مصرف همزمان چند دارو با یکدیگر می تواند در سطح خونی آنها اثراتی بگذارد. این اثرات هم می تواند منجر به کاهش سطح خونی دارو و هم باعث افزایش آن شود. این وضعیت به این علت رخ می دهد که تجزیه، دفع و جذب داروهای ضدصرع می تواند به وسیله سایر داروها تحت تأ;ثیر قرار بگیرد. بنابراین، لازم است قبل از اینکه هرگونه داروی دیگری را همراه با داروی ضدصرع مصرف نماییم از نحوه تداخل آنها با یکدیگر اطلاعاتی داشته باشیم. وقتی که یک داروی ضدصرع دیگر به داروهای ضدصرع یک بیمار اضافه می شود، اغلب لازم است که تغییراتی در مقدار مصرف داروهایی که قبلاً; مصرف می شدند داده شود و سطح خونی این داروها آزمایش شود.
انواع مختلف صرع و درمان دارویی مناسب آن شامل:
1) پارشیل ساده داروی انتخابی: کاربامازپین سایر داروها: استازولامید کلوبازام
2) پارشیل مرکب داروی انتخابی: فنی تویین سایر داروها: گاباپنتین، لاموتریژین.
3) ژنرالیزه ثانویه: داروی انتخابی: سدیم والپروات - سایر داروها: فنوباربیتال پریمیدون ویگاباترین تیاگابین.
4) ابسانس داروی انتخابی: اتوسوکسیماید سایر داروها: استازولامید کلونازپام لاموتریژین.
5) آتونیک / تونیک داروی انتخابی: سدیم والپروات سایر داروها: استازولامید کاربامازپین کلوبازام کلونازپام گاباپنتین لاموتریژین فنوباربیتال پریمیدون فنی تویین توپیرامات.
6) تونیک کلونیک داروی انتخابی: کاربامازپین فنی تویین سدیم والپروات سایر داروها : استازولامید لاموتریژین فنوباربیتال پریمیدون توپیرامات ویگاباترین.
7) میوکلونیک داروی انتخابی: کلونازپام سدیم والپروات سایر داروها: استازولامید فنوباربیتال پریمیدون پیراستام.
داروهای ضدصرع همچنین می توانند بر سطح خونی سایر داروها نیز تأ;ثیر بگذارند. این مسیله در مورد داروهای ضدحاملگی اهمیت زیاد دارد، زیرا بسیاری از داروهای ضدصرع باعث افزایش قدرت بدن در تجزیه داروهای ضدحاملگی شده و در نتیجه آنها را بی اثر می سازد. در چنین مواردی باید از داروهای قوی تر ضدحاملگی استفاده کرد تا مؤ;ثر واقع شود.
همچنین در مواردی که داروی وارفارین (دارویی که برای پیشگیری از لخته شدن خون مصرف می شود) استفاده می شود، داروهای ضدصرع می توانند باعث کاهش سطح خونی آن شده و در نتیجه لازم است که مقادیر بیشتری از داروهای وارفارین مصرف شود تا مؤ;ثر واقع شود.
● شروع و توقف مصرف داروها
شروع مصرف داروهای ضدصرع با مقادیر زیاد می تواند منجر به بروز عوارض جانبی شود. بنابراین داروهای ضدصرع باید با مقادیر کم شروع شده و به تدریج و کم کم مقدار آنها را افزایش داد. مقدار نهایی دارویی که باید مصرف شود توسط تعادل بین کنترل حملات بیمار و عوارض جانبی آن، تعیین می شود. اهمیت زیاد دارد که بدانیم بیماران مختلف به مقادیر مختلف دارو نیازمندند و ممکن است مقدار نهایی دارویی که برای یک بیمار تجویز می شود برای بیمار دیگر، ایجاد عوارض جانبی شدید کند. اگر یک دارو برای بیماری مؤ;ثر واقع نشد و یا اینکه عوارض جانبی نامطلوبی باقی گذاشت، باید داروی دیگر را امتحان کرد و اکثر بیماران فقط با مصرف یک نوع داروی ضدصرع، حملاتشان کنترل می شود، اما درصد کمی از بیماران نیاز به مصرف دو یا چند داروی مختلف ضدصرع دارند. به دلایل زیر، پزشکان تا آنجا که بتوانند از تجویز همزمان چند داروی ضدصرع به یک بیمار خودداری می کنند:
بعضی از داروهای ضدصرع با یکدیگر تداخل دارند.
