این یک مسند مردانه نیست

زنان در طول تاریخ همواره در عرصه های مختلف سیاسی فعال بوده اند و در اکثر اوقات هم توانسته اند تاثیرگذار باشند.

فعالیت سیاسی زنان از دهه 1960 به بعد بارزتر شد. از آن زمان به بعد زنان در عرصه های مختلف و در سمت های متفاوت ازجمله رییس جمهور، نخست وزیر، وزیر، معاون و حتی رییس ارتش ظاهر شدند و در بسیاری موارد پرقدرت، خوب و موثر عمل کردند.

در سال های اول حرکت سیاسی زنان سیستم اطلاع رسانی ضعیف و دسترسی به گفته ها و ایده های زنان که یکی از راه های تقویت، تغییر و بهبود زندگی آنها به حساب می آید، مشکل بود.در طول تاریخ در حکومت هایی که زنان در راس آنها قرار داشتند، سردمداران زن با اعتقادات شدید فمنیستی خود عرصه را بر مردان و شهروندان تنگ کردند و پس از مدتی باعث افول قدرت خود و در نهایت برکناری از صحنه سیاست شدند و عده ای دیگر با رفتارهای دیکتاتورگونه همانند همتایان مرد دیکتاتور خود باعث زوال حکومت و انتقال سریع آن به فرد دیگری می شدند.

در این میان زنان بسیاری هستند که با سیاست های دقیق خود باعث تغییر شرایط کشورشان شده و نام خود را برای همیشه در تاریخ ثبت کرده اند.در آفریقا تعداد زنانی که پا به عرصه سیاست می گذارند، روز به روز در حال افزایش است. با وجود اینکه در کشورهای آفریقایی مدت هاست که حقوق زنان نقض می شود و در اکثر این کشورها زنان در پایین ترین سطح زندگی قرار دارند ولی زنان تحصیلکرده بسیاری نیز به فعالیت های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی روی آورده و پست های مهم کشوری را کسب کرده اند.در زیر آماری از حضور فعال زنان در کشورهای آفریقایی را بررسی می کنیم:

▪ کشور رواندا بیشترین درصد حضور زنان در مجلس را داراست. زنان در پارلمان این کشور بیش از 49 درصد اعضا را تشکیل می دهند.

▪ در سال 2005 جانشین رییس جمهور آفریقای جنوبی یک زن بود و نایبان ریاست جمهوری در موزامبیک و زیمبابوه نیز زن بودند.

▪ 5 نفر از اعضای کابینه جدید سودان زن هستند که در نوع خود نسبت به سال های پیش افزایش قابل ملاحظه ای داشته است.

در لیبریا پس از گذشت 10 سال از به وجود آمدن موج دموکراسی، امید رای دهندگان به زنانی بود که برای شرکت در عرصه های سیاسی مانند ریاست جمهوری یا مجلس نامزد می شدند.

الن جانسون سرلیف، یکی از زنان قدرتمند

الن جانسون سرلیف، یکی از زنان قدرتمندی بود که قصد داشت پا به عرصه سیاست بگذارد. سرلیف پس از سال ها فعالیت به عنوان یکی از مقامات بانک جهانی می خواست این بار در رقابت برای کسب هدایت لیبریا شرکت کند.وی رقیب بسیار سرسختی برای دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری، ژرژوآ، ستاره سابق فوتبال این کشور بود و پا به پای او در میان مردم به تبلیغ می پرداخت.

به عقیده مردم، حضور سرلیف باعث پیشرفت کشور و جلوگیری از فساد می شد. پس از حرکت های آزادیخواهانه در کشورهای آفریقایی تمایل زنان برای به دست گرفتن قدرت بیشتر و بیشتر می شد و در نتیجه سطح سواد زنان خانه دار نیز رو به افزایش می رفت.

در زیر نگاهی کوتاه داریم به عده ای دیگر از زنان سیاستمدار و تاثیرگذار در عرصه های مختلف سیاسی و اجتماعی.

