ویتیلیگو از لی توماس تا جکو

● اعتصاب رنگ سفید

ویتیلیگو یک بیماری پوستی است که چندان شایع نیست و فقط نیم تا یک درصد مردم جهان را گرفتار می کند. لکه های سفید پوستی در سراسر بدن علامت مشخصه این بیماری است که گفته می شود هنوز علت واقعی آن مشخص نشده است. این لکه های سفید به این دلیل به وجود می آیند که ملانوسیت ها، سلول های رنگدانه ای پوست که وظیفه تولید ملانین را بر عهده دارند، ناگهان فعالیت خود را متوقف می کنند یا از بین می روند. این سلو ل ها همان هایی هستند که در برابر نور آفتاب یا اشعه ماورای بنفش سبب برنزه شدن پوست می شوند و می توان حدس زد که با تخریب این سلول ها، مسیر برنزه شدن برعکس طی می شود. هنوز علت اصلی این مساله مشخص نیست اما ژنتیک، عوامل محیطی و از همه مهم تر مشکلات خوددایمنی به عنوان علل احتمالی این بیماری معرفی می شوند. در این میان، سهم مشکلات خود ایمنی از همه بیشتر است چون تحقیقات نشان داده است که حداقل 30 درصد افراد مبتلا به ویتیلیگو، یک بیماری خودایمنی یا اتوایمیون هم دارند.

به غیر از سه عامل فوق، مشکلات التهابی و کم کاری یا پرکاری تیرویید هم ارتباط نزدیکی با این مشکل پوستی دارند و زمینه ارثی هم برای بسیاری از این بیماران مطرح است.

● ویتیلیگو با پوست چه می کند؟

ویتیلیگو خود را با از بین رفتن رنگدانه ها در جاهای خاصی از بدن نشان می دهد. زیربغل، کشاله ران، دور لب ها و بینی، دور چشم، پشت دست ها، زانو و حفره میان ساعد و بازو، از نقاط شایعی هستند که درگیر می شوند. لکه ها بیشتر به صورت قرینه در دو طرف بدن به وجود می آیند. اگر چه در انواع منتشر و یا یک طرفه بیماری ممکن است، هر جایی از بدن و به طور غیرقرینه درگیر شود.

درگیر شدن پوست سر موجب می شود تا موها در ناحیه مبتلا رنگ خود را از دست بدهند و سفید بشوند. این مساله یکی از شایع ترین علت های سفید شدن ناگهانی و منطقه ای مو به حساب می آید.

● بیماری جوانان

بیماران مبتلا به ویتیلیگو برخلاف بسیاری از بیماری های اتوایمیون سن و نژاد خاصی ندارند. زن و مرد هر دو به یک اندازه در معرض ابتلا هستند. اما گفته می شود دهه دوم زندگی شایع ترین زمان برای به وجود آمدن این لکه های سفید است و 50 درصد بیماران اغلب زیر 25 سال سن دارند.

برای مثال، بقیه بیماران خودایمنی و کسانی که بیشتر در معرض استرس و ناراحتی های روحی و همچنین بیماری های التهابی هستند بیشتر احتمال دارد دچار ویتیلیگو شوند. برای بیماران مبتلا هم این شرایط وضعیت بیماری را بدتر می کند و موجب بزرگ تر شدن لکه ها و یا به وجود آمدن لکه های جدید می شود.

 

● لامپ ها روشن!

درمان های موجود درباره این بیماری بیشتر حمایتی است و گاه پزشکان درباره لکه های کوچک استفاده از مواد آرایشی را پیشنهاد می کنند. اما درباره لکه های بزرگ تر گفته می شود که اگر زود تشخیص داده شوند، ممکن است بتوان با استفاده از کرم های موضعی حاوی کورتون تا حدودی سلو های ملانوسیت را به فعالیت طبیعی بازگرداند.

موثرترین درمان شناخته شده برای این بیماری استفاده از داروی متوکسی سورالن و بقیه ترکیبات آن و تاباندن اشعه ماورای بنفش به پوست مبتلاست. این کار باید کاملا تحت نظارت پزشک متخصص پوست انجام بگیرد چون مواجهه بیش از اندازه با این اشعه ممکن است آسیب های جبران ناپذیری به پوست وارد کند. درباره کسانی که لکه های کوچک دارند که مدت هاست اندازه آن ثابت است و تغییر نمی کند و مشکل ایمنی خاصی ندارند، می توان از روش جراحی و پیوند پوست استفاده کرد. برای این کار پوست قسمت مبتلا جدا می شود و از قسمت های سالم بدن پوست پیوندی تهیه و به محل ضایعه پیوند می شود.