عوارض جانبی داروها در مواردی که چندین داروی ضدصرع با هم مصرف می شود بیشتر خواهد بود.
بیماران اغلب در به خاطر سپردن و خوردن چند داروی ضدصرع دچار مشکل می شوند و احتمال اشتباه مصرف کردن داروها توسط بیمار وجود دارد.
وقتی که می خواهیم مصرف یک دارو را متوقف کنیم، باید به تدریج میزان آن را کاهش داده و سپس مصرف آن را قطع کنیم. در صورت قطع ناگهانی یک دارو، ممکن است حملات بعدی رخ دهد. داروهایی که مصرف آنها همراه با داروهای ضدصرع ایجاد تداخل دارویی می کنند:
- آلوپورینول
- آمینوفیلین
- آمیودارون
- داروهای ضداسید معده
- آسپرین
- سایمتیدین
- دیلتیازم
- اریترومایسین
- فلوکستین
- امپرازول
- کوتریموکسازول
- وراپامیل
● مصرف منظم داروها
عدم مصرف به موقع و منظم داروها، یک علت مهم در عدم موفقیت درمان دارویی صرع است. از آنجایی که مدت زمان وقت لازم است (چندین روز یا چندین هفته) تا یک داروی ضدصرع اثر کامل خود را نشان دهد و نیز از آنجایی که حملات معمولاً; به صورت غیرقابل پیش بینی اتفاق می افتند، لازم و ضروری است که داروها به طور منظم مصرف شوند تا از این حملات پیشگیری شود. وقتی بیماران دچار حمله نمی شوند، احساس کاملاً; خوبی دارند (به غیر از عوارض جانبی که داروهای ضدصرع بر روی آنها دارد) و در نتیجه تعجب آور نخواهد بود که بعضی اوقات مصرف قرص های خود را فراموش کنند.
● پیگیری یک روش منظم
بسیاری از اوقات برای بیماران اتفاق افتاده است که فراموش کرده اند که آیا در ساعت مقرر داروی خود را خورده اند یا خیر؟ برای پیشگیری از چنین مواردی، بهتر است که بیماران یک برنامه منظم برای مصرف داروهای خود طرح ریزی کنند. اگر لازم باشد که داروی خاصی را بیشتر از دوبار در روز مصرف کنیم و یا اینکه چندین داروی مختلف را هر کدام چند بار در روز مصرف کنیم، وضعیت دشوارتر می شود. استفاده از یک کیف دارویی که در آن مشخص شده که در ساعت خاص باید این دارو مصرف شود و روزهای مختلف هفته در آن نوشته شده باشد، در یادآوری بیماران در مصرف صحیح و به موقع داروها کمک بسیاری خواهد کرد.
● قطع ناگهانی مصرف دارو
گاهی مواقع بیماران تصمیم می گیرند که به طور ناگهانی مصرف داروی خود را قطع کنند (اغلب افسردگی و یا روحیه ضعیف). این حالت به طور بالقوه می تواند بسیار خطرناک باشد زیرا ممکن است منجر به بروز حملات مکرر و طولانی شود. همچنین در مواقعی که اسهال یا استفراغ وجود دارد، داروهای ضدصرع ممکن است جذب بدن نشوند و لازم باشد که دوباره دارو استفاده شود. در چنین مواردی گاهی اوقات لازم است که بیمار در بیمارستان بستری شود.
● مصرف مقدار صحیح دارو
درست نفهمیدن صحبت های پزشک توسط بیمار، می تواند منجر به مصرف اشتباه مقدار دارو شود. در هر بار ویزیت بیمار، اهمیت زیادی دارد که مشخص شود دقیقاً; چه مقدار دارویی باید بیمار مصرف کند. در صورت لزوم پزشک باید این اطلاعات را بر روی یک برگ کاغذ نوشته و به بیمار بدهد. همچنین فکر خوبی است که هر بار که بیمار به پزشک مراجعه می کند داروهایش را هم همراه خود برده و به پزشک نشان دهد. پاسخ دادن به سؤ;الات مبهمی که بیمار در مورد داروهایش می پرسد به ندرت می تواند مفید واقع شود. برای مثال، غیرممکن است که به سؤ;الاتی مثل این، جواب صحیح داد خوب، پس من دو قرص آبی یا قرمز در صبح باید بخورم و سپس یک قرص سفید؟ .
www IranEMS com
انجمن صرع ایران