● ایندیرا گاندی

ایندیرا گاندی، متولد سال 1917 در سال های 77ـ1966 و 84ـ1980 به عنوان نخست وزیر هند حکومت کرد و در سال 1984 توسط مخالفان سیاسی خود ترور شد. گاندی در شهر الله آباد هند متولد شد و تنها فرزند خانواده بود. وی پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه بنگال، در دانشگاه آکسفورد انگلیس مشغول به تحصیل شد.

در سال 1938 به حزب کنگره ملی پیوست و از فعالان جنبش استقلال هند شد. در سال 1942 با وکیلی به نام فروز گاندی که او نیز از فعالان حزب بود ازدواج کرد. پس از مدت کوتاهی هر دو توسط نیروهای انگلیسی به جرم شرکت در عملیات خرابکارانه دستگیر شده و مدت 13 ماه را در زندان سپری کردند. در سال 1947 هند استقلال خود را به دست آورد. نهرو به عنوان نخست وزیر قدرت را به دست گرفت و گاندی مشاور رسمی وی شد. وی در مسایل و مشکلات ملی به نهرو کمک می کرد و در سفرهای خارجی او را همراهی می کرد. در سال 1955 به عنوان عضو اجرایی حزب کنگره انتخاب شد. در سال 1959 به مدت یک سال رهبری حزب را برعهده گرفت.در سال 1962 در خلال جنگ چین و هند، وی مسایل دفاعی داخلی را اداره می کرد.

در مه 1964 به دنبال مرگ پدرش به عنوان وزیر اطلاعات برگزیده شد. در ژانویه 1966 به عنوان نخست وزیر قدرت را به دست گرفت. سال بعد از طرف حزب کنگره برای یک دوره 5 ساله به عنوان رییس حزب انتخاب شد و در انتخابات ملی 1971 باعث پیروزی حزبش شد. گاندی در سال 1975 طی توطیه ای به تقلب در انتخابات متهم شد ولی پس از مدت کوتاهی بیگناهی وی ثابت شد.

گاندی در طول سال های بعد اکثر مسایل داخلی را تحت کنترل شدید خود گرفت و بسیاری از مخالفان دینی را زندانی کرد. در پشت پرده بسیاری از این رفتار ها، ردپای سانجای گاندی، پسر او مشخص بود.

در انتخابات مارس 1977 گاندی ریاست پارلمان را از دست داد و حزب کنگره شکست خورد. در هرحال در انتخابات مجدد سال 1980 وی دوباره قدرت را به دست گرفته و دولت اکثریت را به وجود آورد. پس از مرگ سانجای در یک سانحه هوایی، پسر بزرگ تر گاندی، راجیو، به عنوان وارث وی معرفی شد. در 31 اکتبر 1984 توسط نیروهای امنیتی نفوذی رقیب، با شلیک گلوله کشته شد. پس از وی راجیو تا سال 1984 قدرت را به دست گرفت و در سال 1991 در عملیات بمبگذاری ترور شد.

● ماری رابینسون

ماری رابینسون، در سال های 1990 تا 1997 به عنوان رییس جمهور ایرلند در صدر قدرت بود. وی در 21 مه 1944 در شهر بالینای ایرلند متولد شد. تحصیلات خود را در سال 1967 درکالج ترینیتی دوبلین به پایان برد و پس از آن در همان دانشگاه به عنوان استاد مشغول تدریس شد.

رابینسون در سال های 1969 تا 1989 یکی از اعضای پارلمان ایرلند بود و همزمان بین سال های 1973 تا 1989 در کمیته مشترک قانونگذاری فعالیت می کرد. در سال 87ـ1977 رییس کمیته مسایل اجتماعی بود و از سال 1987 تا 89 به عنوان رییس کمیته مسایل قانونی برگزیده شد. بین سال های 83ـ1979 از فعالان شورای شهر دوبلین بود. در 3 دسامبر 1990 به عنوان هفتمین رییس جمهور ایرلند انتخاب شد و اولین رییس جمهور زن لقب گرفت.