اغلب این درمان ها، درمان های قطعی بیماری نیستند. اما بیماران باید به یاد داشته باشند که ممکن است این لکه خود به خود کوچک و محو نشوند. احتمال دیگری که وجود دارد، این است که لکه آن قدر گسترش پیدا کند که تمام پوست یک رنگ و سفید شود. مشابه این اتفاق به عنوان یک روش درمانی هم استفاده می شود که با داروهای خاص تمام بدن را اپیگمانته می کنند و همه پوست سفید می شود. این روش اغلب زیاد انجام نمی شود چون احتمال عوارض جانبی آن زیاد تر از روش های دیگر است. از آنجایی که این لکه ها بیشتر در نواحی آشکار به وجود می آیند و مشکلاتی برای وضعیت ظاهری بیماران را موجب می شوند، بیماران اغلب در معرض افسردگی ناشی از این مشکل هستند. به همین دلیل باید پزشک اقدامات لازم درباره این مساله را هم در نظر بگیرد.

لی توماس، مجری تلویزیونی، مدت ها است که با بیماری خود کنار آمده است. شبکه تلویزیونی که وی در آن کار می کند یک برنامه مستند درباره بیماری و روند درمان و همچنین زندگی او همراه با ویتیلیگو ساخته است. او خود یک کتاب درباره خاطراتش از این بیماری با عنوان سفید شدن نوشته است که در آن توضیح داده هر روز حدود نیم ساعت خودش با استفاده از مواد آرایشی لکه هایش را می پوشاند و سیاه پوستی است که به ناچار در حال سفید شدن است. این مساله رسانه ها را دوباره به یاد جنجال سفید شدن مایکل جکسون یا جکو، خواننده پرحاشیه آمریکایی انداخت که ادعا کرده است به علت ابتلا به ویتیلیگو، روش درمانی دپیگمانتاسیون یا سفید شدن سراسر بدن را انتخاب کرده است و از اواخر دهه 80 به طور رسمی سفید پوست شد. مایکل جکسون در سال 1993 در برنامه اوپرا وینفری اعتراف کرد که از اوایل دهه 80 مبتلا به این بیماری است و با بزرگ تر شدن لکه ها، تصمیم به سفید شدن گرفته است.

به علاوه، هنرپیشه ها و مجری های زیادی در هالیوود گرفتار این مشکل هستند که جان هنسن کمدین و راک همر، هنرپیشه سریال های تلویزیونی جزو این گروه هستند.

1) مهم ترین نکته درباره بیماری های اتوایمیون، حفظ سلامت فردی و دوری از استرس است. این مساله در مورد ویتیلیگو اهمیت بیشتری دارد.

2) در ویتیلیگو فقط رنگ پوست از بین نمی رود بلکه پوست شکننده تر می شود و در معرض آسیب بیشتری قرار می گیرد. این مساله درباره آسیب هایی مانند آفتاب سوختگی و یا مشکلات عفونی پوست رایج تر است.

3) به علت از بین رفتن ملانوسیت ها، بیماران باید به یاد داشته باشند که حتی در محیط های بسته و یا در هوای ابری هم از ضدآفتاب استفاده کنند.

4) بررسی ها نشان داده است که آسیب های خفیف و مالش های مداوم می توانند سبب بزرگ تر شدن لکه شوند. این وضعیت در بیمارانی که به خاطر پوشیدن کفش های تنگ، دچار لکه های ویتیلیگو دور قوزک پا شده اند قابل مشاهده است. زانوها و آرنج هم به همین دلیل مبتلا می شوند.

5) زخم های کوچک، برش های خفیف و یا له شدن پوست به هر دلیلی می تواند موجب شود پس از خوب شدن پوست منطقه آسیب دیده رنگ خود را از دست بدهد. به همین دلیل باید مراقب آنها بود.

6) افراد دچار ویتیلیگو حتما باید از نظر وجود مشکلات خودایمنی دیگر هم تحت بررسی قرار بگیرند.

7) حساسیت به نور، یووییت یا التهاب شبکیه چشم از عوارض این بیماری است که باید آنها را هم حتما درمان کرد.

8) در کنار همه نکات فوق، کنار آمدن با بیماری و دوری از افسردگی مساله مهمی است که سبب بهتر شدن کیفیت زندگی بیمار می شود. این کار را می توان با مشاوره با روان پزشک و همچنین به دست آوردن اطلاعات درباره بیماری انجام داد.