید تا بدن شما به این آب و هوا عادت کند :
ابتدا تمرینات کوتاه مدتی انجام دهید و به تدریج و در طی دو هفته مدت آن را افزایش دهید. سعی کنید تمرینات شدید را صبح زود که هوا خنک است یا هنگام عصر انجام دهید.
هر نیم ساعت یک بار ، به مدت 5 تا 10 دقیقه در سایه استراحت کنید و اگر احساس خستگی کردید، سرعت ورزش خود را کاهش دهید.
▪ در صورتیکه دارو مصرف می کنید، از پزشک خود سیوال کنید که آیا این دارو با تنظیم دمای بدن شما تداخل می کند یا خیر؟ اگر داروی مصرفی شما در تنظیم دمای بدنتان مداخله می کرد، باید فعالیت بدنی تان را در هوای گرم کاهش دهید و به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید.
▪ باید از علایم خطر گرمازدگی آگاه باشید تا هنگام بروز این علایم ، اقدامات لازم را انجام دهید. به خاطر داشته باشید که این علایم می توانند به تدریج و در طی چند روز یا اینکه بطور ناگهانی بعد از یک فعالیت شدید بروز کنند.
▪ ادم ( آماس ) ناشی از گرما و عرق سوز شدن نشان می دهند که بدن شما تحت استرس ناشی از گرماست.
در حالت ادم ناشی از گرما ، رگ های خونی بدن گشاد شده و باعث می شوند مایعات زیر پوست بدن جمع شوند که در این صورت دست ها و پاها متورم می شوند. ممکن است ابتدا با احساس تنگ شدن انگشتر یا کفش ها متوجه این تورم شوید. در حالت عرق سوز، منافذ خروج عرق بسته می شوند و شما احساس خارش می کنید که معمولاً; زیر لباس است. اگر لباس شما خیلی کلفت و گرم باشد ممکن است این حالت رخ دهد.
ادم و عرق سوز شدن خطرناک و مضر نیستند ، ولی نشان می دهند که باید برای پیشگیری از عوارض جدی گرمازدگی، دمای بدنتان را کاهش دهید.
● چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
بروز گرمازدگی یک فوریت پزشکی است. اگر شما یا هر فرد دیگری علایم زیر را که مرتبط با گرمای هواست، از خود نشان دهد، فوراً; باید به پزشک مراجعه کند:
▪ احساس سرگیجه
▪ خستگی بیش از حدّ;
▪ آشفتگی
▪ درد شدید عضلات
▪ تب یا تهوع
▪ تشنج یا بیهوش شدن
منبع WWW DHYANSANJIVANI ORG مترجم ولدخانی کارشناس تغذیه تبیان
سازمان آموزش و پرورش استان خراسان