رابینسون در سال 1997 از سمت خود استعفا کرد تا به عنوان سفیر حقوق بشر سازمان ملل به فعالیت خود ادامه دهد. وی تا سال 2002 در این شغل باقی ماند. رابینسون از اعضای اصلی شورای رهبران زن جهانی است و در فعالیت های بسیاری از جمله تامین بودجه واکسیناسیون شرکت دارد.

آخرین فعالیت رابینسون، پروژه قانون جهانی سازی اخلاق است که هدف اصلی آن، گسترش حقوق بشر در روند جهانی سازی و حمایت از تشکیل دولت کارآمد در کشورهای در حال توسعه است.

ماری رابینسون جوایز متعدد جهانی را دریافت کرده و از اعضای اصلی آکادمی سلطنتی ایرلند و جامعه فلسفه آمریکاست.

زنان بسیار دیگری نیز در زمینه های سیاسی، حکومتی، اجتماعی و ارتش فعال بوده اند که برخی از آنها را در زیر معرفی می کنیم:

▪ بارونس ویلوبی ارسبی، از خانواده سلطنتی بریتانیا

وی به همراه خواهر خود به طور مشترک پس از مرگ برادرشان، سلطنت را به دست گرفتند و در سال های 88ـ1870 حکومت کردند. بارونس ویلوبی در زمان حکومت خود لقب بیست وچهارمین بارونس بریتانیا را به خود اختصاص داد. خواهر وی در سال 1879 به همراه وارث خود از دنیا رفت و ویلوبی به حکومت خود ادامه داد. بارونس ویلوبی در سال 1809 متولد شد و سال 1888 از دنیا رفت.

▪ ماریا پیلار اوگارته، رییس راهبه های سلطنتی اسپانیا

وی در سال های 76ـ1870 ریاست راهبه های سلطنتی اسپانیا را برعهده داشت و آخرین زنی بود که قدرت این گروه اسقفی را به دست گرفت و پس از آن در سال 1876 قدرت قضاوت از وی سلب شد.

▪ ماریا کریستینا ساچسن، وارث حکومت ایتالیا

وی در سال 1770 متولد شد و پس از مرگ شوهرش، کارلو امانویل ساوویا، حکومت ایتالیا را به دست گرفت. پس از آن با ژولز ماکسیمیلیان، شاهزاده فرانسوی ازدواج و به پاریس مهاجرت کرد. وی در سال 1851 از دنیا رفت.

▪ پرنسس ایزابل براخنکا، بزرگ خانواده سلطنتی برزیل

وی در سال 1850 رسما وارث سلطنت برزیل معرفی شد و در زمان غیبت پدرش، زمام امور را به دست می گرفت.

پرنسس ایزابل در طول دوران حکومت خود، برده داری را غیرقانونی اعلام کرده و آن را حذف کرد.در سال 1889 پدر او دام پدرو از قدرت برکنار شده و برزیل تبدیل به جمهوری شد. پس از آن پرنسس ایزابل به همراه همسرش به فرانسه مهاجرت کرد. او در سال 1921 در مسیر بازگشت به برزیل از دنیا رفت.

▪ بارتولینا سیسا بارگاس، فرمانده ارتش بولیوی

وی در سال 1850 متولد شد و در جوانی به شورشیان بولیوی پیوست. در سال 1871 هنگامی که عملیات شورشیان اوج گرفت، توپاج کاتاری، همسر او به ریاست ارتش شورشیان برگزیده شد و سیسا بارگاس نیز نایب السلطنه شد. در طول این مدت، مدیریت سلطنتی به طور مساوی بین او و همسرش تقسیم شد و در تمام سطوح ارتش مورد قبول همگان قرار گرفت.

بارگاس در سال 1882 پس از اینکه شورش بعد از 11 سال سرکوب شد، اعدام شد.در طول تاریخ، میلیون ها زن قدرتمند و سیاستمدار روی کار آمده و از قدرت برکنار شده اند و هر روز بیش از پیش زنان علاقه مند به فعالیت در عرصه های مختلف سیاسی و اجتماعی هستند.