معضل
اضافه‌وزن نه‌فقط بزرگسالان را با مخاطرات جسمی و تبعات اجتماعی آن مواجه
می‌کند بلکه برای کودکان و نوجوانان نیز مشکلات مشابهی دارد. داشتن فیزیک
چابک برای کودکان و نوجوانان که در سنین رشد به جنب‌وجوش بیشتری نیاز
دارند، لازم‌تر است. حرکات منظم ورزشی، هم بر نحوه رشد جسمی و روانی کودکان
و نوجوانان تاثیرگذار است و هم در پیشرفت تحصیلی‌شان موثر است. جدا از
رعایت رژیم غذایی مناسب، بهترین پیشنهاد برای حفظ تناسب اندام کودکان و
نوجوانان «ورزش صحیح و متناسب» است؛ ورزشی که با توجه به سن و وضعیت جسمی
آنان طراحی شده باشد. در ضرورت و فواید عام ورزش‌کردن، به‌ویژه در سنین
کودکی و نوجوانی سخن فراوان گفته شده است. والدین هم از فواید ورزش‌کردن و
لزوم آن آگاهی دارند. اما نکته مهم چگونگی ترغیب کودکان و نوجوانان به
انجام مرتب حرکات ورزشی است. شروع ورزش مخصوصا برای کودکانی که اضافه‌وزن
دارند کار ساده‌ای نیست. پس سوال ساده‌شده‌مان این است: «چگونه کودکانی را
که اضافه‌وزن دارند به ورزش تشویق کنیم؟»
دلیل عدم علاقه کودکان دارای اضافه‌وزن از ورزش
برای پاسخ به سوال فوق، ابتدا باید به دلایلی که باعث گریز کودکان دارای
اضافه‌وزن از ورزش می‌شود توجه کرد. ممکن است کودکی که اضافه‌وزن دارد از
پوشیدن لباس ورزشی تنگ یا کوتاه در عذاب باشد یا از پوشیدن نوع خاصی از
لباس ورزشی در برابر هم‌سن‌وسال‌هایش خجالت بکشد. شاید از فعالیت ورزشی‌ای
که برایش در نظر گرفته شده لذت نبرد یا در مواردی حتی ورزش‌کردن در جمع را
دوست نداشته باشد و... . بنابراین لازم است ابتدا دلایل عدم تمایل کودک به
ورزش‌کردن را درک کنیم، بعد برای آن چاره‌ای متناسب در نظر بگیریم.
به‌طور
مثال اگر کودکی دوست ندارد در جمع ورزش کند می‌توانیم در خانه از ویدیوهای
ورزشی متناسب با کودکان استفاده کنیم. هرچند توصیه می‌شود او را به
ورزش‌کردن در جمع و مشارکت در فعالیت‌های جمعی تشویق کنیم. حتی ممکن است
فرزندانی که سن بیشتری دارند علاقه‌مند به استفاده از وسایل بدنسازی خانگی
باشند. اگر اینطور باشد خوب است اجازه چنین فعالیتی را به آنها داده و
ترغیبشان کنیم. برای کودکان لباس مناسب تهیه کنیم و به آنها اجازه دهیم که
رنگ و لباس ورزشی مناسبشان را خودشان انتخاب کنند. وقتی کودک یا نوجوانی
خودش لباس ورزشی‌اش را انتخاب کرده باشد برای استفاده از آن ذوق دارد و این
امر به شروع ورزش‌کردن کمک می‌کند. البته والدین باید بر کارآمدی وسایلی
که کودکان انتخاب می‌کنند نظارت و دقت کنند. توصیه اکید می‌شود حتما فعالیت
ورزشی‌ای برای کودکان در نظر گرفته شود که او به انجام آن علاقه‌مند باشد.
این علاقه می‌تواند در موفقیت شروع فعالیت ورزشی کودکانی که اضافه‌وزن
دارند تاثیر زیادی داشته باشد.
هر روز یک دقیقه ورزش بیشتر
آیا کودکانی که از چاقی زیاد رنج می‌برند یا در شرایط نامناسب فیزیکی قرار
دارند را باید از ورزش معاف کرد؟ پاسخ این سوال به‌طور طبیعی منفی است. تا
زمانی‌که پزشک، آنها را از ورزش منع نکرده باشد باید این‌قبیل کودکان را به
انجام حرکات مفید ورزشی تشویق کرد.
کودک
می‌تواند با پنج‌دقیقه پیاده‌روی روزانه شروع کند و روزی تنها یک‌دقیقه به
زمان پیاده‌روی‌اش اضافه کند تا جایی که روزانه حداقل 30 دقیقه پیاده‌روی و
ورزش کند. کودکانی که اضافه‌وزن دارند اما تجربه ورزش‌کردن ندارند در آغاز
کار احتمال مصدومیتشان بالاست. بنابراین کودکان باید آموزش ببینند تا قبل
از آغاز فعالیت ورزشی، خود را گرم کنند و پس از اتمام ورزش نیز استراحت و
نفسگیری لازم را داشته باشند. این‌قبیل کودکان احتمال ازدست‌دادن آب زیادی
از بدن را در حین ورزش دارند و ممکن است با کم‌آبی بدن مواجه شوند. پس باید
مطمئن شد که کودک به میزان کافی مایعات مصرف کرده است.
سرزنش نکنید
متاسفانه برخی برای وادارکردن کودکان و نوجوانان چاق به انجام حرکات ورزشی،
آنان را سرزنش می‌کنند. به‌هیچ‌وجه نباید کودکان و نوجوانان را سرزنش کرد
بلکه باید کوچک‌ترین حرکات و فعالیت فیزیکی‌شان را تشویق کرد. همچنین
ورزش‌کردن همراه کودک، آنان را به انجام فعالیت‌های ورزشی ترغیب خواهد کرد.
هرچقدر والدین و اطرافیان کودک، تمایل بیشتری به ورزش‌کردن نشان دهند
مطمئنا این تمایل به فرزندان هم منتقل خواهد شد. برای داشتن نسلی شاداب و
سالم باید به فکر تندرستی و تناسب اندام کودکان امروز باشیم و این، جز از
مسیر ورزش نمی‌گذرد. کودکانمان را به ورزش‌کردن تشویق کنیم تا آنان را از
مخاطرات آینده دور نگه‌داریم.